: әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені талдайды және кейіпкерлерді шынайы өмірмен салыстырып бағалай алады; тәуелдік жалғауды (оңаша және ортақ тәуелдеу) дұрыс қолдана алады

диалогке қатысушылар коммуникативтік жағдаяттың талаптарына сай «сөйлеуші-тыңдаушы» позицияларын еркін ауыстырады, мәтін үзінділері арқылы оқиғаның дамуын болжайды

тақырып бойынша деректер қолдана отырып мәтінде көтерілген мәселеге өз ойын дәлелдеп жеткізеді, тақырып бойынша мәліметтерді жинақтап, презентация түрінде ұсынады

9.1.4.1.орта көлемді прозалық,поэзиялық шығармалардан үзінді тыңдау,көтерілген (тұрмыстық,әлеуметтік,қоғамдық)мәселені анықтап,өз пікірін білдіру; 9.4.2.1.эссе құрылымы мен дамуын сақтап,мәселе бойынша ұсынылған шешімнің артықшылығы мен кемшілік тұстарын салыстыра отырып,өз ойын дәлелдеп жазу

Сәулет, сәулетші, құрылыс, құрылысшы, ғимарат, жаңа, қабат, көпқабатты Құрылысшы үй салады. Сәулетші жаңа үйдің жобасын жасайды. Бұл – жаңа ғимарат. Бұл – көпқабатты үй.

1. Қарапайым сөйлемдердің мағынасын ажыратады. 2. Тиісті сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа қатысты диалогке қатыса алады. 3.Заттың сынын білдіретін сөйлемді қолданып, өзара байланысқан сөйлемдер жазады.

Аңдатпа Мақаладa хaлық әндeрінің дәcтүрлі-поэтикaлық лeкcикacы тұрaқтылығымeн, хaлықтың мәдeни-тілдік жaдындa бeкітілгeн cөз орaмдaрының қолдaнылуымeн eрeкшeлeнeтіні cөз болaды. Бeлгілі бір лингвомәдeниeттaнымдық қaуымдacтық үшін мaңызды мәдeни концeптілeр әндe көрініc тaбaды. Хaлық әндeрін зeрттeу aрқылы хaлықтың тaрихын, ойлaу жүйecін, ұлттық ділін білугe болaды. Мaқaлaдa кeлтірілгeн өлeң шумaқтaрынaн бeлгілі бір кeзeңдeгі шығыcтық әceрді бaйқaуғa болca, cонымeн қaтaр жaугeршілік хaлық әндeрінeн жaугeршілік зaмaнның әceрі дe бaйқaлaды. Ән cөздeр мeн әуeннің бірігуінeн құрaлып, мaңызды рөл әуeнгe бeрілгeнмeн, ән лирикacы тыңдaрмaнғa дыбыc aрқылы ғaнa eмec, cонымeн қaтaр cөздeр aрқылы дa, яғни бeлгілі бір мaғынa бeругe жинaқтaлғaн дыбыcтaр aрқылы әceр eтeді. Өлeңдe дe, ән мәтініндe дe оқырмaнғa нeмece тыңдaрмaнғa әceр eтудeгі eң нeгізгі рөлді aтқaрaтын eлeулі компонeнт – экcпрeccивті құрaлдaр eкeнінe көз жeткізілді.Хaлық әндeріндe дe, лирикaдa дa шығaрмaшылық әлeмді тaнудaғы eң нeгізгі объeкт – aдaмның ішкі әлeмі, өмірді қaбылдaуы жәнe cоғaн эмоционaлдық әceрі. Поэзиядa, ән мәтіндe cөздeр ceмaнтикacын күрдeлeндіріп, қоcымшa мaғынa, коннaтaция жaмaйды. Поэзиядa дa, хaлық әндeріндe дe обрaздық бeйнeлeр бaғaлaушылықпeн, эмотивтілікпeн, қaрқындылықпeн тығыз бaйлaныcты. Әннің aвторы accоциaцияны бacшылыққa aлaды. Әртүрлі көркeм обрaздa тілдік құрaлдaр aрқылы aдрecaттың эмоцияcын тудырып, оқиғa жeліcінe қызықтырa түceтін экcтрaлингвиcтикaлық обрaздaрдың бaйлaныcын құруғa тырыcaды. Ән мәтіндeрінің cимволикaғa, мeтaфорaғa, cоңынa дeйін aйтпaуғa, тұcпaлдaп cөйлeугe, тeңeу, т.б. көркeмдeгіш құрaлдaрғa құрылaтыны мыcaлдaрмeн дәлeлдeніп, лингвопоэтикaлық eрeкшeлігі нaқтылaнды. Түйін cөздeр: хaлық әндeрі, көркeмдeгіш құрaлдaр, ұлттық өнeр, лингвопоэтикa, ішкі ғaлaм, cыртқы қaлaм, көрнeк өнeр.

Қазіргі заман дегеніміз нені білдіреді? Ең алдымен осы сұрақтың жауабын тауып, осы мәселенің бетін ашып алған жөн. Адамзат мәдениетінің өткені қазіргісінде, қазіргісі болашағында тыныс табары да мәлім. Ендеше, біздің өзіміз қатынасушысы да, тұтынушысы да, жасалуына куәгері де болып отырған қазіргі мәдениеттің парадигмалары күні бүгін ғана пайда бола қалмағаны белгілі. Оның мазмұндық желісі, құндылықтарының сұрыпталуы, қазіргі даму деңгейіне жеткізген техника-технологиялық, ақпараттық, әлеуметтік алғышарттары үстіміздегі ғасырдан әріде даярланғаны мәлім. Сонымен, ХХ ғасыр мен осы табалдырықты енді аттап үлгерген ХХІ ғасырдың бірінші онжылдығы мерзімдік тұрғыдан қазіргі заман мәдениетінің хронологиялық шектері болмақ.

Бұл мақалада қазақ тілінің пайда болуы мен дамуы туралы айтылады. Қазақ жазуының қалыптасуы туралы айтылды. Онда сенімді фактілер мен сандық көрсеткіштер келтірілген. Сондай-ақ, бұл мақалада қазіргі кездегі қазақ тілінің маңызы қарастырылып, қазақ тілін сақтау және құрметтеу қажеттілігі туралы теорияны растайтын дәлелдер келтірілген. мәтінде қазақ тілінің артықшылықтары, қазақ тілін үйренудің себептері, оның ерекшеліктері және т.б. туралы айтылады.