Физика Барлығы 10 сынып бойынша Ұстаздарға арналған оқу әдістемелік материалдар

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Мектеп мұғалімдеріне арналған күнтізбелік тақырыптық жоспар

оқушыларға 10 сынып бойынма материалдарды қайталату

10 сынып

10 сыныпқа физика пәнінен "Циклдік процесс.Корно циклі." тақырыбына қмж

данная дисциплина рассматривает изучение таких разделов, как постоянный ток, электрические цепи электромагнетизма, однофазные и трехфазные цепи переменного тока, электрические измерения, трансформаторы

 Электр заряды. Электрлену жайлы мағлұмат беру  Электр заряды. Электрленуді күнделікті тұрмыста және өндірісте қолдана білуге үйрету  Топта бағалай білуге баулу

10-сынып оқушылары үшін

ұстаздарға

Уяшықтарды тандау арқылы сұрақтарға жауап беру

Энергия бүкіл әлемдегі мәселелердің бірі. Энергиясыз,жарықсыз, электр тогысыз бір күнімізді елестету мүмкін емес. Дәстүрлі энергия көздері шектеулі, экологиялық таза емес, әрі қымбат. Ғалымдардың пайымдауынша дәстүрлі энергия көздері 80-100 жылға жетуі мүмкін. Ал баламалы энергия көздері шектеусіз, экологиялық таза, таусылмайды, әрі арзан. Баламалы энергия көздеріне: Кун энергиясы Жел энергиясы Биогаз Су энергиясы кіреді.

мұғалімдерге

Тұрақты температура кезінде және шамаларының арасындағы тәуелділікті бейнелейтін қисықты изотерма деп тайды. Неғұрлым үрдістің өту температурасы жоғары болған сайын, соғұрлым изотермалар – графикте көрсетілген гиперболалар да жоғары болады. Авогадро заңы: бірдей температурада және қысымда кез келген газдың бір молі бірдей көлемді алады. Қалыпты жағдайда бұл көлем Vm = 22,41 · 10 -3 м3/моль Зат мөлшері () – заттың құрамына енетін молекулалар, атомдар немесе иондар тәрізді құрылымдық элементтердің санымен анықталатын физикалық шама. Өлшем бірлігі – моль. Массасы 0,012 кг 12С нуклидінің құрамына кіретін құрылымдық элементтері бар жүйенің зат мөлшері. Авогадро тұрақтысы: әр түрлі заттардың бір молінде молекулалардың саны бірдей болады, оны Авогадро тұрақтысы деп атайды: Дальтон заңы: идеал газдардың қоспасының қысымы оның құрамына кіретін газдардың парциалдық қысымдарының қосындысына тең: . Парциал қысым: бұл газ қоспасының құрамына кіретін газдың бір өзі сол температурада қоспаның көлеміне тең көлемді алатын қысым.

Молекулалық физика – физиканың әр түрлі агрегаттық күйдегі заттардың физикалық қасиеттерін олардың молекулалық құрылысы негізінде зерттейтін саласы. Молекулалық физиканың ең алғаш қалыптасқан бөлімі – газдардың молекулалық-кинетикалық теориясы. Бұл теория 1858 – 60 жылдары Дж.Максвеллдің, 1868 жылы Л.Больцман және 1871 – 1902 жылдары Дж.Гиббс еңбектерінің нәтижесінде классикалық - статистикалық физика болып қалыптасты. Молекулалардың өзара әсері (молекулалық күштер) жөніндегі сандық мәліметтер капиллярлық құбылыстар теориясында: 1743 жылы А. Клероның, 1805 жылы Т.Юнгтың, 1806 жылы П.Лапластың, С.Пуассонның, т.б-дың классикалық еңбектерінде дамытылып, беттік құбылыстар теориясының жасалуына негіз болды. Голланд физигі Я.Ван-дер-Ваальс нақты газдар мен сұйықтықтардың физ. қасиеттерін түсіндіру үшін молекула аралық өзара әсер ұғымын (1873) пайдаланып нақты газдардың күй теңдеуін (Ван-дер-Ваальс теңдеуі) қорытып шығарды. 1906 жылы француз физигі Ж.Перрен мен швед ғалымы Т.Сведбергтің, 1904 – 06 жылы поляк физигі М.Смолуховский мен А.Эйнштейннің микробөлшектердің броундық қозғалысына және заттардың молекулалық құрылысына арналған зерттеу жұмыстары кез келген заттың молекулалардан тұратындығының айғағы болды. Осы мақсатта көптеген ғалымдар алғашқыда заттарға түсірілген рентген сәулесінің дифракциясын, кейіннен электрондар мен нейтрондар дифракциясын пайдаланып, нәтижесінде қатты денелер мен сұйықтықтардың құрылысы жөнінде нақты мәліметтер алды. Кванттық механикада молекула аралық өзара әсер туралы ілім 1927 жылы Ф.Лондонның, 1927 жылы В.Гейтлердің, 1930 жылы П. Дебайдың, 1937 – 39 жылы М.Борнның еңбектерінде дамытылды. 19 ғасырда Я.Ван-дер-Ваальс пен У.Томсон (Кельвин) байқаған және Дж.Гиббс пен 1937 жылы Л.Ландаудың еңбектерінде дамытылған бір агрегаттық күйден екінші агрегаттық күйге ауысу теориясы фаза түзілудің қазіргі теориясына айналды; сөйтіп ол молекулалық физиканың маңызды жеке тарауы болып қалыптасты. Я.И. Френкельдің, Дж.Берналдың, т.б. еңбектерінде статистик.

физикадан сабақ