1.Терінің, киімнің гигиенасы мен таныстыру. 2. Оқушыны өздігінен оқып, ой-өрісін тереңдетуге баулу,ізденіске жетелеу; терінің қызметі туралы жалпы биологиялық түсінікті дамыту; оқушылардың талдау, синтез, салыстыру, қорытындылау, ойлау қабілеттерін дамыту 3. Өз денсаулығын сақтауға, жеке бас гигиенасы ережеле- рін сақтауға тәрбиелеу.

қанның формалы элементтерін жоспарға сай зерттеп, салыстыру белгілері бойынша салыстырып, тиісті терминологияны қолдана отырып ауызша жазбаша қорытынды жасай алады Пәнге қатысты лексика мен терминология: Эритроциттер, орақ пішінді эритроциттер, орақ пішінді жасушалы анемия, тасымалдау ауданы, гемоглобин, мөлшері, саны, пішіні, газдар диффузиясының жылдамдығы Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы: Бақа қаныңдағы эритроциттердің саны адам қанындағыға қарағанда... Адам қанындағы эритроциттердегі диффузия қарқыны... Орақпішінді эритроциттердің диффузия үшін ауданы...

Топтық және жұптық жұмыс кезінде оқушыларда ынтымақтастықта бола білу, өзгелердің пікірімен санасу, сыйластық, адамгершілік құндылықтарын дарыту жүзеге асырылады. Үлгілеу кезінде өз білімін жетілдіруге деген жауапкершілігі дамытылады. Сабақта алған білімдерін жаһандық мәселелерді шешуде қолдануға қатысты талқылаулар арқылы жаһандық азаматтық қалыптастырылады. Ақпаратты оқу кезінде қоғамдық өмірге дайын болу, өзін бақылауда ұстай білу, бәсекеге қабілетті бола білу құндылықтары дамытылады.

Бактериялардан туындайтын аурулар туралы бейне көрсетілім тыңдайды. Жұқпалы ауруларды анықтап, ерекшеліктерін сипаттап, алдын-алу шараларын топта талқылап, тиісті терминологияны қолдана отырып ауызша, жазбаша сипаттайды. Пәнге қатысты лексика мен терминология Дизентериялық амеба, амебалық қантышқақ, фитофтороз, оба, күл, лейшманиоз, герпес. Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы Жұқпалы ауру дегеніміз ............................. Жұқпалы аурулардың қоздырғыштары... Ұшықты... қоздырады. Дизентерияның белгілеріне... жатады. Дизентерия судағы Х...... әсерінен пайда болады – суды қайнатып ішу керек. Лейшманиоз ...У әсерінен туындайды.

Тараудың қорытындылау тестілері Оқушыларға тереңірек білім беріп, ойлау қабілетін дамыту мақсатында генетика негіздері тарауы бойынша құрастырылған тест сұрақтары ұсынылып отыр. 1. Дальтоник ер адамның (рецессивті гені Х хромосомасында орналасқан) қандай жағдайда қызы дальтоник болады? а) әйелі сау және әйелінің ата - анасының да көру қабілеттілігінің жақсы; ә) әйелі сау, ал әкесі дальтоник; б) әйелі су, яғни көру қабілеттілігі жақсы; в) әйелі сау, ал оның отбасында дальтоник болған емес; г) ата - аналарының дені сау. 2. Диплоидтық организмде немесе аллельдік ген белгілері бар? а) 8; ә) 2; б) 4; в) 1; г) 3; 3. Аллельдік гендер қалай орналасады? а) әр жұп хромосомада; ә) гомологты хромосомада; б) жыныс хромосомада; в) бір аутосомда және жыныс хромосомда; г) тақ гендер. 4. Жынысты көбею арқылы (жолымен) белгілердің ұрпақтан ұрпаққа берілуінің негізгі заңдылықтарын алғаш рет дәлелдеген ғалым: а) Г. Мендель; ә) Н. В Цицн;. б) Г. Д. Карпеченко; в) М. В. Мичурин; г) Г. Морган.

Оқу тапсырмасын орындау кезде қоғамдық өмірге дайын болу, өзін бақылауда ұстай білу, бәсекеге қабілетті бола білу құндылықтары дамытылады. Жазбаша жұмыстар арқылы академиялық шыншылдық, нақтылық, өзін өзі реттей білу құндылықтары дамытылады. Ауызша жұмыстар арқылы ойды реттей білу, сенімділік, дәлелдерді қолдана білу құндылықтары дамытылады. Таныстырылым кезінде өзіне деген сенімділік, талдау жасау, ойды жинақтау, идеяларды үйлестіру тыңдаушылармен байланыс орнату құндылықтары дамытылады. Топтық немесе жұптық жұмыс кезінде ортақ іс атқаруда ынтымақтастықта бола білу, өз оқуына жауапкершілікпен қарау, сынға алу, ортақ пайдалану құндылықтары дамытылады. Вакциналаудың жалпы адамзат денсаулығын сақтаудағы рөлін бағалау арқылы жаһандық азаматтық, әлемдік тіршіліктің сақталуына үлес қосуға деген ұмтылысы ынталандырылады.

Газалмасудың маңызы, оның механизмдерін, альвеоланың газ алмасуға қатысты ерекшеліктерін, газдардың алмасуының себептерін физика, химиядан алған білімдерін қолдана отырып, тиісті терминдермен ауызша жазбаша түрде сипаттай алады. Пәнге қатысты лексика мен терминология: Gas exchange, lungs, alveoli, trachea, lisp, exhale, gills, inhale, to respire. Диалог құруға/жазылымға қажетті сөздер топтамасы: Альвеоланың қабырғасы... тұрады. Альвеоланың беттік ауданын... ұлғайтады. Альвеола мен капилляр арасында газдар...жүреді. Газдар ... жолымен қанға өтеді. Жасушада көмірқышқыл газы ...болғандықтан, ол капиллярға.... Жасушада оттек ... болғандықтан, ол жасушадан....

Оқу тапсырмасын орындау кезде қоғамдық өмірге дайын болу, өзін бақылауда ұстай білу, бәсекеге қабілетті бола білу құндылықтары дамытылады. Жазбаша жұмыстар арқылы академиялық шыншылдық, нақтылық, өзін өзі реттей білу құндылықтары дамытылады. Ауызша жұмыстар арқылы ойды реттей білу, сенімділік, дәлелдерді қолдана білу құндылықтары дамытылады. Жеке жұмыс кезінде өзіне деген сенімділік, өзін-өзі көрсету құндылықтары дамытылады. Топтық жұмыс кезінде ортақ іс атқаруда ынтымақтастықта бола білу, жаһандық азаматтық, өз оқуына жауапкершілікпен қарау, сынға алу, ортақ пайдалану құндылықтары дамытылады. Рөлдік ойын арқылы өзіне рефлексия жасау, өз ісіне жауапкершілік таныту, тілектестікте болу, қоғамдық өмірге дайындық құндылықтары дамытылады.

Пәнге қатысты лексика мен терминология: Pulse, ability, effort, flow, immobility, to increase, physical exercise, to promote, stopwatch, timer, wrist. Сабақ нәтижесінде алынған деректерді өңдеу және жұмыс істеу процесінде оқушылар креативтілік және сындық келісті көрсетеді. Жұппен және топпен жұмыс істеу және олардың жұмысын басқа оқушылармен және оқытушымен талдау басқалардың пікірін сыйлау, ынтымақтастықта бола білу, құрдастарымен және үлкендермен дұрыс қарым-қатынас құру қабілетін дамытады. Практикалық жұмыс кезінде түрлі манипуляцияларды меңгеру, дұрыс таңдау жасау, жобалау, бағалау, сыни ойлау, сынды қабылдау, сыни пікір айта білу, өз ісіне берілу құндылықтары дамытылады.

Топырақтың адамзат қоғамы үшін маңызы өте ерекше. Ең алғашқы қауымдық құрылыс кезінде адамдар жабайы өсімдіктерді мәдени өсімдіктерге айналдыра бастады. Құнарлы топырақта өнімді өте көп алатынын адамдар сол кезде-ақ білген. Адамзаттың бүкіл өмірі осы топырақпен байланысты. Адамдарға азық – түлік пен жануарларға қоректі өндіру үшін қажетті жағдай тек топырақ арқылы ғана жасалынады. Топырақ – барлық материалдық игіліктердің көзі. Ол азық- түлік, малға жем, киім үшін талшық, құрылыс материалдарын береді. Топырақ дегеніміз - жердің өсімдік өсетін құнарлы, үстіңгі қабаты. Топырақтың құрамын құм, саз, майда иастар, өсімдіктер, ұсақ жануарлардың шіріген қалдықтары (қарашірік) құрайды. Топырақтың түсі оның құрамындағы осы шіріндіге байланысты өзгереді.Топырақта неғұрлым шірінді көп болса, соғұрлым ол құнарлы болып, өсімдік жақсы өседі.Топырақтың ең басты қасиеті-құнарлығы. Ол үшін топыраққа минералдық тыңайтқыштар қосу керек. Өсімдік жақсы өсу үшін топырақта азот, фосфор, калий жеткілікті болуы қажет. Топырақтан қоректенуде азоттың орны ерекше. Өсімдікке азот жетпесе өте баяу өсіп, жапырақтары бозара бастайды.Ағаштардың жанама бұтақтары дамымайды. Фосфор жасуша қабықшасын түзуге қажетті элемент. Өсімдікке фосфор жетіспесе жемістің түзілуі баяулап, Салмағы кемиді. Калий жеткіліксіз болса, өсімдік

Биология пәнінен жаңартылған білім беру мазмұны бойынша құрылған сабақ жоспары. Пәнге қатысты лексика мен терминология: плазма, қанның формалы элементтері: тромбоцит, эритроцит, лейкоциттер, глобулин, альбумин, фибриноген, гемоглобин. Blood In order for organisms to function correctly, they require a constant supply of nutrients and oxygen to the cells and removal of harmful substances from them. This is the task of blood. In an adult person's body, there are 5–5.5 liters of blood. More than a half of its volume is made up by plasma. In the plasma, morphotic elements, or red blood cells (erythrocytes), white blood cells (leukocytes) and platelets are suspended. Morphotic elements of blood are created in the bone marrow. Оқылым тапсырмасын орындау кезде қоғамдық өмірге дайын болу, өзін бақылауда ұстай білу, бәсекеге қабілетті бола білу құндылықтары дамытылады. Жазбаша жұмыстар арқылы академиялық шыншылдық, нақтылық, өзін өзі реттей білу құндылықтары дамытылады. Ауызша жұмыстар арқылы ойды реттей білу, сенімділік, дәлелдерді қолдана білу құндылықтары дамытылады.