• Баланы ерте бастан өзін -өзі басқара білуге, өзбеттілікке үйретіңіз • 6-7 жастағы баланың өз іс әрекеттерін өз бетінше жүзеге асырулары сирек кездеседі: күнделікті жұмыс кестесін құрып және алда жасалатын жұмыстарын жазбаша және ауызша жадынама жасап көмектесіп отырыңыз. Бұл баланы алда жоспар жасай білуге,уақытын тиміді пайдалана білуіне көмектеседі. • Балаңыз сізге үй шаруасына көмектессін (гүлге су құю, дастархан әзірлеу, қоқыс төгу, дүкеннен нан әкелу),бірітіндеп оның өзі жауап бере алатындай үйдегі жұмыстарды тапсырыңыз.

Балалардың психикасы мен бас миының іс-әрекетін зерттеген кезде ғалымдар оларға қол функцияларының үлкен ықпал тигізетінін атап өтеді. Қоғамның пікірі қалыптасқандай, адамның қолы бас миынан «шығу жері» болып табылады. Көптеген ғылыми зерттеулер баланың ұсақ қозғалтқышын (саусақтық жаттығу) дамыту кезінде тілдің тез дамуын, ой-өрісін, келешекте хаттың қалыптасқанын көрсетеді. Демек, ұсақ қозғалтқышты дамыту бойынша жұмыс жиі түрде өткізілу қажет. Сонда ғана үлкен нәтижеге қол жеткізуге болады. 3-4 жастағы балаларға саусақтармен ойнау қызығушылықты туғызады (әсіресе егер олар әкесі мен шешесімен ойнаса). Баланың шаршауын алдын алу және қызығушылығын әрі қарай бекіту мақсатында міндетті түрде жеке тіл табысуды қолдаңыз және сабақтың ұзақтығы 15 минуттен аспауын бақылаңыз. Балаңызды «сіздің» ойынызды ойнауына мәжбүрлемеңіз. Сол ойынды қолдана отырып баланы қызықтыру кажет.

Адам баласы өзінің тіршілік ғұмыры ұзақ па, әлде қысқа ма бәрібір, оның биологиялық және психикалық қуат күшінің аса мол қоры, сонау нәресте кезінен бастап жинақталуға тиісті. Ондай мол қуат бала болмысында, тек еркін де жасқанбай жігерлі өскенде ғана жетілмек. Ата-ананың қайырымы да, төзімді тәрбиелерінің арқасында, баланың көңіл-күйі мен түйсік-сезімдерінің қанағаттануы ғана емес, сонымен қоса оның интеллектісінің де еркін дамуына мүмкіндіктер алады. Түсініскен ортада тәрбиеленген балаларда ғана аса төзімді де жігерлі психика қалыптасатыны белгілі.

Сабақ барысында жіберген кемшіліктеріңді немесе өзіңе қиын болған жағдаяттарды жаз Бұл жерге сол кемшілікті түзеуге көмектескен немесе жағдаяттан шығуға қол ұшын созған оқушыны, болмаса бір оқиғаны жаз Сабақ барысында өзіңнің қол жеткізген жетістігіңді жаз. Мен күткендей болмады

Психологтар баланың жасына қарамастан, оларға ауыр тиетін сөздер тізімін жариялады. Әлі тілі шықпаған баланың өзі сіздің жеткізу мәнеріңізге қарай оның мағынасын түсінеді екен. 1. Сенің қолыңнан түк келмейді – әкел, өзім жасаймын! Бұл баланы алдын ала сәтсіздікке байлайды. Ол өзін ақылсыз және икемсіз сезінеді. Және алдағы уақытта үлкендер тағы ұрсады деп жаңа бастама алудан қорқады. 2. Ұста, тек тынышталшы! Кей ата-ана бірнеше сағаттық «берші, алып берші» деген ыңылдауды көтере алмайды. Бірақ, ақыр соңында баланың сұрағанын беруге келіскенде, ата-ана өздері байқамастан, баланы ыңылдаумен сұрағанына қол жеткізуге, ал мамасының «жоғына» мән бермеуге жаман үйретеді.

. Баланы өзің сияқты болғанын немесе сен қалағандай болғанын күтпе.өзі жеке тұлға болып қалыптасуына көмектес. 2. Балаң үшін істеген істеріңе ақы сұрама. Сен оған өмір бердің. Сол үшін ол саған қарыз ба? Бұл – өмірдің заңы. Ол да біреуге өмір береді. 3. Баланың өмірін өз қиындықтарыңмен, реніштеріңмен ауырлатпа. Себебі «Не ексең соны орасың». 4. Балаңның қиын мәселелеріне аяқ асты қарама. Оның да өмірінде қиыншылықтар бар, мүмкін сіздікінен де көп шығар, себебіоның өмірлік тәжірибесі жоқ.

Ата-ана – отбасының негізгі діңгегі, бастапқы дәнекері. Дәстүрлі қазақ отбасында ата-ананың қадірі ерекше әспеттелген. Әсіресе, тіршіліктің қайнар көзі, махаббаттың шуақ күні, мейірімнің кәусәр бұлағы – Ана есіміне қатыссыз дүниеде қасиетті ештеңе жоқ. Сондықтан ананы ардақтамайтын халық та жоқ. Ана баланы тоғыз ай көтеріп, толғатып, дүниеге келтіріп қана қоймайды. Ұл-қыз әдептілігінің негізі – ата-ананы риза қылып, үнемі алғыс батасын алуында. Сонда ғана үлкендердің мерейі көтеріліп, ұл-қыздардың өркені өспек!

Адамдар арасындағы қарым-қатынаста адамгершілік, әдеп-инабат үрдістерінің қаншалық кең жайылып, терең тамырлануы, ең алдымен, олардың жекелеген отбасында өркен жаюына, яғни баланың ата-анасын жан-жүрек қалауымен, саналы түрде ардақтап, құрметтеуіне, инабат тағылымын үлкендерден үйрене отырып, олардың өздеріне деген қарым-қатынстарында мүлтіксіз жүзеге асырып отыруларына байланысты. Адам өмірінің мәні мен сұлулығы, адамның келешегіне сенімділігі - баланың ата-анасын ардақ тұтып, өзінің перзенттік қарызын бір сәтке де есінен шығармауында. Бұл – жас ұрпақтың мәдениеттілігін, әдептілігінің ғана емес, ең алдымен, адамшылығының белгісі.

«Баланы ата-ана тәрбиелейді. Ата-ананы кім тәрбиелейді?» әдістемесі. Мақсаты:отбасындағы балаға деген ата-ананың қатынасының стилін анықтау. Орындау ережесі.Ұсынылған сұрақтарды мұқият оқып шығыңыз.Оларға ашық жауап беруге тырысыңыз.Тест бала тәрбиесіне байланысты белгілі бір қорытынды шығаруға көмектеседі. Жауап варианттар мына төменгі әріптермен белгілейді: «Мен мұны істей аламын және әрқашан осылай істеймін» А-З балл «Иә,бірақ барлық кезде емес» Ә-2 балл «Жоқ,бұлай істей алмаймын» Б-1 балл

Мектепке дейінгі балалық шақ - адамның сөйлеу, бар болмысымен және психикалық қалыптасуындағы маңызды мерзiм. Баланың туу сәтінен бастап әр түрлі дыбыстар жиындарына бөленеді: адамдардың сөзi; құстар мен малдар шығаратын дыбыстар; музыка; ағаштардың жапырағының сыбдыры… Бiрақ жалғыз ғана маңызды, тек қана баланың қарым-қатынасының мақсаттарына ересек қызмет көрсететiн сөйлеу дыбыстар, мәлiметтiң тапсыру құралымен және нақтылы әсерлерге түрткi болып табылады. Балдырған сөздердiң мағынасын түсiне алмай жатқанда әлi, сөз айта алмайды, бiрақ ол интонацияны сезiнедi, ненiң арқасында және мағына бойынша сөз танып бiледi.