Жұмыстың жалпы сипаттамасы. Жұмыстың кіріспе бөлімінде зерттеудің өзектілігі, мақсаты мен міндеттері, нысаны, зерттеу барысында қолданылған әдістер, зерттеудің теориялық және практикалық құндылығы айқындалады. Қорғауға ұсынылатын негізгі тұжырымдар анықталып, зерттеу жұмысының талқылануы мен жариялану барысы баяндалады. Негізгі бөлімде білім беру жүйесіндегі жаңа технологиялардың алатын орны, мектепте оқушылардың ауыз екі сөйлесу әрекеттерін белсендіру мен қарқынды дамытудың, сапалы әрі тиімді жолы ретінде коммуникативті оқыту технологиясын ағылшын тілі сабағында қолдану жолдары ғылыми-теориялық тұрғыдан баяндалған. Екінші бөлімде тәжірбиелік жұмыстардың әдістемесі мен материалдары талқыланған. Коммуникативті оқыту технологиясын енгізе отырып оқушылардың тілге қызығушылығын арттыру тәсілдері айтылған. Эксперимент жұмыстарының нәтижелері берілген. Қорытындыда жалпы жұмыстың мазмұны педагогикалық, әдістемелік теориялар мен дидактикалық қағидаларды басшылыққа ала отырып жасалғандығы көрсетілген. Зерттеудің өзектілігі. Тілді тек тілдік бірліктер мен олардың өзара байланысының қатаң құрылымды жүйесі деп түсінуге болмайды, тіл ең алдымен қатысым құралы болып табылады. Тіл адамдардың қарым-қатынас құралы болғандықтан, ол сөйлеу әрекетінің арқауы болып табылады. Тіл ұлт пен ұлтты жақындастыратын өзгеше қатынас. Тілмен сөйлесу адамзат баласы үшін тысқары бір дүние емес, ол ішкі құбылыс. Сөйлеу тек адамға ғана тән. Адам тіл арқылы бір-бірімен қатынаса алады. Қазіргі таңда, еліміз өз егемендігін алып, дербес мемлекет ретінде танылуда. Сондықтан, еліміздің өркениетін көтеру мақсатында шет тілдерін меңгеру, шет елдермен қарым-қатынас орнатудың маңызы зор екендігін көрсетіп отыр. Бұл дегеніміз қазақстандықтар үшін, жастар үшін ағылшын тілін үйрену-ғылымды, экономиканы, бизнесті одан әрі дамыту қажеттілігін туындатып отыр. Білім-адамзат қазынасы, халықтың білімділігі-елдің байлығының ең маңызды бөлігі. Тәрбиелеу мен оқыту жүйесінде білім арқылы ең озық мәдениет пен дүние таным қалыптасады. Сөйлеу әрекетінің жан-жақты ғылыми тұрғыдан зерттелуі тіл білімінде ХХғасырдан бастау алады.Тіл білімі үшін сөйлеу әрекетін зерттеу үлкен мәселелердің бірі екендігін швед лингвисі Фердинанд де Соссюр алғаш болып көрсеткен. Бала тілін зерттеген ғалымдар: Л.Щерба, Е.Кубрякова,Е.И.Пассов, И.Л.Бим, И.Ф.Комков, А.А.Леонтьев

Зерттеудің өзектілігі: Қазіргі кездегі шапшаң жүріп жатқан жаһандану үрдісі әлемдік бәсекелестікті күшейте түсуде. Қазақстанның әлемдегі бәсекеге қабілетті елдің қатарына кіру стратегиясы бүкіл ұлттың, елдің, барлық атқару органдарының басты идеясына айналуы тиіс. Бұл білім саласына үлкен жауапкершілік жүктейтіні түсінікті. Қазiргi таңда Қазақстан Республикасында жаңа білім беру жүйесінің қалыптасуы жүріп жатыр. Осыған орай, алдыңғы қатарлы идеялар мен педагогикалық технологияларды практикалық түрғыдан жаңарту және оларды ғылыми тұрғыда негіздеу бағытындағы жұмыстар жүргізілуде. Қазіргі заманғы озық технологияларды мектеп тәжірибесінде тиімді қолдану, ең алдымен, жан-жақты оқып үйренуді талап етеді. Қазіргі кезде егемен елімізде білім берудің жаңа жүйесі жасалып, әлемдік білім беру кеңістігіне енуге бағыт алуда. Бұл оқу-тәрбие үрдісіндегі елеулі өзгерістерге байланысты болып отыр. Себебі, білім беру парадигмасы өзгерді, білім берудің мазмұны жаңарып, жаңа көзқарас, жаңаша қарым-қатынас пайда болуда. Келер ұрпаққа қоғам талабына сай тәрбие мен білім беруде мұғалімдердің инновациялық іс-әрекетінің ғылыми-педагогикалық негіздерін меңгеруі маңызды мәселелердің бірі. Дидактикалық оқыту жүйелерiн қалыптастырудың перспективалық бағыттарының бiрi - мультимедиалық технологияларды оқыту процесiнде пайдалану. Еліміздің әлемдік білім кеңістігіне бағдар алуының басты өзегі болып білім беру жаңа білім парадигмасы балаға оқу қызметінің субъектісі ретінде қарап, шығармашылық қызығушылықтары негізінде білімге құндылық бағдарын қалыптастыра отырып, танымдық және рухани қажеттіліктерін қанағаттандыруды және жан-жақты дамыған шығармашыл, жеке тұлға қалыптастыру. Бiлiм беру жүйесiнiң жаңа талаптары мен зерттеу еңбектерiнiң нәтижелерiн ескере отырып, мынадай тұжырымға келуге болады: үздiксiз бiлiм беру жүйесiн жетiлдiрудiң негізгі бағыттарының бiрi ретiнде мультимедиалық технологияларды қолдану бүгiнгi күннiң басты талабы. Сондықтан да, оның техникалық және дидактикалық мүмкiндiктерiн дамыту, онан әрi зерттеу маңызды болып табылады./

Оқу бағдарламасының тақырыптық мазмұны «Тіл дамыту» бағдарламасы 2-сынып оқушыларына арналған, аптасына 1 сағат, жылына 34 сағатты қамтиды. Бағдарлама төмендегідей 5 бөлімнен тұрады: І тарау. Отан отбасынан басталады. 4 сағат Бұл тарауда оқушыларды елін, жерін сүюге, қадірлеуге үйретіп,Отанын қорғауға дайын болуға үндеп, өз халқына деген мақтаныш сезімін оятуға тәрбиелейді. ІІ тарау. Әдептілік әдемілік. 9 сағат Бұл тарауда - балалар бойына адамгершіліктің ізгі қасиеттерін дарытады.Оларды адамдар арасындағы түрлі қарым – қатынасты сезіне білуге тәрбиелейді ІІІ тарау. Ертегілер елінде. 8 сағат Бұл тарауда оқушылар жақсы мен жаман қасиеттерді айыра білуге,дұрыс сөйлеуге, өз ойын дұрыс жеткізуге үйреніп, арман қиялын оятып шығармашылығын дамытады, ІҮ тарау Халық ауыз әдебиеті 8 сағат Бұл тарауда оқушылар дұрыс сөйлеуге, тіл дыбыстарын анық айтуға ұшқырлыққа, шапшаңдыққа, алғырлыққа үйренеді. «Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні- мақал- мәтел» екенін біледі. Ү тарау. Ойнайық та ойлайық. 5 сағат Бұл тарауда оқушылар логикалық ойлауға, шығармашылықпен жұмыс істей алуға үйренеді. Әр түрлі сөзжұмбақтар мен қызықты тапсырмаларды орындау арқылы зейіні дамиды.

Рухани интеграция дәуірлеген бүгінгі таңда ағылшын тілі - ғаламдық феноменге айналды. Мемлекетаралық байланыстарды нығайту елдердің экономикалық қарқынына ғана емес, ол руханиятқа, соның ішінде, тілге де тәуелді. Оқыту саласына түбегейлі өзгеріс жүріп жатқан, оқыту әдістері мен оның мазмұны қайта қарастырылып жатқан қазіргі таңда шетел тілдерін оқытудың тарихи тәсілдері мен оның негізгі тенденцияларын жетілдіру жүйесіне орала кету орынды. Қазір шетел тілін оқыту методикасы ғылым болып қалыптасып келе жатқанына ешкім күмән келтіре қоймас. 1930 жылы Е. М. Рыт методикаға алғаш анықтама берген. Ол: «Шетел тілін оқыту методикасы салыстырмалы тіл білімінің тәжірибелік айқындауышы», - деп баға берген болатьн

Елімізде жас ұрпаққа кең ауқымда жан-жанқты білім беру мәселесіне аса зор мән берілуі- уақыт талабы. Бүгінгі заман талаптары білім мекемелері мен ұстаздар алдына орасан зор міндеттер жүктейді. Сондықтан қазіргі таңда ауыл мектебіне ерекше көңіл бөлініп, оның мәселелері мемлекеттік деңгейде көтерілуде. Ауыл мектебі - қашанда дана мен даралар шыққан білім ордасы, тәрбие мен білімнің сарқылмас кәусар бұлағы. Сондықтан ғылыми жұмысты «Шағын комплектілі бастауыш мектепте математикадан өз бетінше жұмысты ұйымдастыру» атты әдістемелік нұсқауды жазудан бастадым. Сондықтан бұл әдістемелік нұсқауды мұғалімге көмекші құрал ретінде ұсынып отырмын.

«Көрнекілік» термині негізінен үш мағынада: объект ретінде, қандайда бір заттың қасиеті ретінде, адам баласының қандай да бір іс-әрекеті ретінде қолданылады. Көрнекілік түсінігі компьютерлік технологияның пайда болуына орай, соңғы жылдары едәуір өзгерістерге ұшырады. Осыған байланысты 7-11 сыныптарда биология пәнін оқытуда компьютерлік технология құралдарын қолдану арқылы көрнекілік принципті жүзеге асыру қажеттігі туындайды. Бұл біздің зерттеу жұмысымыздың көкейкестілігін айқындайды. Бiз бар зерттеулерге сүйене отырып, дидактикалық тұрғыдан негiзделген оқыту және оқушының оқу iс-әрекеттерiн ұйымдастыру жұмыстарын ақыл-ойды сатылап қалыптастыру теориясына сай, әрi компьютерлiк технология негiзiнде жүргiзудi ұсынамыз. Мектептің биология пәні бойынша мемлекеттік жалпыға міндетті стандартында бұл пәннің саласында онымен іргелес өзге де ғылым салаларындағыдай жаңа білім көлемі жедел қарқынмен дамып, отырғаны айтылып, осы нормативтік құжаттың мақсат-міндеттерін анықтауда ескерілген қоғамдық өзгерістің бірінде былай делінген: «...Қоғамның жоғары деңгейде ақпараттандырылуы, компьютерлік технология құралдарының кеңінен қолданылуы биологияны оқыту барысында оқушылардың алгоритмдік мәдениетін арттыруды талап етеді».

Адам үшін дүниеде ең қымбат – өмір. Өмір сүру –адам үшін ең басты байлық. Адам өміріне төнетін қауіп-қатердің түрі көп. Сондықтан да өмірді сақтап қалу әркімнің өзіне байланысты. Ол үшін сақтана білу керек. Әр адам өміріне өзі ие бола алуға тиісті. Алғашқы әскери дайындық азаматтарды Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің қатарында әскери қызмет атқаруға дайындық жүйесінің бір бөлігі болып табылатындықтан, қазіргі кезеңде «Алғашқы әскери дайындық» пәнін оқыту Қазақстан Республикасының Конституциясы, Қазақстан Республикасының Әскери доктринасы, «Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері және Қорғанысы туралы» және «Әскери міндеттілік және әскери қызмет туралы» Қазақстан Республикасының заңдарының талаптарына сәйкестікте жүзеге асып отыр. Алғашқы әскери дайындық – Қазақстан Республикасы азаматтарын Қарулы Күштерде, басқа да әскер және әскери құрамаларда қызмет етуге дайындайтын мемлекеттiк жүйенiң негiзгi құрамы болып табылады

Ағылшын тілінде толығымен сөйлемейінше, ұлттың бәсекеге шынайы қабілеттілігі жайлы айту оңай болмайтындығын ескерте отырып, барлық мектептерде оқушылар үш тілді оқытуға мүмкіндік алды. Бұл мақала Қазақстанның даму жолын құруда маңызды болып табылатын оқушылардың ауызша сөйлеу дағдысын дамыту әдістерін анықтауға бағытталған. Шет тілін оқытудың ерекшеліктері мен мәні, сөйлеу дағдысын тиімді үйретудің әдістері берілген. Жәнe де oқушылардың aғылшын тілін оқыту барысында диалогтік оқыту технoлогиясына анықтаама берілген. Сөйлеу мәнерін қалыптастыру, ағылшын тілі пәніне деген оқушылардың қызығушылықтарын арттыру және оқушыларды ағылшын тілінде сөйлеуі үшін тиімді әдістер арқылы ықпал ету жoлдары мәселелерін қамтиды. Ағылшын тілі — əлемдегі тілдер арасынан көркемдігі мен бейнелілігі, тазалығы мен сөздік құрамының молдығы жөнінен дамыған тілдердің бірі.

Қазірде биологияның барлық тармақтарын біріктіретін бес принцип бар. Жасуша теориясы (клеточная теория); (гр. teoria cellulae cellula — жасуша және теория) — жасушалар туралы биологиялық жалпы қорытынды, ғылыми тұжырым. Жасуша теориясының негізін қалаған неміс ғалымы Т. Шванн (1838-1839ж.). Жануарлар жасушасын зерттеген Т. Шванмен қатар, Жасуша теориясын жасауға өсімдіктер жасушаларын зерттеген М. Шлейден де атсалысты. Өздеріне дейінгі ғалымдар еңбектері бойынша жинақталған деректер мен өздерінің ғылыми мәліметтеріне сүйене отырып, Т. Шванн мен М. Шлейден жануарлар мен өсімдіктер организмдері органикалық табиғатының біртекті екендігін көрсете білді. Жасуша теориясы 19 ғасырда ашылған ұлы жаңалықтардың бірі болып саналады

Ағылшын тілін оқыту кезінде кез келген бір әдістемені қолдану әртүрлі шарттарға байланысты болып келеді. Ең басты шарттары: ағылшын тілін оқытудың алдына қойылатын мақсаты, оны оқып-үйренуге бөлінген уақыт, сағат саны жатады. Осы шарттардың ішінде аса маңызды роль атқаратын-оқыту мақсаты болып келеді. Бұл шарт қоғамның дамуы, оның басқа елдермен саяси,шаруашылық және тағы да басқа байланыстары шетел тілін оқытудың мақсаттарын анықтауға тікелей әсер етеді. Белгілі ғалым Н. Д.Гальскованың айтуы бойынша, кіші сынып оқушылары шетел тілдерін меңгеруге өте бейім. Баланың имитациялық қабілеттері, табиғи қызығушылығы әрқашан жаңаны меңгеруге қолайлы жағдай жасайды

Ұсынылып отырған «Элементар физика есептері» таңдау курсы жалпы білім беретін мектептің 9 сынып білім алушылары үшін мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартында ұсынылған типтік оқу бағдарламасындағы негізгі тақырыптары қамтылған және стандарт талабына сәйкес терең меңгерту мақсатында оқулықтан тыс материалдар енгізілген. Бұл бағдарлама физика пәнінен сабақ беретін мұғалімдерге арналған. «Элементар физика есептері» бағдарламасына сай қосымша білім алушыларға арналған жұмыс дәптері,әдістемелік нұсқаулығы,34-сағатқа арналған сабақ жоспары де жасалынған.

Дәрілік өсімдіктер (лат. plantae medicinalis), шипалы өсімдіктер – медицинада және мал дәрігерлігінде емдеу және аурудың алдын алу мақсатында қолданылатын өсімдіктер. Дәрілік өсімдіктердің емдік қасиеті олардың құрамында стероид, тритерпен, алкалоид пен гликозидтердің, витаминдердің, эфир майлары мен тұтқыр заттар сияқты түрлі химиялық қосылыстардың болуына байланысты. Қазақстанда өсетін алты мыңнан астам өсімдік түрінің бес жүздей түрі дәрілік өсімдіктерге жатады.Дәрілерді дайындау үшін шикізат ретінде пайдаланылатын дәрілік өсімдіктер бөлек іріктеледі.Дәріні көбінесе жабайы өсімдіктерден алады . Дәрілік өсімдіктер кептірілген шөп, тұнба, қайнатынды, шай, ұнтақ, т.б. түрінде қолданылады. Дәрілерді дайындау үшін шикізат ретінде пайдаланылатын дәрілік өсімдіктер бөлек іріктеледі. Дәріні, көбінесе, жабайы өсімдіктерден алады. Көптеген өсімдіктердің емдік қасиеттері бар. Оларды дәрілік өсімдіктер дейді

Қазіргі кезде білім беру саласында терең білімнің де, соған сәйкес тәжірибелік дағдылар да тең дәрежеде маңызды. Жаңартылған білім беру мазмұнының негізгі ерекшелігі оқушылардың білімді тек меңгеріп қана қоймай, оны іс жүзінде орынды қолдана білуінде. Оқу мен оқытудағы үйрету мен дамыту тәсілдерінің бірі - ойын технологиясы болып есептеледі. Оқыту үрдісіндегі ойынның көмегімен өмірлік проблемалар жағдаяттарын модульдеу және ойындар іс-әрекетінің нақты проблемалар мен қатынастар (экологиялық, саясаттық, әлеуметтік, экономикалық) төңірегінде жинақталуына мүмкіндік береді. Ойын, оқу, еңбек адамның негізгі іс-әрекетінің түрі. Оқу процесіне ойынның енгізілуі көркем еңбек пәніне оқушылардың қызығушылығын едәуір арттырады, эмоциялық сезімдерге тола жағдаят туғызады және оларды іс-әрекетке ынталандырады. Ойын мезеттері кез-келген сабақта әр қилы, қызық сәттерді туғызып, эмоциялық бояу береді. Ойын барысында оқушы жеке тұлға ретінде қалыптасады. Сондықтан да В.В. Сериков ойын арқылы оқытуды жеке тұлғаға бағытталған оқу технологиясына қосады. Ойын элементерін қолдану кезеңінде оқушылардың арасында ортақ байланыс түзіледі, бір-бірімен жарысу белгілері оқу процесін белсенді жүргізуге және көркем еңбек пәніне деген танымдық туғызушылыққа баулиды.

Қоғамның қазіргі кезеңінен туындап отырған сұранысқа орай анықталған мақсаттар мен міндеттер «Грамматика әлемінде» бағдарламасында басшылыққа алынған. Бағдарламаны жасау барысында оқушылардың грамматикалық білімі, білік, дағдыларын, оқу тапсырмаларын деңгейлей орындай отырып, көтеру ескерілген. «Грамматика әлемінде» бағдарламасы 2-сынып оқушыларына арналып жасалған. Бағдарлама қазақ тілінің фонетика, морфология, лексика, синтаксис саласын терең меңгертіп, тәжірибеде талдау жұмыстарын жүргізіп, қазақ тілінен алған білімдерін жетілдіре түседі. Оқушылардың тұлғалық ерекшеліктерін ескере отырып, олардың өз ойларын еркін және дәлелді түрде ауызша да, жазбаша да сауатты жеткізе білуін жетілдіруге бағытталады. Бағдарламада қазақ тілінің сөз байлығын сезінуге, және түсіну қабілеттілігін қалыптастыруға, дұрыс сөйлеуге, сурет, тақырып бойынша мәтін құрауға және қойылған сұрақтарға дәлелді жауап беруге, т.б. үйретуге бағытталған тапсырмалар жүйесі арқылы шешімін тапқан. Аталған жұмыстарды орындау барысында тиісті нәтижелерге жету үшін оқытудың бірнеше формалары ( жеке, жұптық, топтық) мен тиімді әдіс-тәсілдері (дидактикалық ойын, көрнекілік, сөйлеу, түсіндіру, сюжеттік ойын, ) ұсынылады. Бір сөзбен айтқанда, бағдарламада оқушылардың оқу жұмысына педагогикалық тұрғыдан жетекшілік етуге ыңғайлы жүйе жасалған. Ең бастысы, оқушылар тапсырмаларды орындай отырып, өз беттерінше жұмыс істеуге үйренеді. Бағдарлама барысында оқушылар ұсынылған мәліметтер арасынан ең қажеттілерін таңдап алып, қосымша материалдарды жинақтау арқылы курс бойынша құрастырылған тапсырмалар арқылы, өз ойын ашық айта алады, өз іс-әрекетіне қорытынды жасай біледі, шығармашылықпен жұмыс жасайды және бұл бағдарлама ҚР білім беру талаптарына сай құрылған оқыту құралы ретінде қолданылуға ұсынылады.