Мақала Басқа бойынша Ұстаздарға арналған оқу әдістемелік материалдар

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық ғылым саласында шығармашыл, білімді жан жақты мамандарды дайындаушы және болашақта орасан зор мүмкіндіктер ашатын көрнекті оқу ордасы.

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті еліміздің барлық жоғары білім беру жүйесінің тірегі, білікті мамандар ордасы. Университеттің мыңдаған түлектері Қазақстанның және оның аумағынан тыс жерлердегі өндірістің барлық салаларында табысты еңбек етуде.

Ұлылардың Отанына айналған ҚазҰУ қалашығы күннен-күнге өзгеріп, әсемдікке ұмтылуда. Бүгінгі таңда да қоғамға өз пайдасын әкелетін қаншама студенттер оқып жатыр, қаншама түлектер қоғамда белгілі орнын тауып, мемлекеттік мәселелердің шешімін табуға атсалысып, қатарының алды болып, жетістікке жету үстінде. Білім алып қана қоймай, студенттер бірігіп, көптеген қоғамға, әлеуметке пайдасы бар жобалар жасап, қарқынды түрде көмегін көрсетіп, өз ортасына жауапты азамат ретінде белсенділік танытып жатыр.

Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ отандық университеттер ұлттық рейтінгісінің көшбасшысы жəне QS халықаралық рейтінгісінде əлемнің 800 үздік университеттері арасында 220 орынды алады, Университет 13 позицияға жоғарылап, 207-ші орынға тұрақтады. Бұл - университетіміздің үздіксіз даму үстінде екендігін көрсетеді.

Raise student awareness about the importance of SDG 7: Affordable and Clean Energy and inspire them to take action towards achieving it.

Электр тізбегі деп электромагниттік процестер электр қозғаушы күш (ЭҚК), тоқ жəне кернеу туралы ұғымдардың көмегімен сипатталуы мүмкін жағдайда орын алады. Сонымен қатар электр тоғына арналған жолды түзетін, құрылғылар мен объектілердің сымдарымен қосылған жиынтықтыайтады. Электр тізбегінің схемасы — бұл оның элементтерінің жəне олардың қосылыстарының шартты белгілерінің көмегімен тізбектің графикалық көрінісі. Тұрақты тоқ тізбектері деп қазіргі техникада тоқ өзінің бағытын өзгертпейтін, яғни ЭҚК көзінің полярлығы тұрақты болатын тізбектерді айтады. Электр тізбегі міндеті бойынша үш топқа бөлуге болатын жеке құрылғылардан немесе элементтерден тұрады. Бірінші топ - электр энергиясын генерациялауға (өндіруге) арналған электр энергия элементтері (қуат көздері немесе ЭҚК көздері). Е к і н ш і т о п — электр энергиясын басқа энергия түрлеріне (механикалық, жылулық, жарықтық, химиялық жəне т.б.) айналдыратын элементтер. Бұл элементтер электр энергиясын қабылдағыштар немесе электр қабылдағыштар деп аталады. Ү ш і н ш і топ - бұл электр энергиясын қуат көзінен электр қабылдағышқа тасымалдайтын элементтер (кернеудің деңгейін жəне сапасын қамтамасыз ететін сымдар, құрылғылар жəне т.б.).

Трансформатордағы электрмагниттік үрдістер Мақсаты: Трансформатордың әр түрлі жұмыс кезіндегі параметрлерді тәжірибе жүзінде анықтау. Трансформатор электр машинасы емес, өйткені оның жұмысы электр энергиясын механикалық және керісінше түрлендірумен байланысты емес; ол тек электр энергиясының кернеуін түрлендіреді. Сонымен қатар,трансформатор - бұл статикалық құрылғы және оның қозғалмалы бөліктері жоқ. Бірақ, трансформаторларда жүретін электромагниттік процестер электрмашиналары жұмыс істеген кездегі процестерге ұқсас. Сонымен қатар, электрмашиналары мен трансформаторлар магнит өрісі мен өткізгіштің токпен әрекеттесуі кезінде пайда болатын электромагниттік және энергетикалық процестердің бірыңғай сипатына ие.Трансформатор бұл айнымалы ток аппараты.

Қала ішілік маршруттардың қозғалыс жылдамдығын арттыруымыз қажет және жылдамдық артқан сайын қозғалыс қауіпсіздігін сақтаудың барлық шараларын қадағалауымыз керек. Жолаушыларға мәдениетті сыпайы қызмет көрсету шараларын жоғары деңгейге көтере отырып маршрутта жұмыс істейтін автобустардың ішінде жолаушыларды тек қана орнына байланысты алу, отыратын орынмен қамтамасыз ету және жолаушылардың жағдайын жасау. Жолаушылардың көп көңіл бөлетін мәселесі жол жағдайы болып тұр. Негізгі алға қойған мақсатымыз қазіргі таңда қызмет көрсетіп отырған маршруттарымен жолаушы тасымалдауды ұйымдастыру және оларды жетілдіру. Қала ішілік автобустардың техникалық пайдалану жағдайын жетілдіру және желдеткіштермен толық қамтамасыз ету. Қазіргі заманға сай тарифті реттеп оқушыларға, студенттерге, мүгедектердің сұраныстарын жүзеге асырған дұрыс. Бұнымен қоса қозғалыс графиктерін толық сақтап, аялдаманы толық жабдықтауымыз және осыған арналған шығынды арттырып сапаны көтеруіміз керек. Мұндай шаралардың қатарына экспресс автобустардың қозғалысын енгізу, элоктронды билеттерді қолдану және ауыспалы қозғалыс кестесін, екі, үш аялдамада бірақ тоқтау және басқаларын енгізу жатады.

Барлыбек Сыртанов және әйел теңдігі Барлыбек Сыртанов – алаш қайраткері, заңгер, публицист, дәрігер-ғалым, шығыстанушы, қазақтың алғашқы Конститутциясының авторы. Әлихан Бөкейхановтың досы, құрдасы. Әлихан Бөкейхановтың құпия тапсырмасымен 1911 жылдың 3 маусымынан Барлыбек Сыртанов қырықтан асқан шағында, өзінің түберкүлез екеніне қарамастан, құпия түрде Ресей астанасындағы бай кітапханаларда басқа елдердің құқықтық құжаттарын зерттей отырып қазақтың алғашқы конститутциясын жазып шығады. Осы конститутцияның екінші тармағы «Адам баласының хұқы туралы», яғни әйел теңдігі. 10,11,12 бабтарында: Қазақ елінде адам баласының бәрі тең хұқылы. Дініне, қанына, тегіне, нәсіліне қарап адамды қорлауға жол жоқ. Адам тек закон һәм құдай алдында жауап береді. Қазақ елінде адам балалары бостандықта, теңдікте һәм бақытты өмір сүруге хұқы бар. Қазақ елінде ер адам мен әйел теңді. Қазақи ерекшеліктер әйелдерді қорламайды, әйел келісімімен іске асады. Қазақ елінде адам баласының еркін сөйлеуге, ұйым құруға һәм партияларға кіруіне тиым жоқ деседі. Барлыбек Сыртанов көптеген өз мақалаларында әйел құқығы жайлы, теңдігің жазып отырған. Оған дәлел айқап журналына, газеттерге жазған мақалалары дәлел. Соның бірі «Замана шалдар» мақаласы https://bilimger.kz/%d0%b1%d0%b0%d1%80%d0%bb%d1%8b%d0%b1%d0%b5%d0%ba%d1%82%d1%96%d2%a3-%d0%b7%d0%b0%d0%bc%d0%b0%d0%bd%d0%b0-%d1%88%d0%b0%d0%bb%d0%b4%d0%b0%d1%80%d1%8b/ Барлыбек Сыртанов және Алаш көсемдері әрдайым әйел теңсіздігін қолдап,оны ылғида алға тартып отырған. Көп әйел алуға қарсы шыққан,саясатта әйел мен еркек тең деген. Сонау жүз жыл бұрынғы мәселенің әлі күнге дейін жалғасын тауып жатқаны өкінішті. Қазіргі қоғамда болып жатқан әйелді ұру, жеке басына қол салу, әлеуметтік желілерде отырып кімнің не кигенің талқылап отыратыңдар осыдан жүз жыл бұрынғы ағаларының тырнағына да татымай қалғаны қыңжылтады. Егер осындай ұлы тұлғаларымыз қолдағанда, бізге неге қолдамасқа. ҚазҰУ- дың 1 курс студенті, Маханов Даниал Ғылыми жетекші: Фил.ғ.к., доцент Р.С. Жақсылықбаева

Қазақ әдебиетін экспансивті ойлау арқылы оқыту әдістемесі пәнді меңгертудің тиімді, инновациялық әдісі ретінде қолданылады.

Бұл мақалада мен өмірімдегі жаңа тарау университет табалдырығындағы алғашқы күндерімді және Қазақ білімінің Қара Шаңырағы Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ туралы бар білгеніммен бөлісемін.

this article reveals the problem of working with a dictionary and its effective application in the educational process.

Гидропоника – топырақсыз шөп өсіру «Армандапсың ақ тоқты, қыстың күні көк шөпті»... Осы сөзді әзіл-шыны аралас жиі айтатынымыз рас. Бірақ бүгінде технологиялық тәжірибелердің дамуына қарай бұл әзіл шынға айналып келеді. Өйткені елімізде гидропоника әдісімен қысы-жазы жабық орынжайда топырақсыз, құр суға шөп өсірушілер қатары көбейді. Гидропоника деген оның жалпы атауы ғана, болмаса, оның түрлері көп. Малшылар арасында жемшөп тапшылығын осы әдіспен жоюға болады деген де пікір қалыптасып келеді. Ендеше, жаңашылдыққа үңіліп көрелік. Гидропоника дегеніміз, өсімдіктерді топырақсыз, жасанды ортада – қоректік заттардың судағы ерітіндісінде өсіру әдісі. Онда өсімдік тамыры арнайы дайындалған субстратта (топырақ орнына қолданылатын заттар) орналасады екен. Өсімдікті топырақсыз өсіру әдісінің гидропоника, агрегатопоника, хемопоника, ионитопоника, аэропоника сияқты бірнеше түрі бар. Мәселен, гидропоника тәсілінде тамыр жүйесінің тіршілік ортасы минералды тұздардың судағы ерітіндісі болып табылады. Яғни, өсімдіктің тамыры үнемі тек қана суға малынып тұрады. Агрегатопоникада өскін қиыршықтас, керамзит, құм, вермикулит, перлит, шлак, полимер, агромақта сияқты қатты агрегатты субстратқа егіледі.

Қазақстандық білім беру реформасының басты мақсаттарының бірі-инновациялық технологияларға сүйене отырып, оқушының бойында шығармашылық ойлауды, бастамашылдықты дамытуға мүмкіндік жасау, тұлғаның үйлесімді дамуына қолайлы жағдай туғызу нәтижесінде оның өзіндік мүмкіндіктерін жоспарлы пайдалана білуіне қол жеткізу арқылы тұлға біліктілігін қалыптастыру

Компьютерлік желі – бір бірімен мәлімет аламаса алатын кем дегенде екі компьютердің байланыс құралдары көмегімен қарым-қатынас жасауына арналған ақпарат өңдеудің тармақталған жүйесі. Басқаша айтқанда желі деп дербес компьютерлердің және де принтер, модем, факсимильдік аппарат тәрізді есептеу құрылғыларының бір-бірімен байланысқан жиынын айтады.

Компьютерлік желі – бір бірімен мәлімет аламаса алатын кем дегенде екі компьютердің байланыс құралдары көмегімен қарым-қатынас жасауына арналған ақпарат өңдеудің тармақталған жүйесі. Басқаша айтқанда желі деп дербес компьютерлердің және де принтер, модем, факсимильдік аппарат тәрізді есептеу құрылғыларының бір-бірімен байланысқан жиынын айтады.

Қазіргі таңда мектеп оқушыларына тәлім тәрбие алатын оқушыларды жан жақты дамыту мақсатында жаңашыл технологиялардың көп түрлері пайдалануда. Оқушыларға білім беру барысында жаңа технологияларды пайдаланбаған педагог тиісті деңгейде заман талабына сай білім бере алмайды.Ұсынылып отырған техналогия балалардың логикалық ойлауын дамытуға арналған.

Бұл мақалада этиканың көзқарасы туралы және коммуникацияның даму туралы жазылған болатын.

ХХ ғ. басында отарлық жағдайда тұрған өзге де ұлттар отарлаушы империяның күшті құрылымына қарсы тұра алу үшін -«күш қолданбай қарсыласу», «өзін-өзі күшейту», бейбіт шеру, байкот жариялау сияқты әдістер қолдана бастады. Халықты қырғынға ұшырататын көтеріліс түріндегі қарулы әдіс өзін-өзі ақтамады. Ұлттық мүмкіндіктерді ортақ мақсаттарға жұмылдыра алатын, жаңа күрес тәсілдерін тиімді пайдалана алатын әлеуметтік күш- ұлт зиялылары еді. Олар ХХ ғ. басында жаңа күрес әдістерін –ұлттық құндылықтарды қорғау тұрғысынан халық ағарту ісін алға тартып, газет-журнал, кітап басып шығаруды қолға алды. 1902 жылы бейбіт күрес ретінде, жазбаша түрде талап ету – петиция әдісі қолданыла бастады.

Өмірде мақсатқа жетудің маңыздылығы. Табысқа жету жолындағы кедергілер.