Интернет ұғымы ХХ ғасырдың аяғында пайда болса да, жүрдек пойыздың жылдамдығын еске салатындай жедел қарқынмен кең қанат жайып келеді. Әйгілі Ер Төстік ертегісінде Төстік жыл санап емес, ай санап, күн санап өсіпті дейтін жері болатын. Сол Ер Төстіктің ер жетуі сияқты дамып отырған бір сала болса, ол - бүкілғаламдық желі - Интернет деп санар едім. Бұл күнде Интернетті тұрақты пайдаланушылар саны бүкіл әлем бойынша 1,5 млрд адамнан асыпты. Бұл - жер шарын мекендейтін халықтың төрттен бір бөлігі ғаламтор игілігін өз кәдесіне жаратуда деген сөз. «Интернет керек, ол біздің өмірімізге қажет. Интернеттің пайдасы зор» деп жатыр. Қазіргі таңда интернет әлемдік қауымдастықтың негізгі ақпараттық - коммуникациялық құралына айналып отыр. Бұл тұрғыда қарапайым халықтың күнделікті өмірдегі байланысқа деген қажеттілігі туралы айтпасақ та болады. Дегенмен де интернеттің жақсылықтарымен бірге келеңсіз жақтары да барын естен шығармағанымыз жөн. Интернетке қосылу үшін әрине бізге компьютер керек. Ал, әр күнін компьютер алдында өткізу денсаулыққа зиян екенін білесіздер ме? Ол адам ағзасына қауіп төндірумен қатар, сананы улаумен шектесетіні белгілі. Компьютер алдында ұзақ отырса адамның көзі, жотасы ауырады және қимыл - қозғалысына, адам психологиясына да әсер етеді. Сезімдік нерв жүйесі ауруларына шалдығады.

Экономикалық тәрбие - жастар арасындағы кәсіпкерлік іс бастауының негізі болып саналады. Оқушылардың экономикалық білімдер негіздерімен қаруландыру, қоғамның экономикалық саясатын ұғындыру, өндіріс, айырбас, бөлісу және тұтыну шеңберіндегі негізгі экономикалық қатынастарды тәжірибеде меңгерту деп түсінуіміз керек. Жас жеткіншектердің еңбекті қажетсінуін, еңбексүйгіштігін, қоғамдық еңбектегі белсенділігін, саналы еңбек тәртібін және басқа да моральдық сапаларын қалыптастыру экономикалық тәрбиенің алғышарттары болып табылады. Оқушыларға экономикалық білім беру қазіргі қайта құру кезеңінде өте көкейтесті мәселелердің бірі. Оларды халық шаруашылығының әр түрлі салаларында жұмыс істей білуге үйрету үшін экономикалық, ғылыми-техникалық, гуманитарлық білімдермен қаруландыру қажет.

Азат елдің азаматы болып туған күллі қазақта арман бар ма?! Алаш туының астында азаттықтың ақ таңы атқалы да ширек ғасыр өтіпті. Бүлдіршіннен бозбалаға, бозбаладан жігіттікке қадам басқан еліміздің орда бұзар сәті де алыс емес. Егемендік алып, ес жиғалы бері жеткен жетістік пен жеңісте есеп жоқ. Бағындырар биігіміз бен алар асуымыз әлі көп. Тәуелсіздік қазаққа қанмен, жанмен келген қасиетті де киелі ұғым. Қадіріне жеткендер күнде тәубе деуден жалыққан емес. Көк аспанның астында көк тудың күнделікті желбірегенін көріп жүрген бізде арман жоқ. Тарихтың тереңіне көз салар болсақ, еңселі ел болуды ертеден-ақ ойлаған. Сол жолда қаншама қан төгіліп, қанша жас қыршын кетті. Арғысы көк түріктің сарынынан, бергісі Махамбеттің жырларынан Көк бөрі ұрпағының көкке ұмтылысын айқын көре аламыз. Бүгінгі күнге мың шүкір! Туған елің тұмарлы тұлпарың болғанда, хан – ноқта, би – ауыздық, батыр – қамшы. Расында да, елбасы ел тілегіне құлақ асып, бейбіт өмір кешуіміз – бүгінгі күннің басты жетістігі. Азаттықтың арқасында алпауыт мемлекеттермен иық тіресіп, жер шарына "Қазақстан" деген есіммен танылдық.

Түрік халқы әрқашанда өзі ұмтыла алатын мақсаттарға мұқтаж. Р. Роллан Түрік халқының тарихы бірнеше халықтардың мәдениетімен, тілдерімен біте қайнасқан түрлі оқиғаларымен таң қалдырады. Ұлы Византиялық, білімді арабтық және жауынгер түркіліктер ата-бабалары біртұтас түрік халқы ретінде топтасып, екінші Вавилон құрды. Түрік атауы көне «түркі» сөзінен шыққан. Басқа да атаулары кең тараған: түріктер, түрік-жавахтар, месхетин түріктері, алхалцих түріктері, месхетиндер, Кавказ түріктері. Түріктердің этногенезі екі негізгі компоненттен тұрады: Азия мен Кавказ өңірінде жаппай пайда болуы ІІ ғасырда басталған месхтардың грузиндік тайпалары және түріктер. Месхет жотасы ауданы грузин патшалары мен түрік сұлтандарының билік ету аясын бөліп тұратын шекралық аймаққа айналды. XIII ғасырдағы монғол басқыншылығы мен 1395 жылғы Темір жорығынан туындаған жаппай қоныс аудару Грузияның оңтүстік-батыс шекаралық аудандарында, әсіресе оңтүстіктен басып кіруден әлсіз қорғалған Месхетияда түріктер санын көбейтті және кейіннен оның тұрғындарының бір бөлігінің осман түріктеріне сіңісіп кетуін жеңілдетті. 1555 жылы Самцхе-Саатабагоның Осман империясы құрамына енгеннен кейін Месхетия аумақтары түрік этносының әсер ететін аймағында қалып, Ахыска патшалығы деп аталды. Түріктермен жергілікті тұрғындардың сіңісуі діни және тілдік бағытта да жүргізілді. Мұсылмандыққа өту барлық жағынан мадақталды. Осман империясында аралас тұрғындары бар жерлерде ауызекі сөйлеу тіл болып келген түрік тілі ұлтаралық тілге айналды. Нәтижесінде жергілікті түрік диалектісінде сөйлейтін, егінші-мұсылман екенін білдіретін, түрік-түркілер жалпы этнонимі пайда болды. Грузия құрамындағы Ахалцих ауданының Ресейге қосылу уақытына қарай (1829) мұсылман-месхитиндер сол аймақтың саны жағынан ең аз тұрғындары болды, бірақ 19 ғасыр бойы және 20 ғасырдың 1-ші ширегінде олардың үлесі бірте-бірте өсті.

Бізді экологиялық апатқа душар еткен адам санасының эрозиясының нәтижесі. Экология деген сөз "тіршілік ету мекені, өмір сүретін орта" туралы ғылым дегенді білдіреді. Алғаш рет 1886 жылы "экология" терминін атақты неміс биологы Эрнест Геккель ғылымға енгізген және "Экология - табиғат пен тірі ағзалардың өзара қарым-қатынасын зерттейтін ғылым" деген анықтама берген. Бүгінде тәуелсіз Қазақстанда ғана емес, бүкіл әлем алдында экология мәселелері тұр. Адам ақыл-ойының нәтижесі алып ракеталар, атом станциялары, зауыттар, т.б. ғылыми прогресс жетістіктері өмірімізді байыта, жеңілдете түсумен қатар қауіп-қатер туғызуда. Осының бәрі экологиялық сананың жеткіліксіздігінен, адамдардың болашақ ұрпақ алдындағы жауапкершілігін жете сезінбеуінен. Адам өміріне экологиялық зардаптардың әсер ете бастауы олардың қоршаған ортаға жыртқыштықпен қарауының салдары.

Байқоңыр қай жерде орналасқан? Байқоңыр – ғарыштық аппараттарды ұшыратын ғарыш айлағының бірі. Бұл ғарыш айлағы Қазақстан Республикасының оңтүстік-батыс бөлігінде, Қызылорда облысы, Қармақшы ауданының аумағында орналасқан. Жалпы көлемі 6,7 мың км жерді алып жатыр. Алматыдан Байқоңырға дейін арақашықтық – 1406,3 км. Байқоңырдың ерекшелігі қандай? Байқоңыр планетамыздағы ең алғашқы ғарыш айлағы және ол қазіргі таңда ең үлкен ғарыш кешені. Жерден ұшырылатын ғарыш кемелерінің төрттен бірі Байқоңырдан ұшырылады. 1955 жылы Төретам кентінің жанынан ғарыш айлағының құрылысы басталды. Бір қызығы бастапқыда ғарыш айлағының аты Байқоңыр емес, Тайга деп аталып, құпия түрде жүзеге асырылған.

Еліміздің осындай өркениетті ел болып даму жолында бірден-бір маңызды рөл атқаратын саланың бірі – бұл жаңаша дамыған, қазіргі заманғы озық үлгідегі байланыс құралдарымен жабдықталған, жұртшылыққа жоғары сапалы қызмет көрсетіп отырған телекоммуникация жүйесі. Бүгінде қазыналы түбектің жұртшылығы, тіпті сонау шалғай елдімекендер тұрғындардың өзі «Қазақтелекомның» Маңғыстау облыстық бөлімшесінің қарапайым халыққа көрсетіп отырған қызметін жете түсінеді. Дәлірек айтқанда айшылық алыс жерлерден жедел хат-хабар алғызған қызметінің игілігін көріп отыр. Бүгінгі әңгімемізге арқау болып отырған кейіпкеріміз Маңғыстау облыстық телекоммуникациялар дирекциясының бас директоры Ержан Әбенұлы Сәрсембаев Қарағанды қаласында орта мектепті бітірген 1974 жылы қызмет жолын туған қаласында электромонтер болып бастайды. 1981 жылы Ташкент электротехникалық байланыс институтын тәмамдап, жоғары білім алған соң Алматы электротехникалық байланыс техникумында дәріс оқыды. Осы оқу ордасының Қарағандыдағы бөлімшесінің меңгерушісі болды. 1988 жылы Қарағандыдағы №2 одақтық магистралді байланыс пен телевидения техникалық торабының инженері, 1989-1998 жылдары «Гарант» құрал-жабдықтар жөндеу зауыты» акционерлік қоғамының директоры лауазымын мінсіз атқарып, кейінде кәсіпкерлікпен айналысқан ол соңғы жылдары өзінің сүйікті саласына қайта оралады.

Ауыз әдебиеті әңгіменің бір саласы – аңыз. Аңыз негізінде әңгіме, кейде өлең, жыр түрінде болуы да мүмкін. Аңыз белгілі бір адамның атына, іс-әрекетіне байланысты туады. Кейде аңыз әңгімеде де шындық оқиға мен қиял-ғажайып оқиға аралас келіп отырады. Бұл жағынан алғанда аңыз бен ертегі екеуінің арасы жақын. Негізгі айырмасы – аңыз әңгіме көбінесе тарихта болған адамның басына құралады. Әуелде тарихта шын болған, кейін сондай адам болыпты-мыс деп, ел аузында лақапқа айналған адам туралы әңгіме етіледі. Аңыз әңгімелердің тарихи адамның төңірегінде тууының, негізгі себебі сол адамның өз басына істеген, ісіне, белгілі бір тарихи кезеңде атқарған рөліне, әлеуметтік мәні зор еңбегіне байланысты. Ол адам батыр, не ел басшысы, «ердің құнын екі ауыз сөзбен шешкен» шешен би немесе әділеттік іздеуші, халық мұңын жырлаушы күрескер болуы мүмкін. Бірақ ол адамдардың іс-әрекеттерімен байланысты айтылған әуелгі шындыққа қоспалар қосылып, сол істепті-міс, айтыпты-мыс деген әр түрлі лақап біртіндеп аңызға айналады. Оны әңгіме, жыр етіп, біреуден жаттап алып, кейінгі ұрпаққа қалдырады. Аңыз әңгімелерге қиял элементі қаншама көп араласса да , әлгі аңызға айналған адамның өзі кәдімгі қарапайым адамның қатарында қала берді. Қазақ аңыздарындағы Асан қайғы, Жиренше шешен, Қорқыт т.б. – бәрі де шындықтағыдай, жай адамдар ретінде суреттеледі.

Менің Отаным - экономикасын, мәдениетін, ғылымын, зияттылығын, демократиясын, құқығын, дамуының мақсатын биік шыңдарға жеткізуге ұмтылған және осы ұмтылысын дүние жүзі таныған және мойындаған ұлы кемеңгерлер мен батырлар құрған мемлекет –Қазақстан. Төрт мұхиттың арғы жағында Қазақстан - жері кең байтақ,халқы бауырмашыл,ғылымға,ілімге құштар ретіндігі ел болып танылды, шекарасы көптеген мемле-кеттерге ашылып, халықаралық қарым-қатынасқа түскен мемлекеттер алдында сыйлы және мәртебесі биік мемлекет. Қазақ халқында «Жері байдың- елі бай» деген керемет кемеңгерлі мақал бар,осы мақалдың мағынасына үңілетін болсақ,ел аузындағы осындай дана сөзге дәлел табуға болады.Өйткені Қазақстаның жері кең байтақ ғана емес,сонымен қатар ғалым Менделеев таблицасындағы 111 элементтің 99-ы біздің жер қойнауында бар.Бұл жер байлығы ғана емес,бұл Отанымыздың, халқымыздың болашағы.Себебі алпауыт ірі еуропалық мемлекеттердің біздің мемлекетпен достық қарым-қатынаста болуы,бұл біздің Қазақстанды дүние жүзіндегі ең толерантты,адал серіктес ретінде сенуі.