Психология Басқа бойынша Ұстаздарға арналған оқу әдістемелік материалдар

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Инклюзивтік білім беруде ЕБҚ бар оқушыларды сүйемелдеу бойынша инновациялық технологиялар енгізу бойынша әр түрлі технологияларға мысал келтірілген. ЕБҚ балалар туралы қысқаша анықтамалар жүйесі енгізілген

Эмоция түсінігі және эмоцияның түрлері Сезім жөнінде түсінік, сезімнің түрлері

Оқушылармен қарым-қатынас стилін анықтау

Қазіргі заманғы басқару теориялары мен практикалық зерттеулерге сүйене отырып, бұл мақала оқырманға басқарушылық қызметтегі конфликттің рөлін жан-жақты түсінуге мүмкіндік береді және оны басқарудың тиімді стратегияларын әзірлеудің маңыздылығын көрсетеді. Бұл тәсіл көшбасшылар мен басшыларға конфликтілерді тиімді шешіп қана қоймай, оларды жалпы корпоративтік мақсаттарға жету үшін сындарлы мақсаттарда пайдалануға мүмкіндік береді.

«Психология» сан аспектірлі ғылым.Өмірдің қай саласында болмасын психологияның алар орны орасан. Күнделікті адамдармен қарым-қатынас кезінде де, басшы мен қызыметкер арасында да, жұмыста да, ата-анамен қатынас кезінде де психологияның орны ерекше, универде, мектепте, балалармен, оқушылармен тіпті басқа адаммен қарым-қатынас барысында да психологияға жүгінеміз. Себебі, меніңше «адам психологиясын тану» өміріміздің ажырамас бір бөлшегі. Адамды танып, жан дүниесіне терең бойлай білу үшін де психологиядан хабардар болу өте маңызды. Бүгінде магистратурамыздың бірінші курсын «басқару психологиясы» пәнімен бастадық. Мақалам барысында, психологиядағы «тұлға» ұғымына анықтама беріп, бұл тақырып барысында өткен сабағымызға шолу жасап өтетін боламын.

Тарихы қазіргі заманмен тоғысқан Орталық Азияның жүрегінде зияткерлік ұлылық пен мәдениттің символына айналған білім ұясы, шығыстың ұлы ойшылы, философы Әбу Насыр ибн әл-Фарабидың есімімен аталған әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті туралы.

Бүгінгі таңда басқару қоғам дамуының негізгі көрсеткіші болып табылады. Осыған байланысты, «Басқару психологиясы» пәнініңтұлға өміріндегі алатын орны айтарлықтай маңызды екені баршамызға белгілі. Өйткені, осы пәнді оқу арқылы әр түрлі жағдайда орын алатын шиеленісті оқиғаларды дұрыс шешім қабылдау арқылы шеше алуды, қызметкерлерді шабыттандырып отыруды үйрене аламыз, сондай-ақ, ұжымда өзіңді қалай ұстау керектігі және де көңіл-күйді қалай дұрыс басқару туралы құнды ақпараттар аламыз.

Мамандық таңдау мотивтерінің сауалнамасы (Е. А. Климов)- 24 сұрақтан тұратын сауалнама негізінен мамандық таңдау мотивіне қатысты сұрақтардан құралған.

Жастардың некеге және отбасылық өмірге дайындығының психологиялық факторлары

«Шифрлау» әдістемесі (Д. Векслер) Әдістеменің мақсаты: зейіннің ауысуын, тұрақтылығын, таралуын және көлемін бағалау. Әдістеменің сипаттамасы. Бала жұмыс істейтін қағаз парағында бірнеше қатарға орналастырылған әртүрлі фигуралар бейнеленген. Фигуралар үстінде «кілт» сызылған - парақта ұсынылған фигуралар жиынтығы, оның ішінде қосымша элементтер бейнеленген. Экспериментатор баланың назарын «кілтке» аударып, оны алғашқы бес фигура бойынша қайта шығаруды ұсынады. Осыдан кейін ол тақырыпты жылдам қарқынмен тапсырманы орындауды жалғастыруды сұрайды

Өмір салтын талдау» – 20 сұрақтан тұратын сауалнама, стресске төзімділікті организмнің стресс факторларының әсеріне төзімділігінің биологиялық факторы ретінде қарастыруға мүмкіндік беретін осы әдістеменің авторлары Л.Х. Миллер, А.Д. Смит. Бұл сынақты Бостон университетінің медициналық орталығының зерттеушілері әзірледі.Техника стресске төзімділік деңгейін анықтауға арналған.

Тұлғаның өзін сезінуі, белсенділігін, көңіл-күйін оперативті бағалауды анықтауға байланысты жүргізілетін әдістеме. Бұл әдістеме индивидуалды ерекшеліктерін көрсетуде, психофизиологиялық қызметте биологиялық ритмі мен психоэмоционалды реакциясын бағалауда кең қолданылады.

Интернетке тәуелділік тест - әдістемесі (Internet Addiction Test, BAT) 1994 жылы Брэтфордтағы Питтсбург университетінің психология профессоры, доктор Кимберли Янг әзірлеген және сынақтан өткізген әдіс. Тест интернетке патологиялық тәуелділіктің өзін-өзі диагностикалау құралы болып табылады (тәуелділіктің түріне қарамастан).

Бұл әдістеме 16 айдан 30 айға дейінгі балалардағы аутизм спектрі бұзылысын анықтауға арналған скринингтік тест болып табылады.

Миссисипикалық пост травмалық стресстік бұзылыс шкаласы бұл клиникалық тестілеу әдісі, 1987 жылы Т.М Капе әскери актілер жүрліп жатқан аумақта әскери қызметкерлердегі пост травмалық стресстік бұзылыстарды анықтау барысында құрған.

Бұл әдістемеде стресске төзімділік деп адамның ішкі психофизиологиялық гомеостазды қамтамасыз ететін және сыртқы эмоционалдық өмірлік жағдайлармен әсерді оңтайландыратын жеке тұлға, Тұлға және қызмет субъектісі ретіндегі интегралды психологиялық қасиетін түсінеді. Тиісінше, стресске төзімділікті іс-әрекеттің нәтижесіне әсер ететін қасиет ретінде және жүйе ретінде жеке тұлғаның тұрақтылығын қамтамасыз ететін сипаттама ретінде қарастыруға болады.

Бұл әдістемеде стресске төзімділік деп адамның ішкі психофизиологиялық гомеостазды қамтамасыз ететін және сыртқы эмоционалдық өмірлік жағдайлармен әсерді оңтайландыратын жеке тұлға, Тұлға және қызмет субъектісі ретіндегі интегралды психологиялық қасиетін түсінеді. Тиісінше, стресске төзімділікті іс-әрекеттің нәтижесіне әсер ететін қасиет ретінде және жүйе ретінде жеке тұлғаның тұрақтылығын қамтамасыз ететін сипаттама ретінде қарастыруға болады.

Бұл әдістемеде стресске төзімділік деп адамның ішкі психофизиологиялық гомеостазды қамтамасыз ететін және сыртқы эмоционалдық өмірлік жағдайлармен әсерді оңтайландыратын жеке тұлға, Тұлға және қызмет субъектісі ретіндегі интегралды психологиялық қасиетін түсінеді. Тиісінше, стресске төзімділікті іс-әрекеттің нәтижесіне әсер ететін қасиет ретінде және жүйе ретінде жеке тұлғаның тұрақтылығын қамтамасыз ететін сипаттама ретінде қарастыруға болады.

Қазірігі білім беру жүйесінде мектептің психологиялық қызметі қарқынды дамып келе жатқан саланың бірі. Сонымен бірге, бүгінгі әлемдік пандемия кезіндегі оқушылардың қашықтықтан оқылуы,тұлғааралық қарым-қатынастардың азаюы және т.б көптеген факторларға байланысты оларға психологиялық қолдау көрсетудің маңыздылығы зор. Яғни психологиялық денсаулығына ықпал ете отырып тәрбиелеу өзекті мәселе.

Ерекше балаларға арналған ойынның түрлері