Сабақ жоспары бойынша Ұстаздарға арналған оқу әдістемелік материалдар

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Пәні: Химия Бөлім: Мектеп: А.Байтұрсынов атындағы №5 ЖОМ Күні: Мұғалімнің аты-жөні: Cабденова Айнур Сынып: 11 Қатысқан оқушы саны: Қатыспаған оқушы саны: Сабақтың тақырыбы Полипептидтер құрылымын анықтау. Практикалық жұмыс №8 «Денатурация және ақуыздардың түсті реакциялары» Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары 11.5.1.24 - гидролиз реакциясы бойынша берілген деректер негізінде полипептидтің құрамын анықтау; 11.5.1.25 - ақуызға сапалық реакцияларды тәжірибе жүзінде жасау; 11.5.1.26 - ақуыздардың денатурациясы реакциясын тәжірибе жүзінде жасау Сабақтың мақсаты • Аминқышқыл молекуласына сәйкес құрылымдарын айқындайды; • Пептидтегі аминқышқылдардың ретін анықтайды; • Ақуыздарды, олардың құрамындағы аминқышқылдарын сапалы және сандық талдау жасайды; • Ақуыздың денатурациялану ұғымын меңгереді; • Қайтымды және қайтымсыз денетурацияға алып келетінін талқылайды. Бағалау критерилері • Гидролиз реакциясы бойынша берілген деректер негізінде полипептидтің құрамын анықтайды • Ақуызға сапалық реакцияларды тәжірибе жүзінде жасайды; • Ақуыздардың денатурациясы реакциясын тәжірибе жүзінде жасайды Ойлау дағдыларын деңгейі Білу, түсіну және қолдану Сабақ барысы Сабақтың кезеңі/ уақыт Педагогтің әрекеті Оқушының әрекеті Бағалау Ресурстар 3 мин «Ұйымдастыру бөлімі» 1.Оқушылармен сәлемдесу,түгелдеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу, түрлі-түсті стикерлер пайдалану. Оқушылар тақтаға ілінген түрлі-түсті стикерлерді таңдайды,стикердің артында құпия сөздер бар,сол сөздер арқылы 3 топқа бөлінеді. 1. Пептид 2. Полипептид 3. Кератин Мұғалімнің кері байланысы Суреттер бейнеленген қима қағаздар топтамасы 3 мин «Өткенді еске түсіру бөлімі» арқылы үй тапсырмасы мен жаңа сабақты байланыстырады. Cурет пен тұжырымдарды зерделеңіз. Ақуыздың бірінші, екінші, үшінші және төртінші реттік құрылымдарын сәйкестендіріңіздер: Дескриптор: Білім алушы: • Ақуыздың бірінші,екінші,үшінші реттік құрылымдарын ажыратады. • Ақуыз қасиеттерін аминқышқылдарының құрамы мен құрылысын сипаттайды. Қосымша 1 2 мин «Аминқышқылдарын басқару бөлімі» Аминқышқыл молекуласын А деп белгілеп, қосылыстар атауларын сәйкес құрылымдарымен сәйкестендіруге тапсырма беріледі. Тапсырма 1 Аминқышқыл молекуласын А деп белгілеп, қосылыстар атауларын сәйкес құрылымдарымен сәйкестендір. Дескриптор: Білім алушы: • Аминқышқыл молекуласын құрылымдарымен сәйкестендір Қосымша 2 11.5.1.24 - гидролиз реакциясы бойынша берілген деректер негізінде полипептидтің құрамын анықтау; Негізгі бөлім 5 мин «Тарихи бөлім» Жеке жұмыс. Оқушыларға полипептидтердің құрылым формуласын ұсынып, бес түрлі аминқышқыл түзген белгілі бір гексапептидтің гидролизін аяқтауды ұсынамын.Гидролиз өнімдері және дипептид, трипептид атаулары көрсетілген полипептидтер гидролизі үдерісін сипаттайды. N-шетіндегі, С-шетіндегі аминқышқылдар үшін қысқартылған таңбаны жазады. Бес түрлі аминқышқыл түзген белгілі бір гексапептидтің гидролизі: І. Пептидтегі аминқышқылдардың ретін анықтаңыз. [Glu ]-[ ]-[ ]-[ ]-[ ]-[ ] ІІ. N-шетіндегі аминқышқылдар үшін қысқартылған таңбаны жазыңыз:__________ ІІІ. С-шетіндегі аминқышқылдар үшін қысқартылған таңбаны жазыңыз:__________ Дескриптор: Білім алушы: •Бес түрлі аминқышқыл түзген белгілі бір гексапептидтің гидролизін аяқтайды; •N-шетіндегі аминқышқылдар үшін қысқартылған таңбаны жазады; •С-шетіндегі аминқышқылдар үшін қысқартылған таңбаны жазады. Қосымша 3 ЕБҚ 5 мин Жеке жұмыс. Оқыту формасы немесе қарапайым әдіс (сурет) қолданып полипептидтік тізбекті ретімен орналастыруды сураймын. Полипептидтік тізбекті ретімен орналастыр. Gly – Thr – Phe – Ala – Ser – Ileu ІІ. N-шетіндегі аминқышқылдар үшін қысқартылған таңбаны жазыңыз:__________ ІІІ. С-шетіндегі аминқышқылдар үшін қысқартылған таңбаны жазыңыз:__________ Дескриптор: Білім алушы: • Бес түрлі аминқышқыл түзген белгілі бір полипептидтік тізбекті ретімен орналастырыды ; • N-шетіндегі аминқышқылдар үшін қысқартылған таңбаны жазады; • С-шетіндегі аминқышқылдар үшін қысқартылған таңбаны жазады. Қосымша 4 11.5.1.25 - ақуызға сапалық реакцияларды тәжірибе жүзінде жасау; 10 мин «Ақуыз бөлімі» Ұжымдық жұмыс Биологиялық сұйықтықтар мен ерітінділерде ақуыздың болуын дәлелдеу үшін, сонымен қатар әр түрлі табиғи ақуыздардың аминқышқыл құрамын анықтау үшін түсті реакциялар қолданылады. Олар ақуыздарды, олардың құрамындағы аминқышқылдарын сапалы және сандық талдау үшін қолданылады. Оқушылар ақуыз денатурациясы мәтінін оқып танысады. Ой қозғау: • Ақуыздардың түсті реаацияларын білудің қандай практикалық маңызы бар? • Денатурация дегеніміз не? • Дeнатурaция қай жaғдaйда бoлaды? • Ақуыздарды анықтаудың қандай екі түсті реакциясын білесің? • Жоғарыда көрсетілген әдістерді сипатта, ақуыздарды анықтау үшін практикалық жұмысты қалай өткізуге болады? Реакция өту үшін қандай жағдай қажет? Өзара бағалауды топ оқушылары жүргізеді, өз жұмысы бойынша қорытынды жасайды АКТ 5 мин «Практикалық бөлім» Топтық жұмыс Нәруыздардың сапалық реакцияларына практикалық жұмыс беріледі.Нұсқаулық бойынша жұмыс жүргізіп, таныстырып қорытынды жасайды. Оқушыларды 6 топқа бөліп, практикалық жұмыстың нұсқаулығын тарату. Мұғалім оқушылар жұмысын бақылап, қажет топтарға қолдау көрсетеді 1-топ: Биуерт реакциясы 2-топ: Цистеин реакциясы 3-топ: Ксантопротеин реакциясы 4-топ: қыздырғандағы денатурация 5-топ:күкірт қышқылымен денатурация 6-топ:ауыр металл тұзымен (мыс (ІІ) сульфаты ерітіндісі) денатурация Оқушылар жұмыстарын жасап болып әр топ өз жұмысын 2 минут қана уақыт ішінде таныстырады Қосымша 5 11.5.1.26 - ақуыздардың денатурациясы реакциясын тәжірибе жүзінде жасау Функционалдық cауаттылық тапсырмаcы 7 мин «Аминқышқылдардың қасиеттері және қолданылуы бөлімі» Жұптық жұмыс. Kератинді түзету туралы білімдерін шыңдап, бір тал шаш құрамында қанша кератин болатындығын, ол ақуыздың нешінші құрылымға ие екенін талдап, себебін түсіндіреді. Кератинді түзетудің артықшылықтары мен кемшіліктерін атайды. Сипаты: Мәнмәтін Мазмұны Жеке тұлғалық Құзіреттілігі Құбылыстарды ғылыми тұрғыдан түсіндіру Білімнің типі Процедуралық Деңгейі Орташа Тапсырманың түрі Ашық Адамдар өз ерекшеліктерін айқындау үшін шаштарын не түзетеді, не бұйралайды. Mұғалімнің кері байланысы Қосымша 6 2 мин Білімді қолдануға жазбаша тапсырма беріледі Қосылыстардың қайсысы ақуызды қайтымды және қайтымсыз денетурацияға алып келетінін анықта. NaCl H2SO4 CH3OH NH4NO3 Pb(NO3)2 Дескриптор: Білім алушы: • Қайтымды және қайтымсыз денетурацияға алып келетінін анықтайды Сабақтың соңы 3 мин «Эстафета бөлімі» Бұған үш минуттай уақыт бөлінеді. Мұғалім нөмірленген үш парақ дайындап, оларды әр топқа береді. Оқушылар рефлексия орындаған тапсырмасы бойынша рефлексия жасайды. Белгі бойынша оқушылар оқып-үйренгенін (оқиғаларды, фактілерді, олардың мерзімдерін) жазып, үндеместен бір-біріне жылжытып отырады (бір-бірін қайталамауы тиіс). Қай топ неғұрлым толық, нақты, анық жауап бергенін мұғалім анықтап, жеңімпаздарды белгілейді. Mұғалімнің кері байланысы Қосымша 1 Cурет пен тұжырымдарды зерделеңіз. Ақуыздың бірінші, екінші, үшінші және төртінші реттік құрылымдарын сәйкестендіріңіздер: 1 Бастапқы құрылым a A Бірнеше суббірліктен тұратын ақуыздарда әрбір суббірліктің арасында болатын, ковалентті емес байланыстармен байланысқан кеңістіктік қатынастар. 2 Екінші құрылым b B Көптеген белоктар аминқышқылдарының ұзын тізбегі емес, керісінше спираль немесе парақ түрінде бүктелген аймақтарға ие. 3 Үшіншілік құрылым c C Екінші құрылымның бүктелген аймақтары, өз кезегінде, бүктеліп, неғұрлым ықшам құрылымдарға жиналуы мүмкін. Бұл соңғы қатпар ақуызға өлшемді пішін береді. 4 Төрттік құрылым d D Бұл полипептидтік тізбекте әр түрлі амин қышқылдарының орналасу реттілігін айтады. Бұл реттілік аталған ақуызды кодтайтын ДНҚ тізбегімен берілген. 1 _____ , ______ 2 _____ , ______ 3 _____ , ______ 4 _____ , ______ Қосымша 2 Қосымша 3 Нәтижесінде бес түрлі аминқышқыл түзген белгілі бір гексапептидтің гидролизін аяқтаңыз: аланин (Ala), глутамин қышқылы (Glu), глицин (Gly), лейцин (Leu) және серин (Ser), сәйкесінше, 2:1:1:1:1 қатынасында. Бұл пептидтің ішінара гидролизі келесі үзінділерді түзеді: Ala-Ala, Gly-Ala, Glu -Gly, Ala-Ser-Leu. І. Пептидтегі аминқышқылдардың ретін анықтаңыз. [Glu ]-[ ]-[ ]-[ ]-[ ]-[ ] _________________________________________________________________________________________________ ІІ. N-шетіндегі аминқышқылдар үшін қысқартылған таңбаны жазыңыз:____________ ІІІ. С-шетіндегі аминқышқылдар үшін қысқартылған таңбаны жазыңыз:____________ Дескриптор: Білім алушы: • Бес түрлі аминқышқыл түзген белгілі бір гексапептидтің гидролизін аяқтайды; • N-шетіндегі аминқышқылдар үшін қысқартылған таңбаны жазады; • С-шетіндегі аминқышқылдар үшін қысқартылған таңбаны жазады. Қосымша 4 ЕБҚ І. Полипептидтік тізбекті ретімен орналастыр: Gly – Thr – Phe – Ala – Ser – Ileu ІІ. N-шетіндегі аминқышқылдар үшін қысқартылған таңбаны жазыңыз:____________ ІІІ. С-шетіндегі аминқышқылдар үшін қысқартылған таңбаны жазыңыз:____________ Дескриптор: Білім алушы: • Бес түрлі аминқышқыл түзген белгілі бір полипептидтік тізбекті ретімен орналастырыды ; • N-шетіндегі аминқышқылдар үшін қысқартылған таңбаны жазады; • С-шетіндегі аминқышқылдар үшін қысқартылған таңбаны жазады. Қосымша 5 Практикалық жұмыс I.Нәруыздардың сапалық реакциялары. 1. Биурет реакциясы. Нәруыздың молекуласындағы пептидтік байланыстардың болуын сілті қатысында мыс (II) сульфатының аз мөлшерімен әсер еткен кезде күлгін түске боялуымен дәлелденеді. 2. Цистеин реакциясы. Құрамында күкірті барα-аминқышқылдарын анықтауға арналған реакция жұмыртқа белогының ертіндісінің натрий гидроксидінің 20% ерітіндісі және қорғасын (II) ацетатының ертіндісімен қайнатқан кезде сұр-қара тұнба түзілуі байқалады. 3. Құрамында ароматтық радикалдары бар a-аминқышқылдарын анықтауға арналған ксантопротеиндік реакция. Концентрленген азот қышқылын тауық / сиыр етіннің бір бөлігіне тамызған кезде сары бояу пайда болады. II. Жұмыртқа белогының денатурациясы: 1. Қыздыру кезінде. 2. Күкірт қышқылының ертіндісімен әсер еткен кезде. 3. Ауыр металдардың тұздарымен (мыс (II)сульфатымен)әсер еткен кезде. Нәруыздың қайтымды және қайтымсыз денатурациясы түсінігіне анықтама беріңіз. Тәжірибе нәтижелері № Әдісі нәтиже қорытынды 1 Биурет реакциясы Бірдей көлемдегі ақуыз ерітіндісі мен натрий гидроксиді ерітіндісі бар сынауыққа мыс (II) сульфатынан бірнеше тамшы тамызыңыз. 2 Ксантопротеин реакциясы Сынауықтағы 2мл ақуыз ерітндісіне бір тамшы концентрлі азот қышқылынан тамызыңыз 3 Цистеин реакциясы Ақуыз жанғанда өзіне тән «мүйіз иісі» иіс бөледі. Мұны жібек кіпті жағу арқылы немесе құс қауырсынын жағып Ақуыз құрамындағы бұл элементті келесі әдіспен дәлелдеуге болады. Ақуыз ерітіндісіне бурдей көлемде сілті қосып қыздырады да бірнеше тамшы қорғасын ацетаты ерітіндісінен тамызады. 4 Денатурация ақуыз ерітіндісін жанарғыда қыздырыңыз 5 ақуыз ерітіндісіне бірнеше тамшы мыс купоросы немесе қорғасын ацетаты ерітіндісінен тамызыңыз 6 ақуыз ерітіндісіне бірнеше тамшы күкірт қышқылы ерітіндісінен тамызыңыз Функционалдық сауаттылық Қосымша 6 Сипаты: Мәнмәтін Мазмұны Жеке тұлғалық Құзіреттілігі Құбылыстарды ғылыми тұрғыдан түсіндіру Білімнің типі Процедуралық Деңгейі Орташа Тапсырманың түрі Ашық Шаштың 90 пайызы кератиннің тығыз ақуызынан тұрады. Егер шашыңыз бұйра болса, оны бір күні түзеткіңіз келеді. Сол кезде көмекке келетін арнайы салондық процедуралар бар. Тіпті, шашыңызға химиялық бұйра салсаңыз да, оны қайтадан түзетіп бере алады. 1. Сондай процедуралардың бірі – шашты кератинді түзету. Ендеше, кератинді түзету туралы не білеміз? _________________________________________________________________________________________________ 2. Бір тал шашта қанша кератин болады? ________________________________________________________________ 3. Нешінші ақуыздық құрылымға ие? __________________________________________________________________ себебін түсіндір: __________________________________________________________________________________ 4. Кератинді түзетудің: қ/с Артықшылықтары Кемшіліктері 1 Шашыңыз жылтырап, жұмсақ бола түседі Шаш түзететін құрал құрамының кей компоненттеріне аллергиялық реакция болуы мүмкін 2 Шаш үлгіңіз қатты желдің өзінде бастапқы күйін сақтайды Уақыт өте шаштың ұштары сына бастайды 3 Шаштың электрленуін ұмытасыз. Шаштың көлемі жоғалады 4 Шашыңыз тез таралады Егер шашыңыз көп түсетін болса, кератинді түзету жасауға болмайды.

«А. Байтұрсынов атындағы №5 жалпы білім беретін мектеп» коммуналдық мемлекеттік мекемесі Тақырыбы: «Біз табиғатты қорғаудамыз» 1 «Ә» сынып жетекшісі Нуралиева Гулмира Бөлім: Бірлік және ынтымақ Педагогтің Т.А.Ә. Нуралиева Гулмира Күні: 02.12.2024ж Сынып: 1 «Ә» сынып Қатысушылар саны: 19 Қатыспағандар саны: Сабақтыңтақырыбы Біз табиғатты қорғаудамыз Сабақтыңмақсаты Табиғат аясындағы өз әрекеттеріне және қоршаған ортаға байланысты адам қылықтарына баға бере білуге дағдыландыру. Құндылықтарды дарыту Табиғат аясында өзін дұрыс ұстауды,экология ережелерін қайталап,табиғатқа аяушылық сезіммен қарауды үйрету; Сабақтыңбарысы Сабақтыңкезеңі/ уақыт Педагогтіңәрекеті Оқушының әрекеті Бағалау Ресурстар Сабақтың басы 1Ұйымдастыру кезеңі 1.1 Сахналық көрініс. Музыкалық сүйемелдеумен балаларға саябақ,орман тоғайлар бейнеленген слайдтарды көрсетті. Сол сәтте орманшы келеді.Балалар қонақты қарсы алады. -Бізге қонаққа келген кім,қалай ойлайсыңдар? Орманшы балаларды орманға қонаққа шақырады. Саяхатқа барамыз, Орманға бет аламыз. Қараңдаршы,айнала Қандай ғажап,тамаша! 1Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру Оқушы өз ойларын ортаға салады. Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді ҚБ «Жұлдызша» Тақырыптық суреттер Сілтеме де суреттер Сабақ тың ортасы 2.1Қойылым Орманға жақсы ниетпен келдіңдер ме,әлде жаман ойларың бар ма? –деп орманшы балалардан сұрайды.Орманда өзін дұрыс ұстау ережелері туралы балалардың білімдерін тексеретінін хабарлайды.Әртүрлі жағдайларды оқып,дұрыс жауаптары үшін балаларға жаңғақ сыйлайды. 1-жағдай Сендер орман ішінен саңырауқұлақ көрдіңдер,бұл шынайы ақ саңырауқұлақ па,әлде тек соған ұқсайтын саңырауқұлақ па,білмейсіңдер,қандай іс-әрекет қолданасыңдар? 1.Тұрған орнында қалдырамын. 2.Кесіп алып,өзіммен бірге алып кетемін. Орманшының сұрағына жауап береді. 3.Ата-анамнан немесе достарымнан сұраймын. 4.Дәмін татып көруге әрекеттенемін. 2-жағдай Сен орманға жидек теру үшін бардың. 1.Бәрін қатарынан жұла беремін. 2.Піскен жидектерді ғана бір-бірден теремін. 3.Жидектерді көп-көптен бұтағымен қоса жұламын. 3-жағдай Орманда серуендегеннен кейін,көп қоқыс қалдықтары қалғанын байқаған кездегі сендердің іс-әрекеттерің. 1.Жерге көміп тастаймыз. 2.Үйге алып кетіп,қоқыс жәшігіне лақтырамыз. 3.Қағаздарды өртейміз. 4.Онсыз да қоқыс көп деп,бәрін өз орнында қалдырамыз. Балалардың іс-әрекеттерді дұрыс болған жағдайда суреттегі шеңберлерді қызыл түспен,бұрыс жағдайда жасыл түспен бояу керектігін түсіндіріп,жұмыс дәптеріндегі тапсырманы өз бетімен орындауды тапсырады. Сергіту сәті. Қане,қатар тұрайық, Бойымызды жазайық, Қаздарға біз ұқсайық, Мойнымызды созайық, Секірейік,шулайық, Қояндарға ұқсайық, Армансыз бір секіріп, Көзден ғайып болайық. Орманшы балаларға «Ормандағы жабайы» атты тиін оқиғасын баяндап береді. -Өлең сендерге қандай әсер қалдырды? -Бала неліктен тиінге ұнамады? Орманның әр жерінде орманшының тыйым салу белгілері ілінген.Орманшы балаларды бір белгіден бір белгіге жетелеп,білімдерін тексереді. Өздерінің пікірлерін білдіріп,әртүрлі жағдайларда өзін дұрыс ұстау әрекеттерін атайды, сұрақтарға жауап береді. Дұрыс жауаптарды таңдайды,түсіндіреді. Өз беттерімен тапсырманы орындайды. Орындау барысында өз ойларымен бөліседі. Өлең мазмұнына с қимылдар жасайды. 1.Ағаштардың қабықтарын зақымдама. 2.Саябақтарда,орманда,көгалда гүлдерді жұлма. 3.Піскен жидектерді жинағанда,бұтақтарын бүлдірме. 4.Саңырауқұлақтарды таптама. 5.Ормандағы өрмекшінің торын бұзба,өрмекшіні өлтірме. 6.Көбелектерді,инеліктерді,бақа да жәндіктерді аулама. 7.Ұяларды бұзба! 8.Жабайы аңдарға жақындама. 9.Орманда,саябақта тыныштық сақта. 10.Қураған шөптерді өртеме. 11.Орманға,саябаққа,өзен бойына қоқыс қалдықтарын тастама. Орманшы балаларды мақтап,тиіннің атынан жаңғақ толған себетті сыйға тартады. Көздерін жұмуды ұсынады: «Дөңгелейміз,айналамыз, Бақшамызға ораламыз» Балалар, біз табиғат туралы өлең шумақтар білеміз! Амирхан: Табиғатты қорғау үшін бәріміз, Күресейік, бір - бір ағаш егейік. Текке отырмай, жасымыз бен кәріміз, Таза ауа үшін терімізді төгейік. Айару: Сүйейік табиғатты аялайық, Біз одан жақсылықты аямайық. Анадай табиғаттың аясында, Жадырап жас балаша дем алайық! Мирас: Табиғатым - аманатым Табиғатым, тіршілігім, ырысым, Сенсіз менің тарылады тынысым. Биік - биік тауларыңа қарасам, Алшаң басып, түзеледі жүрісім. Айқаракөз: Сенсің менің тазалығым, тұнығым, Сенсіз менің үзіледі үмітім, Сен бар жерде жыр тұнады көңілге, Сен бар кезде құлшынамын өмірге. Әлихан: О, адамзат аялашы, қорғашы, Өзің туып, өзің өскен ортаны. Келе жатыр талай сәби өмірге, Ең болмаса соның жайын ойлашы. Айнамкөз: Мен қазақпын жылқы мінез қайсарлы, Жақсы, жаман айыратын байсалды. Туған жерім, табиғатым деп бүгін, Асау тайың бар әлемге жар салды. Айсұлтан: Ей, ағасы, іні менен бауырлар, Мен айтатын сөздеріме құлақ сал, Табиғат пен адам егіз емес пе, Өкінерсің кетсе егер келмеске. Айлин: Бар байлығым қоршап тұрған даламда, Бау - бақшалы әсем гүлді қаламда. Қолда барда алтыныңды қадір тұт, Қолдан шығып кеткенен соң қайғы жұт. Бақтыбай: Менің ойым көк аспанды бауларда, Заңғар - заңғар көк майсалы тауларда. Өзіңді - өзің ұстап беріп жауларға, Көр соқырым бір күніңе алданба. Айнұр: Қатты болса сөзім егер кеше гөр, Көк майсалы бауларыңды кеше бер. Өз бақытың, өз қолыңда тұрғанда, Белді буып бекем шешім шеше көр. Елдос: О, адамзат аман жүргің келсе егер, Қарап тұрма несібең ғой қара жер. Табиғаттың тазалығын сақтағын, Азаматтық борышыңды ақтағын. Айару: Тал отырғыз, көгалдандыр еліңді, Үлес қосып, нәр берсейші жеріңе. "Мал қалғанша, тал қалсыншы" деген ғой Соны түсін аманат бұл атадан. Әмірбек: Ата - баба елі үшін аттанған, Сол кездерде бізге сеніп сақтаған. Ұрпақтардан - ұрпақтарға мұра етіп, Қазақ жерін қарашықтай сақтаған. Жалғасбек: Ата - баба рухына бас иіп, Сөз етемін, бақ табам. Үміт артқан жас ұрпақтың өкілі, Мен екенмін, бүгінгі күн мақтанам. Нұрсұлтан: Жаса, жайна уланбасын жер әлем, Бастамашыл ағаларым көреген. Туған жерім, табиғаты деп бүгін, Мен інің - ем жолдарыңды демеген. Мақсат: Сеніміңді ақ жүрекпен ақтаймын, Туған жерім, топырағын баптаймын. Сеніміне ата - баба дақ салмай, Табиғатты таза етіп, әлемімді сақтаймын. Әли: Мен ұлыңмын аманатқа берікпін, Бабалардан ұлылықты көріп шын. Жар саламын бар әлемге айқайлап, Туған жерім Қазақстан көріктім! Қорытынды. Табиғат-тіршіліксің тұнып тұрған! Сен-күнсің! Көтерілген күліп қырдан. Сен-көлсің! Сен-орман! Сен-бұлақсың! Адамды сұлулыққа құнықтырған! Адамзат-болашақта бейбіт,таза ғаламшарда өмір сүруі тиіс. Демек ғаламшардың қауіпсіздігі-біздердің қолымызда! Бағалау критериі Табиғат аясындағы өз әрекеттеріне жауап бере алады; Дескриптор: Қоршаған ортаны күтіп, өсімдіктерге зиян келтірмеуге міндетті Дескриптор Дескриптор: Қоқыс жатқан аймақты тазалап, табиғатқа қамқорлық жасайды ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады ҚБ «Жұлдызша» ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады ҚБ «Өзін-өзі бағалау» Ақпараттық мәтін Үлестірмелі қағаздар Сурет тер Тірек-сызба лар Кесте ҚБ парағы Сабақ тың соңы Сабақты қорытындылау Кері байланыс Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады Кері байла ныс

понимать содержание прозаических, драматических и поэтических произведений/ фрагментов, определяя ключевые моменты развития сюжета владеть словарным запасом, достаточным для замены слов общеязыковыми эквивалентами или описательными оборотами (перифразами);

ҚМЖ барлық тоқсан Көркем еңбек

Бұл 6сыныптың An unforgettable destination тақырыбына сабақ жоспары

Бөлім: 8.2А Заттардың тасымалдануы Педагогтің тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда) Дуйсебаева Толганай Сейфудиновна Күні: 13.12.2024ж Сынып: 8 «Ә» Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны: Сабақтың тақырыбы Қанның құрамы мен қызметі. Қан түйіршіктері: эритроциттер, лейкоциттер, тромбоциттер. Плазма. Қанның қызметі: транспорттық, гомеостаздық, қорғаныштық.». Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары 8.1.3.1 қан құрамы мен қызметін сипаттау Сабақтың мақсаты - қанның құрамы мен қызметі туралы түсінік қалыптасады. -қанның түйіршіктерін сипаттайды - қанның құрамы мен қызметін, лимфаны сәйкестендіреді; -қанның құрамын берілген сандары арқылы сөйлетеді. - сілтеме арқылы сұрақтарға жауап береді. Ұлттық құндылық -қанның тазалығы-тектілігінде, жеті атасын білу Сабақтың барысы Сабақтыңкезеңі/ уақыт Педагогтің 8 әрекеті Оқушының әрекеті Бағалау Ресурстар Сабақтың басы 3 мин 2 мин 3 мин Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу, түгендеу. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру: Оқушылар сабақты жақсы көніл-күймен бастау мақсатында «Жылы жүрек» арқылы лебіздеріңді білдіріңдер. Топқа бөлу: «: Тәттілер әдісі» арқылы орындалады. 1-топ. Эритроциттер 2-топ.Лейкоциттер 3-топ. Тромбоциттер Үй тапсырмасын пысықтау. Жұмыс формасы: Жеке Оқушылар амандасады,оқулық пен құрал саймандарын түгелдейді. «Жылы жүрек» арқылы лебіздерін білдіреді Топқа бөлінеді Дескриптор: -ЖИ бағдарламасы арқылы сұрақтарға жауап береді. Дескриптор: -Ағзаның ішкі ортасы және оның маңызына қатысты тұжырымдарды және қанның жауабын табады. Мақтау мадақтау ( Жарайсың!!! Керемет!!!) «Асық» әдісі арқылы 1 балл Мақтау мадақтау ( Жарайсың!!! Керемет!!!) https://www.d-id.com/ Сабақтың ортасы 30 минут Дәптермен жұмыс Мультимедиалық таныстырылым: «Қанның құрамы және қызметі» 1 тапсырма «Ойлан. Жұптас.Бөліс» әдісі Оқушылар берілген мәтінді қарап, мәтінмен танысып,жұппен талдап,топта талқылаңдар 2-тапсырма: Жұмыс формасы: Жеке жұмыс Белсенді оқыту әдісі: «Ой қозғау» Тәсіл: «Сәйкестендіру» 3-тапсырма: Жұмыс формасы: Жеке жұмыс «Жеті атаны тану » әдісі: 4-тапсырма: Жұмыс формасы: Топтық жұмыс Сандар сөйлейді 4-тапсырма: Жұмыс формасы: Жеке жұмыс Белсенді оқыту әдісі: «Серпілген сауал» Тәсіл: «Білімді бақа» Оқушылар бейнедегі ақпаратпен танысып, сабақтың тақырыбын болжайды. Оқушылар берілген мәтінді қарап, мәтінмен танысып,жұппен талдап,топта талқылайды Дескриптор: - Қанның құрамы мен қызметін сәйкестендіреді; Дескриптор: -WordWall арқылы сұрақтарға жауап береді -Жеті атасын айтады, біледі Дескриптор: -Қанның құрамын берілген сандары арқылы сөйлетеді. - Дәптермен жұмыс жасайды Дескриптор: Сілтеме арқылы өтіп тапсырманы онлайн орындайды -Қан жасушаларының ерекшелігіне қатысты тұжырымдардың дұрыс жауабын көрсетеді,сұрақтарға жауап береді. «Асық » әдісі арқылы 2 балл Мақтау мадақтау ( Жарайсың!!! Керемет!!!) «Асық » әдісі арқылы 2 балл Мақтау мадақтау ( Жарайсың!!! Керемет!!!) «Асық » әдісі арқылы 2 балл Мақтау мадақтау ( Жарайсың!!! Керемет!!!) «Асық » әдісі арқылы 2 балл Мақтау мадақтау ( Жарайсың!!! Керемет!!!) Фломастер, плакат https://www.educaplay.com/learning-resources/21003345-learning_resource.html https://wordwall.net/ru/resource/81076577 Жұмыс дәптері https://www.educaplay.com/learning-resources/21003345-learning_resource.html Сабақтың соңы 3 минут 2мин 2мин Қорытынды: Бүгінгі сабақты әр топтан қорытындылаңдар Үйге тапсырма: «Қанның құрамы мен қызметі» тақырыбында 150-200 сөзден тұратын эссе жазу Кері байланыс: «Киіз үй» әдісі Дескриптор: -Қанның құрамы мен қызметін қорытындылайды Дескриптор: «Қанның құрамы мен қызметі» тақырыбында 150-200 сөзден тұратын эссе жазады Сабақ бойынша кері байланыс жасайды Бейнежазба Қосымша 1 Стикер, киіз үй

Файлдармен жұмыс.7 сынып қысқа мерзімді жоспар

Қысқа мерзімді жоспары Бөлім Мобильді қосымшалар Педагогтың аты-жөні Бакыбаев Курмангази Турсынбаевич Күні: 13.01.2025ж. Сынып 11 Ә Қатысушалыр саны Қатыспағандар саны Сабақтың тақырыбы: Мобильді қосымшалардың конструкторлары және мобильді қосымшаларды әзірлеу ортасы Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары 10.1.4.1 конструкторде ыңғайлы мобильдік қосымшасыныың интерфейсін құру Сабақтың мақсаты: - Мобильді қосымшаларды жасау платформаларының қосымшаны жасау тәсілдері бойынша ажыратады - Мобильді қосымшалардың конструкторларын анықтайды - MIT App Inventor функционалдық ортасын бағалайды. Бағалау критерийлері - Мобильді қосымшаларды жасау платформаларының қосымшаны жасау тәсілдері бойынша ажырата алады - Мобильді қосымшалардың конструкторларын анықтай алады - MIT App Inventor функционалдық ортасын бағалай алады. Ойлау дағдыларының деңгейі Білу, түсіну, қолдану Сабақтың барысы: Сабақтың кезені/ уақыт Педагогтың әрекеті Оқушының әрекеті Бағалау Ресурстар Сабақтың басы Сәлемдесу, оқушыларды түгелдеу. Қызығушылықты ояту: «Досыңа тілек» әдісі Өткен тақырыпты пысықтау: 1. Қандай жағдайда FreeDEXpano программасын, ал қандай жағдайда freeDEXpano GUI программасын қолданған дұрыс. 2. freeDEXpano GUI программасының артықшылықтары мен кемшіліктерін ата 3. freeDEXpano мен freeDEXpano GUI программаларын салыстыр. Ой қозғау арқылы жаңа тақырыпты ашу Презентациядан суреттер беріледі, суреттер бойынша сұрақтар қойылады. Сабақтың тақырыбы: Мобильді қосымшалардың конструкторлары және мобильді қосымшаларды әзірлеу ортасы Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары: 10.1.4.1 конструкторде ыңғайлы мобильдік қосымшасыныың интерфейсін құру Бағалау критерийлері: - Мобильді қосымшаларды жасау платформаларының қосымшаны жасау тәсілдері бойынша ажырата алады - Мобильді қосымшалардың конструкторларын анықтай алады - MIT App Inventor функционалдық ортасын бағалай алады. 1.Мұғаліммен амандасады. Сабаққа көңілді қатысады Дескриптор: -талдау жасайды -сұраққа жауап береді Сұрақтарға жауап береді Тақырыпты ашады танысады Мұғалімнің кері байланысы. Ауызша бағалау, мадақтау Дәптер, оқулық Сабақтың ортасы Жаңа сабақты түсіндіру 1-тапсырма: Интернет желісінің ресурстарын қолданып, мобильді қосымшалардың танымал 10 конструкторының тізімін жаса. Нәтижесін кесте түрінде жазыңдар. Ресурс Мүмкіндіктер Құны 2-тапсырма: Интернет желісінің ресурстарын қолданып, мобильді қосымшаларды әзірлеудің ең танымал шоғырландырылған ортасының тізімін жаса. Нәтижесін кесте түрінде жазыңдар. Ресурс Мүмкіндіктер Құны 3-тапсырма: MIT App Inventor функционалдық ортасын бағала. Бұл ортада қандай компоненттер бар? Осы компоненттердің негізінде қандай қосымшаларды құруға болады? Жазыңдар. Дескриптор. -ресурстарды анықтайды -мүмкіндіктерін жазады -құнын жазады Дескриптор. -ресурстарды анықтайды -мүмкіндіктерін жазады -құнын жазады Дескриптор. -бағалайды -компоненттерді анықтайды Стикерлер арқылы өзін-өзі бағалау Стикерлер арқылы бірін-бірі бағалау Мұғалімнің кері байланысы ауызша бағалау Жұмыс дәптері Оқулық Оқулық, дәптер Сабақтың соңы Сабақты қорытындылау: сұрақ-жауап: 1. «Мобильді қосымшалардың конструкторы» дегеніміз не? 2. Конструктор мобильді қосымшаларды әзірлеу ортасынан несімен ерекшеленеді? Кері байланыс: «++, ?» арқылы кері байланыс жүргізу. Дескриптор: -сұрақтарға жауап береді Кері байланыс жасайды Мұғалімнің кері байланысы ауызша бағалау Оқулық Үйге тапсырма 1. MIT App Inventor-дың көмегімен қосымшаға қолданушы интерфейсінің қандай компоненттерін орналастыруға болады? 2. Screen, Батырма, Жазба, Мәтін компоненттері үшін «Компоненттер мен олардың қасиеттері» кестесін толтыр. Кестеде компоненттің 5 негізгі қасиеті мен мүмкін мәндерін көрсет. Жазып алады Күнделік

Жаңа сабақты түсіндіру 1-тапсырма: Интернет желісінің ресурстарын қолданып, мобильді қосымшалардың танымал 10 конструкторының тізімін жаса. Нәтижесін кесте түрінде жазыңдар. Ресурс Мүмкіндіктер Құны 2-тапсырма: Интернет желісінің ресурстарын қолданып, мобильді қосымшаларды әзірлеудің ең танымал шоғырландырылған ортасының тізімін жаса. Нәтижесін кесте түрінде жазыңдар. Ресурс Мүмкіндіктер Құны 3-тапсырма: MIT App Inventor функционалдық ортасын бағала. Бұл ортада қандай компоненттер бар? Осы компоненттердің негізінде қандай қосымшаларды құруға болады? Жазыңдар.

1.Greeting. Ask about the weather. Warm-up • In pairs, students think of things they are going to do next week and when they will be doing them. • Ask students to tell you some of the things they will be doing and write the activities and who is doing them on one side of the board. • Make sentences with one or two activities. e.g. Eva will be seeing her cousins on Wednesday afternoon. • Underline the verb and elicit the form (will + be + -ing) Lead – In

Жаңа сабақ меңгерту. Анықтама. Аудан фигураның ішкі беті. Ол өзінің бетіне сиятын бірліктердің санымен өлшенеді. Ауданды өлшеу кесінділердің ұзындықтарын өлшеуге ұқсас таңдап алынған өлшем бірлігінің көмегімен жүзеге асады. Сондықтан алдымен оның өлшем бірлігін таңдап алуымыз керек. Ауданды латынның S бас әрпімен белгілейді. Анықтама. Егер фигураны саны шектеулі үшбұрыштарға бөлу мүмкін болса, онда оны жай фигура деп атаймыз. Суретте бейнеленген ABCDEF фигурасын ABC, ACD, ADE, AEF үшбұрыштарына бөлуге болады. Сондықтан ол жай Сыныпқа фигураның ауданы ұғымы жайлы сұрақ қою. Аудан дегеніміз не? Оны өлшеу қалай жүзеге асырылады? «Кімде қандай жауап нұсқасы бар?» деп оқушылардың назарын аудару. Бір қарағанда қарапайым сұрақ, бірақ жауап беру оңай емес. Оқушылардың нұсқаларын тыңдап болғаннан соң, слайдтан нақты жауапқа назар аударту.

Б.Соқпақбаев – қазақ балалар әдебиетінің классигі, шығармашылығының терең мәні мен мазмұны әрбір оқырманға адамгершілік, мейірімділік және өмірдің шындықтарын ұғындыруға бағытталған. Жазушының туындылары, әсіресе жастарға арналған шығармалары, көпшілік оқырмандардың санасында терең із қалдырды. Оның шығармаларының басты ерекшелігі — ұрпақтар сабақтастығын, адамдық ізгілік құндылықтарын насихаттау арқылы жастарға тәрбие беріп, оларды өмірдің қиындықтары мен шындықтарын қабылдауға шақырады. Осы баяндаманың мақсаты — Б.Соқпақбаевтың шығармашылығының жастарға әсерін, оның тәрбиелік мәнін және қазақ әдебиетіндегі орнына терең тоқталу.

Студенттерге С.Жүнісовтың «Заманай мен Аманай» повесінің негізгі мазмұны, тақырыбы, идеясы туралы түсінік беру. Повестің композициялық құрылымы мен кейіпкерлер арасындағы конфликтті талқылау. • Шығарманың тақырыбы мен идеясына талдау жасау. • Кейіпкерлердің мінез-құлқын түсіну. • Шығармашылық ойлау және өз пікірін білдіру. • Топтық жұмыс дағдыларын дамыту. • Әдеби шығармаларды қоғаммен байланыстыру. • Сыни ойлау және шығармаларға баға беру. • Жазу дағдыларын жетілдіру. • Моральдық құндылықтарды түсіну.

Студенттерге С.Балғабаевтың «Тойдан қайтқан қазақтар» шығармасын таныстыру, оның мазмұнын, негізгі идеяларын, тақырыптық аясын түсіндіру.Шығарманы терең талдау, кейіпкерлерді түсіну. • Шығарманы қазіргі қоғаммен байланыстырып талдау. • Кейіпкерлерді шығармашылық түрде сипаттау. • Өз пікірін жүйелі түрде білдіру. • Эссе немесе пікір жазу. • Шығарманың құрылымын және мазмұнын сараптау. • Қоғамдық мәселелер мен адамгершілік құндылықтарды бағалау. • Шығарманы зерттеп, салыстыру

• Қадір Мырзалиевтің «Қызыл кітап» поэмасының мазмұнын терең меңгерту • Поэманың негізгі идеясы мен тақырыбын түсіндіру. • Қызыл кітапқа енген сирек кездесетін жануарлар мен өсімдіктер туралы ғылыми

Поэма философиялық ойларды терең қозғап, адамның жалғыздығы, қоғамдағы орны мен адамгершілік құндылықтарын талдайды. Бұл оқырманды ойландырып, қоғам мен тұлғаның байланысын түсінуге көмектеседі

Вегетативное (частями растения) размножение представляет собой процесс воспроизводства новых растений из отделенных или неотделенных вегетативных частей материнского растения. Вегетативное размножение осуществляется с участием только соматических клеток, тканей и органов родительского (материнского) растения. Основой вегетативного размножения является регенерация, способность растений восстанавливать утраченные органы и ткани. При вегетативном размножении сохраняются хозяйственно-ценные признаки размножаемых сортов, растения рано начинают плодоносить и дают однородное потомство.

Қазақ халқының бай қазынасы-ауыз әдебиетінің балаларға лайықты таңдаулы үлгісі- «Аяз би» ертегісінің мазмұнын қаншалықты меңгергенін анықтау, ертегінің тақырыбы мен идеясын анықтау.

Заттар тасымалдануының тірі ағзалардың тіршілік әрекеті үшін маңызы. Заттардың тасымалдануына қатысатын тірі ағзалардың мүшелері мен мүшелер жүйесі

7 сыныпқа арналған сабақ жоспары