Оқу әдістемелік материалдар

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Отан – әр адамның жүрегіне жақын, қасиетті ұғым. Ол – менің туып-өскен жерім, ата-анам, жақындарым, достарым, туған тілім мен мәдениетім. Отан – әрбір азамат үшін ең қымбат құндылықтардың бірі.

Әр адамның өмірінде маңызды таңдау бар – ол мамандық таңдау. Мен өз жүрегімнің қалауымен тәрбиеші мамандығын таңдадым. Себебі бала тәрбиелеу – тек кәсіп емес, үлкен жауапкершілік пен махаббатты талап ететін қасиетті іс.

Балаларды қазақтың ұлттық ойындарымен таныстыру. Ойындар арқылы олардың қозғалыс белсенділігін арттыру. Ұлттық дәстүрлерге деген құрмет пен қызығушылықты дамыту. Ұжымдық әрекет дағдыларын қалыптастыру.

Тәрбиеші – қоғамдағы ең маңызды мамандықтардың бірі. Ол тек білім беруші емес, сонымен қатар баланың тұлғалық дамуына, мінез-құлқының қалыптасуына және қоршаған ортаға бейімделуіне әсер ететін негізгі тұлға. Балабақша – баланың алғаш рет ұжымдық өмірге қадам басатын ортасы, сондықтан тәрбиешінің рөлі ерекше маңызды.

ұлттық құндылықтарды насихаттау

Жасанды интеллект (AI) және машиналық оқыту (ML) технологиялары пайдалы қазбаларды іздеу мен барлау саласында маңызды рөл атқарады. Дәстүрлі әдістермен салыстырғанда, AI мен ML үлкен деректерді жылдам өңдеуге, геологиялық заңдылықтарды анықтауға, болжамдардың дәлдігін арттыруға және зерттеу үдерісін автоматтандыруға мүмкіндік береді.

Бұл мақалада жасуша теориясы және оның биология ғылымындағы маңызы қарастырылған. Жасуша — тірі ағзалардың ең кіші құрылымдық және қызметтік бірлігі екені баяндалды. Жасушаның құрылысы, қызметі, прокариот және эукариот жасушаларының айырмашылықтары сипатталды. Сонымен қатар, жасуша теориясының қалыптасу тарихы мен қазіргі заманғы ғылымдағы қолданылу аясы талданды. ⸻ Материалдың маңызы Жасуша теориясы — биология ғылымының іргелі негізі. Бұл теорияның арқасында тірі ағзалардың құрылымы мен қызметі туралы терең білім қалыптасты. Ол медицина, генетика, биотехнология және экология сияқты ғылым салаларының дамуына негіз болды. Жасушалық деңгейде зерттеу жүргізу арқылы ауруларды анықтау, емдеу және алдын алу мүмкіндіктері артты. ⸻ Материалдың пайдасы Бұл материал оқушылар мен студенттерге жасуша теориясының мәнін түсіндіруге көмектеседі. Жасушаның құрылымы мен қызметін меңгеру тірі ағзаларды тереңірек тануға ықпал етеді. Сонымен қатар, медицина мен биотехнология салаларында қолданылатын заманауи әдістерді түсіну үшін маңызды негіз береді. Мақала ғылыми көзқарасты қалыптастырып, биология пәніне деген қызығушылықты арттырады.

Микробиология – көзге көрінбейтін ұсақ ағзаларды (бактериялар, вирустар, саңырауқұлақтар, қарапайымдылар) зерттейтін ғылым. Микробиологияның негізгі бөлімдері: 1. Жалпы микробиология – микроорганизмдердің құрылысы, физиологиясы, көбеюі мен таралуын зерттейді. 2. Медициналық микробиология – ауру тудыратын микроорганизмдерді және олармен күресу жолдарын зерттейді. 3. Ветеринарлық микробиология – жануарларда ауру тудыратын микроорганизмдерді зерттейді. 4. Өндірістік микробиология – антибиотиктер, ашытқылар, ферменттер алу үшін микроорганизмдерді қолдану. 5. Ауылшаруашылық микробиологиясы – топырақтағы және өсімдіктердегі микроорганизмдерді зерттеу. 6. Экологиялық микробиология – қоршаған ортадағы микроорганизмдердің рөлін зерттеу. Микроорганизмдердің түрлері: Бактериялар – бір жасушалы, пішіндері әртүрлі (таяқша тәрізді – бациллалар, шар тәрізді – кокктар, ирек – спирохеталар). Вирустар – жасушасыз тіршілік иелері, тек тірі ағза ішінде көбейеді. Саңырауқұлақтар – бір және көп жасушалы (зең саңырауқұлақтары, ашытқылар). Қарапайымдылар – бір жасушалы тіршілік иелері (амеба, инфузория, трипаносома). Микробиологияның маңызы: Инфекциялық ауруларды анықтау және емдеу. Антибиотиктер мен вакциналар жасау. Биотехнологияда (ашыту, ферменттеу) қолдану. Қоршаған ортаны тазарту (биодеградация). Микробиология медицинада, ауыл шаруашылығында, экологияда және тағам өндірісінде үлкен рөл атқарады.

Науқасты дұрыс тамақтандыру – оның тез сауығуына, ағзаның қорғаныш күшін арттыруға және емнің тиімділігін жақсартуға көмектеседі.Науқастарға арналған арнайы диеталар: №1 диета – асқазан-ішек жолдарының ауруларында (жұмсақ, ұсақталған тағамдар). №5 диета – бауыр мен өт жолдарының ауруларында (майы аз, қуырылмаған тағамдар). №9 диета – қант диабетінде (қантсыз, көмірсулары төмен тағамдар). №10 диета – жүрек-қантамыр ауруларында (тұзы аз, майы аз тағамдар). №15 диета – жалпы әлсіреген науқастарға (қалыпты, бірақ жеңіл сіңетін тағамдар).

Ботаника – өсімдіктер әлемін зерттейтін ғылым. Ол өсімдіктердің құрылысы, физиологиясы, экологиясы, таралуы және эволюциясын қарастырады. Ботаниканың негізгі бөлімдері: 1. Морфология – өсімдіктердің сыртқы құрылысын зерттейді. 2. Анатомия – өсімдіктердің ішкі құрылысын (ұлпа, жасуша) зерттейді. 3. Физиология – өсімдіктердің тіршілік процестерін (фотосинтез, тыныс алу, транспирация) зерттейді. 4. Систематика – өсімдіктерді жіктеп, олардың туыстығын анықтайды. 5. Экология – өсімдіктердің қоршаған ортамен байланысын зерттейді. 6. Генетика – өсімдіктердің тұқым қуалаушылығын зерттейді. 7. Палеоботаника – ежелгі өсімдіктер мен олардың эволюциясын зерттейді. Ботаниканың маңызы: Дәрілік өсімдіктерді зерттеу арқылы медицинада қолдану. Ауыл шаруашылығында өнімділікті арттыру. Қоршаған ортаны қорғау және биоалуантүрлілікті сақтау.

Фармация – дәрілік заттарды зерттеу, жасау, өндіру, сақтау, тарату және қолдану әдістерін қарастыратын ғылым және кәсіптік сала. Ол медицина мен химияның түйіскен жерінде орналасқан және халықтың денсаулығын сақтау мен жақсартуға бағытталған.

Әлеуметтік құбылыстар – қоғамда орын алатын және адамдардың өзара әрекеттестігімен байланысты оқиғалар, үдерістер мен өзгерістер. Олар қоғамның дамуы мен өзгеруіне әсер етеді

Қысқаша сипаттама: Бұл мақалада бастауыш сынып оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жолдары қарастырылған. Оқу, жазу, математикалық, жаратылыстану және цифрлық сауаттылық бағыттары бойынша тиімді әдіс-тәсілдер ұсынылған. Мақалада теориялық мәліметтермен қатар, практикалық ұсыныстар да беріледі. Мұғалімдер үшін оқушылардың білімін өмірлік жағдаяттарда қолдану дағдысын дамытуға арналған әдістемелік көмек ретінде пайдалануға болады. Негізгі ойы: Бастауыш сынып кезеңінде функционалдық сауаттылықты қалыптастыру – баланың алған білімін шынайы өмірде қолдана білу дағдысын дамытуға бағытталады. Бұл мақалада функционалдық сауаттылықтың маңыздылығы мен оны дамыту жолдары кеңінен ашылған.

5-6 ЖАСТАҒЫ БАЛАЛАРДАҒЫ КОММУНИКАТИВТІ-ТІЛДІК ҚҰЗЫРЕТТІЛІГІНІҢ ДАМУЫ

Қармақ ойыны бастауыш сыныпқа арналған ойын түрі.Ойынның негізгі мақсаты оқушылар топтық жұмыс жасайды.

Рейхстагқа Жеңіс туын тіккен Халық қаһарманы Рақымжан Қошқарбаевтың туғанына 100 жыл толуына орай, Қарулы Күштер ардагерлерінің Приозерск гарнизонындағы ұжымының қолдауымен Қарағанды облысы білім басқармасы Ақтоғай ауданы білім басқармасының «Сарышаған мектеп-интернаты» коммуналдық мемлекеттік мекемесінде «Рейхстагқа ту тіккен қаһарман» тақырыбындағы патриоттық іс-шара ұйымдастырылып өткізілді.

Бұл мақала арқылы өнерге деген махаббатың болса бас тартпай, жұрттың сөзіне қарамай аяғына бар дегім келеді.

Отансүйгіштікке тәрбиелеудегі кездесетін мәселелер

Ұсынылып отырған жұмыс бастауыш сыныпқа қазақ тілі пәнінен дидактикалық ойындар мен тапсырмалар бастауыш сынып оқушыларының логикалық ойлау дағдыларын дамытуға бағытталған тапсырмалар жинағы бастауыш сынып мұғалімдеріне арналған. Дидактикалық ойындар мен тапсырмаларда шығармашылыққа жетелейтін тапсырмалар қолданылған. Бұл оқушылардың ой – өрісін, дүниетанымын кеңейтіп, шығармашылық қабілетін арттыруға, алған білімдерін жаңа жағдайда қолдана білуге көмегін тигізеді.

Аталған модуль білім алушыларға кондитер безендіруші мамандығы бойынша кеңінен түсіндіру,оларды дамытушылыққа,жауапкершілікке,ұйымшылдыққа тәрбиелеу,мен қолданылуы туралы білім алуға мүмкіндік береді.