Экология Мақала Басқа бойынша Ұстаздарға арналған оқу әдістемелік материалдар

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Гидропоника – топырақсыз шөп өсіру «Армандапсың ақ тоқты, қыстың күні көк шөпті»... Осы сөзді әзіл-шыны аралас жиі айтатынымыз рас. Бірақ бүгінде технологиялық тәжірибелердің дамуына қарай бұл әзіл шынға айналып келеді. Өйткені елімізде гидропоника әдісімен қысы-жазы жабық орынжайда топырақсыз, құр суға шөп өсірушілер қатары көбейді. Гидропоника деген оның жалпы атауы ғана, болмаса, оның түрлері көп. Малшылар арасында жемшөп тапшылығын осы әдіспен жоюға болады деген де пікір қалыптасып келеді. Ендеше, жаңашылдыққа үңіліп көрелік. Гидропоника дегеніміз, өсімдіктерді топырақсыз, жасанды ортада – қоректік заттардың судағы ерітіндісінде өсіру әдісі. Онда өсімдік тамыры арнайы дайындалған субстратта (топырақ орнына қолданылатын заттар) орналасады екен. Өсімдікті топырақсыз өсіру әдісінің гидропоника, агрегатопоника, хемопоника, ионитопоника, аэропоника сияқты бірнеше түрі бар. Мәселен, гидропоника тәсілінде тамыр жүйесінің тіршілік ортасы минералды тұздардың судағы ерітіндісі болып табылады. Яғни, өсімдіктің тамыры үнемі тек қана суға малынып тұрады. Агрегатопоникада өскін қиыршықтас, керамзит, құм, вермикулит, перлит, шлак, полимер, агромақта сияқты қатты агрегатты субстратқа егіледі.

Моносахаридтерді сутектендіру барысы да осы катализаторлар үшін реакция кинетикасы дәл осы қатарда катализаторлар активтілігі өзгереді. Осы сутегінің десорбциялану көлемі катализаторлардың дестукциялық қасиетіне және сутегіні сіңіру көлеміне қарай каталитикалық активтілігіне әсер ететіндігін айта аламыз. Зерттеу жұмысында никелді катализаторлардың десорбциялық кинетикасы да зерттелді, онда никель металына қосымша металдар әр-түрлі қатынаста алынды.

студенттер мен ЖОО ұстаздары үшін арналған

эколог мамандар үшін