Қазақ тілі Мақала 11 сынып бойынша Ұстаздарға арналған оқу әдістемелік материалдар

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Қазақ тілін оқытуда жоғары сынып оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамытудың теориялық негіздері, қазақ тілін меңгеру барысында жүйелі ойлауын дамытып, мектепте алған білімін өмірдің қай саласында да тірек болуын қамтамасыз ететін тиімді әдістемелік жүйе жасауға және қолдануға мүмкіндік береді.

Сәнге айналған қазақи бұйымдардың мән-мағынасы қандай?

«Сен де бір кірпіш дүниеге, кетігін тап та, бар қалан» Абай Құнанбаев. Мамандық таңдау- өмірдегі маңызды шешімдердің бірі. Ол үлкен жауапкершілікті талап етеді. Менің ойымша қазіргі уақытта жастар үшін,олардың болашағы үшін, мамандық таңдауға үлкен мүмкіндік пен ерік берілген.Бұрынғы кезде қаншама адам білім ала алмай,мамандық таңдауға құқылары да болмаған.Сол себепті ең алдымен қазіргі таңда өзім қалаған,армандаған мамандықты таңдай алатыныма ризамын.

Дінмұхамед Қонаевтың 110 жылдығына орай Дінмұхамед атамыздың қалай халықтың сүйіктісіне айналғаны туралы жазылған.

Дінмұхамед Қонаевтың 110 жылдығына орай Дінмұхамед атамыздың қалай халықтың сүйіктісіне айналғаны туралы жазылған.

Будущее Казахстана

Шымкент асыл қазынам мен Шымкентпен мақтанамын

Адамды өзгерткен заман ба әлде адамның өзі ме? Адамды өзгеруіне себепші мына қоғамның емес, тікелей адамның өзі байланысты

Өлен жаттау

Кітаптың адам өмірінүлкен рөлі

Қазақстанның болашағы ол біздің қолымызда мемлекеттік рәміздер мүддесін толық ашу арқылы үлкен ауқымды түрде мақала жариялау

Ата- ана бала тәрбиесіндегі басты тұлға

«Ойтолғаныстың жеке тұлғаны дамытудағы ролі»

Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында жаңа технологиялар арқылы оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту

"Заманауи сабақтың оқу-ақпараттық ресурстары арқылы оқу бағдарламасын меңгертуді қамтамасыз ету" (баяндама)

: Елбасының «Қазақстан -2030» жолдауында көрсетілген өзекті мәселелердің бірі салауатты өмір сүру, оны насихаттау мәселесі. Салауатты өмір салты дегеніміз не? Ол әлеуметтік тұрмыстарды жақсарту, бос уақытты тиімді пайдалану, зиянды әрекеттерден аулақ болу деген сөз. Қазіргі кезде етек алған заманымыздың келесі дерттері шылым шегу, нашақорлық. Өмір - өмір сүру үшін беріледі. Тәрбие сағатымыздың мақсаты - жат қылықтардан аулақ болуға тәрбиелеу және салауатты өмір салтын насихаттау. «Денсаулық-зор байлық», «Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол ізде» дейді данышпан халқымыз. «Өмірімізді ұзарту да қысқарту да өз қолымызда» Өмірге адам бір ақ рет келеді,

Үнді-Европа тіл біліміндегі сөздерді таптастыру мәселесі Ең алдымен бұл тіл біліміндегі сөз таптарының шығуы мен дамуы жайында сөз қозғасақ, бұл тiл бiлiмi тарихи тұрғыдан сөз таптарын сөйлем мүшелерімен байланыстырып топтастырады. Бұл мәселе жайында академик И.И.Мещанинов «Сөйлем мүшелері мен сөз таптары» деген салыстырмалы-типологиялық зерттеуінде былай деп жазды: «Зат есім өзінің сөйлемде заттық мағынадағы мүше (бастауыш және толықтауыш) болуымен бөлініп шығады, сөздердің сөйлемнің атрибутивті мүшесі (анықтауыш) ретінде жұмсалуы арқылы сын есім жасалады, үстеулер пысықтауыш мүше ретінде жұмсалады, етістік басқа сөз таптарынан баяндауыш (сөйлемнің іс-әрекетті білдіретін мүшесі) ретінде қызмет атқаруы нәтижесінде ажыратылады. Бұл жерде, сөйлемнің осылай мүшеленуімен лексикалық топтар жасалады», - дейді. Зерттеушілер сөз таптарының сөйлем мүшелері қызметінде жұмсалу барысында біртіндеп жасалып қалыптасқанын көрсетеді

САНДЫҚ ҰҒЫМДАР АРҚЫЛЫ ЖАСАЛҒАН КҮРДЕЛІ АТАУЛАРДАН ТҮЗІЛГЕН КОНЦЕПТІЛЕР Жоғарыда аталған сандық атаулардан жасалған күрделі атаулар өз алдына когнитивтік жүйеде белгілі орны бар концептілерді түзуге қатысады. Сол концептілерді құраушы білім бірліктері болып табылады. Сандық ұғымдардың жеке-жеке концептілер екені анықталды. Мысалы бес сан есімі адамның бес саусағымен байланысты шығып, тұтастық, байланыстылық концептісін құрайды. Ал осы сандық ұғым арқылы жасалған тілдегі көптеген күрделі атаулар когнитивтік сананың жүйелік бірліктерін түрлі концептілерді жасайды. Яғни сан ұғымдарын қолданып күрделі атау жасау – жаңа ұғымға ат беру өз алдына бір процесс болса, енді сол күрделі атаулар арқылы әлемнің тілдік бейнесін қалыптастыру, қоршаған ортаның танымдағы бейнесін құру бұл да өз алдына қарастырыла алатын тағы бір порцес болып отыр. Бірінші процес тіл шекарасында өтке, екінші процесс таным деңгейінде жүреді. Екеуі бірінсіз бірі жүзеге аспайды да, тіл мен таным тұтастығының айғағы болып табылады. Сонымен сан ұғымдары арқылы жасалған күрделі атаулар тілімізде алуан түрлі концептілер түзеді, яғни олар белгілі бір тілдік ортаның, этностың өкілі болып табылатын индивидтің өзіндік тұрмыс-тіршілігіне сәйкес дүниені танып, ол туралы білімді жинақтап, қорытып тіркеуінің құралы қызметін атқарады.

Бұл материал мектеп бітіруші және жас талапкерге үлкен ой салары анық. Себебі жастар бүгінгі қоғамда өз мамандығын таба алмай қиналып қалады.Көбісі ата-аналарының айтқандарын тыңдап сол мамандыққа барып, өзінің жүрек қалауы болмағандықтан дұрыс орныға алмай, адасып қалып отыр. Сондықтан да дұрыс таңдалған мамандық болашақтың кепілі деген түйін шығарар ем.

Мұғалімдер мен білім қызметкерліне қажет