Қазақ тілі 11 сынып бойынша Ұстаздарға арналған оқу әдістемелік материалдар

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Бұл әдістемелік құрал жалпы білім беретін мектептерде қазақ тілін оқыту үдерісінде функционалдық сауаттылықты қалыптастырудың ғылыми-әдістемелік негіздерін айқындауға бағытталған. Құралда функционалдық сауаттылықтың мазмұндық-құрылымдық жүйесі, тілдік және коммуникативтік құзыреттердің өзара байланысы, сондай-ақ оқушылардың оқу, жазу, тыңдау және сөйлеу дағдыларын өмірлік жағдаяттармен ұштастыра дамыту жолдары көрсетілген

Бұл әдістемелік құрал жалпы білім беретін мектептерде қазақ тілін оқыту үдерісінде функционалдық сауаттылықты қалыптастырудың ғылыми-әдістемелік негіздерін айқындауға бағытталған. Құралда функционалдық сауаттылықтың мазмұндық-құрылымдық жүйесі, тілдік және коммуникативтік құзыреттердің өзара байланысы, сондай-ақ оқушылардың оқу, жазу, тыңдау және сөйлеу дағдыларын өмірлік жағдаяттармен ұштастыра дамыту жолдары көрсетілген.

Шет елге саяхаттағысы келетін әрбір жанға жас саяхатшыдан өмірлік кеңестер.

Шет елге саяхаттағысы келетін әрбір жас саяхатшы үшін өте маңызды тың деректер мен өмірлік кеңестеріммен бөлістім.

Бұл материалда қазақ тілінің жастар арасындағы қолданысы мен оның маңыздылығы сөз етіледі. Мақалада жастардың ана тіліне деген көзқарасы, қазіргі қоғамдағы қазақ тілінің рөлі және оны дамыту жолдары қарастырылған. Негізгі идея — тілдің болашағы жастардың қолында, сондықтан әр жас ана тілін құрметтеп, күнделікті өмірде кеңінен қолдануы қажет.

Бұл мақалада Шақшақ Жәнібектің ерлігі туралы оқушының әсері баяндалады.

Досың ба, әлде дұшпаның ба? Адам өмірінде достықтың алар орны ерекше. Дос — қиын сәтте демеу, қуанышта бірге қуана алатын жан. Бірақ кейде өмір бізді таңдау алдына қояды: қасыңдағы адам — шын досың ба, әлде жасырын дұшпаның ба? Осы сұрақ — әр адам кемінде бір рет өз-өзіне қоятын өмірлік маңызды сұрақ. Нағыз досты айыру оңай емес. Себебі көп жағдайда дұшпан — бетіңе күліп, сыртыңнан сөйлейтін адам болады. Оның арам пиғылын бірден байқау қиын. Ал шынайы дос — сенің жақсы-жаманыңды бірге көретін, қажет болса, шындықты бетіңе айтудан тайсалмайтын жан. Өмірдегі ең үлкен сынақ — осы екеуін ажырата білу. Адам қиналған кезде кімнің кім екені анық білінеді. Бір сәттік қиындықта саған қол созған адам — сенің досың. Ал сәтсіздікте алыстап, жетістігіңде ғана қасыңда болатын адам — шынайы дос емес. Қайта, ол сенің табысыңа қызғанышпен қарайтын — жасырын дұшпан болуы мүмкін. Өмірде бір ғана шынайы дос табудың өзі — үлкен бақыт. Себебі достық — тек күлісіп, бірге уақыт өткізумен өлшенбейді. Ол — сеніммен, жанашырлықпен, адалдықпен өлшенетін құндылық. Бір-біріне арқа сүйей алатын, сенімді серік болатын адамдар ғана шын достықты сезіне алады. Дегенмен кейде біз дұшпанымызды досқа айналдырып алатын кездер де болады. Жақсы сөйлейді, жаныңда жүреді, бірақ мақсаты — сенің әлсіз тұсыңды пайдалану. Мұндай адам — шын мәнінде, өз пайдасы үшін жақындаған екіжүзді жан. Сондықтан да дана қазақ «Жақсы дос — жаныңды сақтайды, жаман дос — арыңды таптайды» деп бекер айтпаған. Бірақ біз дос пен дұшпанды шатастырып қойдық екен деп, ешкімге сенбей, тұйық өмір сүре алмаймыз. Адам — қоғамдық тіршілік иесі. Тек уақыт өте келе, өмірлік тәжірибе арқылы кімнің кім екенін танып, жүрегімізге лайық достарды табуға үйренеміз. ⸻ Қорытынды «Досың ба, әлде дұшпаның ба?» деген сұрақ — өмір жолындағы маңызды сұрақ. Әр адам бұл сұраққа өзінің жүрегімен, іс-әрекетімен, өмірлік тәжірибесімен жауап береді. Дос таңдауда абай болу керек. Себебі дос — сені алға сүйрейтін күш, ал дұшпан — құлатуға тырысатын кедергі. Ақылмен қарап, жүрекпен тыңдап, адалдықпен бағалай білсек — шын дос та, шын өмір де бізді алдамайды.

Әйел бастаған көш озады Қазақ халқында ғасырлар бойы қалыптасқан даналық сөздер аз емес. Солардың бірі — «Әйел бастаған көш озады» деген мақал. Бұл жай ғана қанатты сөз емес, әйел затының қоғамдағы, отбасындағы, ел тағдырындағы рөліне берілген жоғары баға. Қазақ халқы әйелді әрдайым қасиетті санаған. Өйткені әйел — өмірдің басы, тәрбиенің діңгегі, болашақтың іргетасы. Бүгінде әлемде әйелдердің көшбасшылық қабілеті мойындалып келеді. Олар саясатта, бизнесте, ғылымда, білім мен мәдениет саласында табысты еңбек етіп жүр. Қазақ тарихында да ел басқарған, батырлығымен, даналығымен ел есінде қалған әйелдер аз емес. Мысалы, Тұмар ханым — елін жаудан қорғаған, өз халқын басқара білген дана патшайым. Домалақ ана, Қарашаш ана, Зере мен Ұлжан сияқты аналарымыз ұрпағына үлгі болып, қазақтың ұлы тұлғаларын тәрбиелеп шығарды. Бұл — «Әйел бастаған көштің» шынайы өмірден алынған дәлелі. Ана — тек бала табушы емес, оны ел азаматы етіп өсіруші. Әйел — отбасындағы тәрбие мен жылылықтың қайнар көзі. Ол ұлттың болашағын тәрбиелейді. Ертеңгі көшті алға бастайтын ұрпақтың қандай болатыны — бүгінгі ананың, әйел адамның қандай тәрбие бергеніне тікелей байланысты. Қазіргі заманда да әйел заты ел мүддесіне қызмет етуде. Парламентте, әкімдіктерде, мектеп пен университеттерде, ауруханалар мен БАҚ саласында мыңдаған әйел қызмет етеді. Олардың ішінде өз ісіне жауапкершілікпен қарап, шынайы көшбасшылық танытып жүрген тұлғалар аз емес. Олар өз білімін, тәжірибесін халық игілігіне жұмсап, ер азаматтармен иық тірестіре еңбек етуде. Бұл да мақалдың өміршеңдігін дәлелдейді. «Әйел бастаған көш озады» деген сөздің астарында сенім жатыр. Бұл — әйелдің ниеті түзу болса, бастаған ісі берекелі болатынына деген сенім. Әйелдің парасаты, жүректілігі мен табандылығы — кез келген қауымдастықты, қоғамды алға сүйрейтін күш. Өйткені әйел — тек орындаушы емес, бастамашы бола алатын тұлға. Қорытындылай келе, бұл мақал – қазіргі қоғам үшін де өзекті. Қай салада болмасын, әйел затының орны ерекше. Олар тек шаңырақтың шырағын ғана емес, ұлттың рухын, болашағын жағып отырған жандар. Сондықтан да, «Әйел бастаған көш» тек озып қана қоймай, қоғамға үлгі боларлық бағыт береді. Біз бұл сөздің мәнін терең түсініп, әйелдің рөлін әрқашан бағалай білуіміз керек.

Мен елімнің болашағын қалай көремін және ол үшін не істей аламын Мен елімнің болашағын жарқын болатынына сенемін. Себебі еліміздің болашағы жастардың қолында, ал қазіргі жастарымыз білімге құмар, еңбекқор, көптеген технологиялық жетістіктерге жетіп, елімізді шет елдерге танытып, тумызды асқақтатып келеді. Бірақ еліміздегі жемқорлық, әділетсіздіктер жойылмаса, халықарасындағы алауыздық азаймаса еліміздің болашағы біз елестеткендей жарқын болмайды. Бұл жағдайда еліміздің болашағына тәлім-тәрбиемізде тікелей әсер етеді. Біріншіден әр адам тәлім-тәрбиені өзінен бастау қажет. Әлемге әйгілі ойшыл Әбу Насыр Әл-Фараби "Тәрбиесіз берілген білім - адамзаттың қас жауы " деп бекер айтпаған. Сондықтан еліміздің болашағына ықпал ету үшін ең алдымен Қорытындылай келе айтарым, Қазақстанның болашағы – өзіміздің қолымызда. Әрбір азамат өз ісіне адал, жұмысына тиянақты болып, өз саласында үздік болуға ұмтылса, онда біздің еліміз дамыған, бәсекеге қабілетті мемлекетттер қатарына енуі сөзсіз. Ал мен өз тарапымнан елімнің болашағына үлес қосу үшін сапалы білім алуға, үздіксіз дамуға ұмтыламын. Сонымен қатар, табиғатты қорғап, әдет-ғұрып, салт-дәстүрлерімізді сақтап, туған тілім мен ұлттық құндылықтарды дәріптеуге атсалысамын.

Ұбт-қоғамға керек пе? Ұбт-көптеген жоғарғы сынып оқушыларының үрейі. Бұл сөзді естісе тіпті төбе шаштары тік тұрады. Ал енді ойлана келсек Ұбт біздің қоғамға керек нәрсе ме? Бізге оның қандай зияны немесе пайдасы бар? Бірге талқылайық. Оқушылар тұрмақ, тіпті кейбір ата-аналар Ұбт-ға қарсы пікірлерін білдіреді. " Ұбт сұрақтары қиын, біздің мемлекетке мұндай нәрсе керек емес" деген пікірлерді де өмірде кездестірдім. Бірақ бұл бұрыс пікір дер едім. Себебі, Ұбт арқылы біз Қазақстандағы кез-келген жоғарғы оқу орындарына түсе аламыз, қалаған мамандығымызға оқып, болашақта сол саланың мықты маманы болып шыға аламыз. Ал Ұбт-ның сұрақтарына келетін болсақ, сұрақтарды аспаннан алып қойған жоқ. Бұл біздің мектепте өткен тақырыптарымыздан келетін базалық сұрақтар. Абай атамыз айтқандай "өзіңе сен, өзіңді алып шығар, еңбегің мен ақылың екі жақтап" демекші, егер жақсылап еңбектеніп ізденсек, оқысақ, Ұбт біз үшін ешқандай қиындық тудырмайды. Ең бастысы қатты уайымға, стресске түспей, уақытымызды тиімді пайдаланып, жақсылап Ұбт-ға дайындалуымыз қажет. Тағы да айтарым, Ұбт өмірдің соңы емес екенін де ескерініздер. Ұбт сіздің өміріңіздегі орын алып жатқан шат-шытырман, оқиғаларыңыздың кішкентай ғана бір бөлшегі. Егер Ұбт-дан аз бал алып, арманыңыздағы жоғарғы оқу орындарына түсе алмай қалсаңыз үрейге жол бермеңіз, уайымдамаңыз. Себебі сізге

Мамандық таңдау – өміріңнің бағытын айқындайтын маңызды қадам. Бірақ бұл шешімді кім қабылдауы керек? Өзің бе, әлде ата-анаң ба?

Әрбір грант – бір жастың үміті, болашаққа апарар жолы

Журналистика акылдын маманы ақпен қараны шешуші

Журналист сенім мен шындықтың күзетшісі халықтың жанашыры туралы

Цирлы журналистика жайлы интернет жайлы

Журналисттің қоғамғо көз қарасы туралы

Қоғамға әсер ететін жалған және шынайы ақпараттардың пайдасы мен зияны сонымен қатар журналисттің жауапкершілігі туралы

Егер өз балаңызбен тіл табысуыңыз қиындаса мақаланы оқып шығып, ой тйіңіз!

Адам оң қадам басып,дұрыс ниет тілеп, ойлағаны тек жақсылық болса бәрі болады.

Қарапайым болуға үйрену себебі Алла дәрежемізді өзі ақ көтеріп қояды.