“Қызыл кітап” – сирек кездесетін және жойылып кеті қаупі бар өсімдіктер мен жануарлар түрлерін қорғау мақсатында жазылған. Қазақстанда тұңғыш рет 1978 ж шықты. Екінші басылымы 1991 жылы Үшінші басылымы 1996ж шықты. Өсімдіктерге арналған Қазақстанның “Қызыл кітабы” 1981 ж жарық көрді.

Бүгінгі таңда экологиялық проблема біз үшін ең өткір тақырып болып отыр. Ауа, су, жер – бізді қоршаған орта. Бүгінде олардың жағдайы апатты деп бағаланады. Планета экологиялық дағдарысты бастан кешуде. Ғаламдық экологиялық проблемаларға климаттың өзгеруі, озон қабатының бұзылуы, биоәртүрліліктің азаюы, шөлейттену және жердің құлдырауы жатады.

Комлементарлық ережені екі жағдайда анықтауға болады: І. Егер бір тізбектегі нуклеотидтер реті белгілі болса,екі тізбектен тұратын тұтас ДНҚ молекуласын құру.Аденинге тиминді, гуаниниге цитозинді керсінше қойып комплементарлы тізбекті құрады. ІІ.Егер біреуі белгілі болса,азотты негіздердің пайыздық құрамын есептеуге болады. М: ДНҚ да 10% аденин бар6 демек комплементарлы тимин де 10% болады. Қалған 80% цитозин мен гуаниниге тиеселі. Демек, цитозин мен гуанин 40% дан болады.