Дене шынықтыру Авторлық бағдарлама бойынша Ұстаздарға арналған оқу әдістемелік материалдар

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Дене шынықтыру сабақтарында ұлттық ойындар арқылы оқушылардың қозғалыс белсенділігін арттыру және салауатты өмір салтын қалыптастыру жолдары туралы әдістемелік құрал

Волейбол- мектептегі дене тәрбиесі жүйесінде кең қолданылатын, оқушылардың қимыл- қозғалыс белсенділігін арттыруға бағытталған командалық ойын.

Бұл әдістемелік құрал жалпы білім беретін мектептер мен спорттық бағыттағы оқу орындарындағы дене шынықтыру пәні мұғалімдеріне, жас жаттықтырушыларға және студент-спорт мамандарына арналған практикалық-ғылыми нұсқаулық ретінде әзірленді. Командалық спорт ойындары – оқушылардың дене дайындығын дамыту, ұжымдық қарым-қатынас орнату, көшбасшылық қасиеттерін қалыптастыру және эмоционалды тұрақтылықты арттыруда ерекше маңызға ие. Сондықтан оқыту барысында стратегия мен тактиканы жүйелі түсіндіру, ойын ережелері мен әрекеттерін кезең-кезеңмен меңгерту, сонымен қатар қалыптастырушы бағалау құралдарын тиімді қолдану мұғалімнің кәсіби құзыреттілігін айқындайтын негізгі көрсеткіштердің бірі болып табылады.

На современном этапе развития образования физическая культура приобретает особое значение как средство всестороннего развития личности. Использование активных методов обучения на уроках физической культуры отвечает потребностям времени, поскольку способствует развитию у учащихся самостоятельности, критического мышления, мотивации к движению и здоровому образу жизни. Цель: Повышение эффективности уроков физической культуры за счет внедрения активных методов обучения, направленных на развитие двигательной активности, командного взаимодействия и интереса к занятиям спортом.

Бұл оқу-әдістемелік құралдың негізгі мақсаты — футзал ойынындағы техникалық және тактикалық дағдыларды меңгеру, сондай-ақ ойыншылардың физикалық және психологиялық дайындығын арттыру бойынша әдіс-тәсілдерді жүйелі түрде ұсыну. Кітаптың ауқымы бойынша оқушылар мен жаттықтырушыларға футзал ойындарын үйретудің тиімді әдіс-тәсілдері, жаттығуларды ұйымдастыру, сонымен қатар ойынның техникалық элементтерін жақсартуға арналған нақты жаттығулар ұсынылады.

Национальные игры — это не только часть культурного наследия народа, но и эффективный педагогический инструмент. В современных условиях обновления содержания образования особую значимость приобретает формирование у обучающихся не только физической подготовки, но и духовно-нравственных, патриотических, этнокультурных ценностей. Использование национальных игр на уроках физической культуры способствует не только развитию физических качеств (ловкости, силы, выносливости), но и укреплению чувства коллективизма, уважения к традициям и истории своего народа.

Футбол - әлемнің көптеген елдеріндегі ең танымал және сүйікті ойын. Жүздеген мың балалар, жастар және ересектер футбол ойнайды. Жаттығу процесін басқару футболшылардың жеке ерекшеліктеріне сәйкес келесі кезеңдерде жаттығуларды ұйымдастыру үшін футболшылардың ерекше дайындығының әртүрлі аспектілерін зерттеуді қамтиды. Футболдың теориясы мен практикасы көп қырлы және үнемі даму үстінде.

Шахмат-бұл балаларға үлкен қуаныш, рахат сыйлайтын ойын ғана емес, сонымен қатар олардың ақыл - ой дамуының, ішкі іс-қимыл жоспарын құрудың тиімді пайдасы көп ойын.

Ұзындыққа секіруді үйрету әдістері

Педагогикалық идеяның мақсаты: Оқушылар арасында дене шынықтыруға деген қызығушылықты арттыру және салауатты өмір салтын ұстануға ынталандыру. Бұл мақсатқа қол жеткізу үшін инновациялық әдістер, ойын элементтері, цифрлық технологиялар және жобалық жұмыстарды енгізу ұсынылады.

Тігілген асықтардың тап ортасына бір асықты омпысынан тұрғызады. Балалар кезек-кезек сақаларымен он қадам жердегі омпыны атып түсіріп, асық ұтып алуға кіріседі. Егер атушы омпыға бірден тигізсе, онда тігілген бар асықты сол алады, ал омпыға тигізе алмай, тұрған асықтардың біреуіне тигізсе, сол асықты ғана алады.

Қазіргі кездегі жаңа әлемдегі жаңа Қазақстанның білім беру мекемелеріндегі жеткіншек ұрпақтарды оқыту мен тәрбиелеу олардың бойында жеке тұлғалық қасиеттерінің жан-жақты қалыптасуымен тығыз байланысты. Бұл мәселе дүниежүзілік қауымдастықта әлеуметтік-экономикалық, мәдени және рухани дамудың басты факторы ретінде жариялануда. Мектеп барлық кезде де оқушылардың салауатты өмір сүру дағдысының негіздерін, оның мөлшері мен заңдылықтарын сақтау туралы сезімдерін дарытып және дамытып келеді. Себебі оқушылардың әр түрлі аурулармен ауырмауын қадағалауда және салауатты өмір салтын қалыптастыруда мектептің орны ерекше.

Авторлық бағдарлама Спорт ойындарының әдіс-тәсілдерін теория негізінде үйрету

Авторлық бағдарлама Спорт ойындарының әдіс-тәсілдерін теория негізінде үйрету

Мемлекетіміз тәуелсіздік алғаннан кейін салауатты ұрпақ тәрбиелеу де туындаған күрделі мәселелер шешімін тауып, үлкен жетістіктерге жетіп келеміз. Спортқа балаларды баулу тиімділігі көптеген факторлар арқылы анықталды, олардың арасында спортшы тұлғасының іргетасы қаланатын жалпы білім беретін мектептердегі оқу-тәрбие үдерісін құру және оның мазмұнын жақсарту маңызды рөл атқарады. Сондықтан да, жастардың дене бітімінің дамуы, дене дайындығы және салауатты өмір салтын қалыптастыру үшін дене шынықтыру сабағында, сабақтан тыс уақытта, спорт секцияларында дене тәрбиесін күн сайын ұйымдастырып, қолайлы жағдайлар жасау қажет. Сондай ақ «Баскетбол» ойынын дене шынықтыру сабақтарында пайдалану олардың дене және тактикалық дайындығы деңгейін арттыруға мүмкіндік береді. Бұл мәселені оңтайлы нәтижелер арқылы шешу үшін баскетбол бойынша авторлық бағдарламасы 34 -академиалық сағатқа негізделіп әзірленіп жинақталды.

Волейбол бүкіл дүние жүзіне тез әрі кең тараған спроттық ойын. Ол спорттың қызықты және қолайлы түрінің бірі болып есептеледі.Бұл ойынның кең таралуына ережесінің қарапайымдылығы, орындалатын қимыл қозғалыстарының күрделі еместігі, сонымен бірге волейболды кез-келген жастағы адам ойнай алатындығы себеп болып отыр. Волебол ойыны оқушылардың бұлшық еттерінің секіргіштік, икемділік және қозғалыс реттілігің үйлесімді дамуына көмектеседі. Волейбол ойынының қозғалысы адам баласына аса пайдалы табиғи қозғалыс пен дене мүшелерінің қимылынан жүгіру, жүру, секіру, лақтыру т.б. жаттығулардан тұрады. Бұл ойынды он жасар баладан бастап қай жаста болмасын ойнай береді. Сондықтан да, волейбол дене тәрбиесі пәні жаттығуларының бірі ретінде ең тиімді де ағзаға пайдалысы болып табылады. Ойын барысында нақты қозғалыс нәтижесінде ең бастысы адамның кординациясы қалыптасады. Қандай жаттығу болмасын, қозғалыс барысында нақтылы орындалады. Айталық, щабуылдау кезінде допты қарсыласының алаңға дәл түсіру, болмаса допты әріптесіне дәл бере білу, допты қарсыласының алаңына алдап тастау т.б. Демек адамның барлық қабілет-қасиетін қалыптастыратын ойынның бір түрі. Сондықтан 11- сыныпқа арналған «волебол ойыны» атты авторлық бағдарламасының күнтізбелік жылдық жоспары мен әдістемелік құралы әзірленіп, ұсынылып отыр. Бұл авторлық бағдарлама спорттық әдебиеттер мен әдістемелік нұсқаулықтарда қарастырылған мазмұнға сүйенеді. Авторлық бағдарлама мазмұны 5-бөлімге топтастырылған: I бөлім « Кіріспе», II бөлім «Волейболда допты берудің тәсілдері», III бөлім « Допты қабылдау жаттығулары», IV бөлім «Жалпы дамыту жаттығулары», V бөлім «Қорытынды».

Волейбол бүкіл дүние жүзіне тез әрі кең тараған спроттық ойын. Ол спорттың қызықты және қолайлы түрінің бірі болып есептеледі.Бұл ойынның кең таралуына ережесінің қарапайымдылығы, орындалатын қимыл қозғалыстарының күрделі еместігі, сонымен бірге волейболды кез-келген жастағы адам ойнай алатындығы себеп болып отыр. Волебол ойыны оқушылардың бұлшық еттерінің секіргіштік, икемділік және қозғалыс реттілігің үйлесімді дамуына көмектеседі. Волейбол ойынының қозғалысы адам баласына аса пайдалы табиғи қозғалыс пен дене мүшелерінің қимылынан жүгіру, жүру, секіру, лақтыру т.б. жаттығулардан тұрады. Бұл ойынды он жасар баладан бастап қай жаста болмасын ойнай береді. Сондықтан да, волейбол дене тәрбиесі пәні жаттығуларының бірі ретінде ең тиімді де ағзаға пайдалысы болып табылады. Ойын барысында нақты қозғалыс нәтижесінде ең бастысы адамның кординациясы қалыптасады. Қандай жаттығу болмасын, қозғалыс барысында нақтылы орындалады. Айталық, щабуылдау кезінде допты қарсыласының алаңға дәл түсіру, болмаса допты әріптесіне дәл бере білу, допты қарсыласының алаңына алдап тастау т.б. Демек адамның барлық қабілет-қасиетін қалыптастыратын ойынның бір түрі. Сондықтан 11- сыныпқа арналған «волебол ойыны» атты авторлық бағдарламасының күнтізбелік жылдық жоспары мен әдістемелік құралы әзірленіп, ұсынылып отыр. Бұл авторлық бағдарлама спорттық әдебиеттер мен әдістемелік нұсқаулықтарда қарастырылған мазмұнға сүйенеді. Авторлық бағдарлама мазмұны 5-бөлімге топтастырылған: I бөлім « Кіріспе», II бөлім «Волейболда допты берудің тәсілдері», III бөлім « Допты қабылдау жаттығулары», IV бөлім «Жалпы дамыту жаттығулары», V бөлім «Қорытынды».

«Дене шынықтыру» пән ретінде жалпы білім беретін мектепте маңызды рөл атқарып, оқушының жалпы адамзаттық мәдениет саласында өзін-өзі белсенді шығармашылық көрсетуге дайын тұлға ретінде қалыптасуына ықпал етеді. Дене шынықтыру білім беру саласы бойынша дене шынықтыру пәнін оқытудың мақсаты: оқушының дене мәдениетін қалыптастыру, өз денсаулығын сақтау барысында оқушылардың бойында тұрақты мотивтер мен қажеттіліктерін қалыптастыру, физикалық және психикалық қасиеттерінің толық дамуын, салауатты өмір салтын ұйымдастыруда дене шынықтыру құралдарын шығармашылық қолдана білуін қамтамасыз ету болып табылады.

Құрастырушы авторлар қазақтың көне спорт түрлері, қазақ өнері жайлы деректерді ғаламдық мәселелермен байланыстыра отырып, қызықты әдістемелік жинақ жасаған. Екі автор оқушылардың дене тәрбиесі мен салауатты өмір салтын қалыптастыруына септігін тигізетін атбегілік өнердің маңыздылығын шебер ашып көрсеткен.

Құрастырушы автор 34 сағаттық күнтізбелік-тақырыптық жоспарлауды оқушылардың жас ерекшелігін ескере отырып жасаған. Дене шынықтыру пәнінен балалардың дене тәрбиесін ұлттық ойын түрлерімен дамытуды мақсат ете жасалған бағдарлама мемлекеттік білім беру стандартына сай орындалған.