«Көшпелі қазақ қоғамының саяси - әлеуметтік жүйесіндегі демократиялық билік бидің қолында болды. Ауыл арасында жанжалдасқан немесе дауласқан адамдар арадағы дауды шешу үшін, сол ауылдағы қазақтың ғұрыптық заңдарын жақсы білетін, өзінің әділдігі, шешендігімен көзге түскен кез келген адамға жүгінуге құқылы болды. ҚР “Сыбайлас-жемқорлықпен күрес туралы” Заңы сыбайлас-жемқорлыққа келесідей анықтама береді. Ол: “...мемлекеттік міндеттерді орындайтын адамдар, сондай-ақ соларға теңелген адамдар, өздерінің лауазымды құзыреттерін және онымен байланысты мүмкіншілікті немесе өз құзыреттерін басқаша пайдаланып мүліктік пайда алу үшін заңмен қарастырылмаған мүліктік жайлылықты және артықшылықты қабылдау, сондай-ақ жеке және заңды тұлғалармен аталмыш жайлылықты және артықшылықты оларға заңсыз беруге осы адамдарды парамен сатып алу”.

Материал сныпы жетекшілерге арналады. Төтенше жағдайлар, зілзала апаттары жөнінде білімдерін кеңейтіп, олардан сақтану жолдарымен, алғашқы көмек көрсету шараларымен таныстыру. Оқушыларды төтенше жағдай кезінде қауіпсіздік шараларын дұрыс қолдануға үйрету

Бұл өзекті тақырып мұғалімдерге, оқушыларға, медицинаға қызығатын жасөспірімдерге қажет.Тынысалу жүйесінің маңызы, тыныс алу мүшелерінің құрылысы мен қызметі туралы жаңа білім, түсінік беріп, ұғымдар қалыптастыру. Оқушылардың алған білімдерін және шығармашылық қабілеттерін дамыту. Қызығушылығын арттыра отырып, биологияға деген көзқарастарын өзгерте отырып медициналық мамандық таңдауға көмектесу.

Материал мектеп оқушылары мен мұғалімдерге қажет.Қауіпті ЖИТС (жұқтырылған иммун тапшылығының синдромы – СПИД) дерті қайдан бастау алғанына тоқталсақ, оның жұқтырылған белгісі алғаш рет 1981 жылы АҚШ-та тіркелген. Ал ЖИТС-ке шалдығудың соңғы сатысы ВИЧ инфекциясын 1983 жылы француз ғалымы Л.Монтанье ашты. ВИЧ инфекциясы көп жылдар бойы адам ағзасында өмір сүріп, оның алғашқы белгілері пайда болғанша басқа адамдарға жұғуы мүмкін.

Материал биология пәні мұғалімдеріне және оқушыларға қажет. Омыртқасыз және омыртқалы жануарларды сипаттайды. Олардың тыныс алу мүшелерінің құрылысын салыстырады. Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың тыныс алу мүшелерінің құрылысынның ерекшеліктерін ажырата алады. Салыстыра отырып, есте сақтауға үлкен мүмкіндік алады.