Биология Авторлық бағдарлама бойынша Ұстаздарға арналған оқу әдістемелік материалдар

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Қазіргі өзгерісті кезеңінде жүзеге асыруға тиісті негізгі мәселенің бірі - оқушылардың дұрыс ойлау дағдыларын қалыптастыру. Оқушылардың дұрыс ойлау дағдылары олардың таным белсенділігімен тығыз ұштасып жатады. Осыған орай мектептердегі білім сапасын және тәрбиені жақсартып, оқушылардың дүниетанымы мен өмірлік көзқарасын барынша шыңдаудың қажеттігі атап көрсетілген. Бұл міндет әрбір сабақтың білімділік, тәрбиелік, дамытушылық мүмкіндігін жеткілікті ойластырып, жете пайдаланған жағдайда ғана іске асады [1]. Қазақстан Республикасы және ғылым министрлігі дайындаған бағдарламасында “Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2020–2025 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасы” бойынша бәсекеге қабілетті мамандар қалыптастыру мұғалімдер алдында тұрған негізгі міндет[1].

«Көрнекілік» термині негізінен үш мағынада: объект ретінде, қандайда бір заттың қасиеті ретінде, адам баласының қандай да бір іс-әрекеті ретінде қолданылады. Көрнекілік түсінігі компьютерлік технологияның пайда болуына орай, соңғы жылдары едәуір өзгерістерге ұшырады. Осыған байланысты 7-11 сыныптарда биология пәнін оқытуда компьютерлік технология құралдарын қолдану арқылы көрнекілік принципті жүзеге асыру қажеттігі туындайды. Бұл біздің зерттеу жұмысымыздың көкейкестілігін айқындайды. Бiз бар зерттеулерге сүйене отырып, дидактикалық тұрғыдан негiзделген оқыту және оқушының оқу iс-әрекеттерiн ұйымдастыру жұмыстарын ақыл-ойды сатылап қалыптастыру теориясына сай, әрi компьютерлiк технология негiзiнде жүргiзудi ұсынамыз. Мектептің биология пәні бойынша мемлекеттік жалпыға міндетті стандартында бұл пәннің саласында онымен іргелес өзге де ғылым салаларындағыдай жаңа білім көлемі жедел қарқынмен дамып, отырғаны айтылып, осы нормативтік құжаттың мақсат-міндеттерін анықтауда ескерілген қоғамдық өзгерістің бірінде былай делінген: «...Қоғамның жоғары деңгейде ақпараттандырылуы, компьютерлік технология құралдарының кеңінен қолданылуы биологияны оқыту барысында оқушылардың алгоритмдік мәдениетін арттыруды талап етеді».

Дәрілік өсімдіктер (лат. plantae medicinalis), шипалы өсімдіктер – медицинада және мал дәрігерлігінде емдеу және аурудың алдын алу мақсатында қолданылатын өсімдіктер. Дәрілік өсімдіктердің емдік қасиеті олардың құрамында стероид, тритерпен, алкалоид пен гликозидтердің, витаминдердің, эфир майлары мен тұтқыр заттар сияқты түрлі химиялық қосылыстардың болуына байланысты. Қазақстанда өсетін алты мыңнан астам өсімдік түрінің бес жүздей түрі дәрілік өсімдіктерге жатады.Дәрілерді дайындау үшін шикізат ретінде пайдаланылатын дәрілік өсімдіктер бөлек іріктеледі.Дәріні көбінесе жабайы өсімдіктерден алады . Дәрілік өсімдіктер кептірілген шөп, тұнба, қайнатынды, шай, ұнтақ, т.б. түрінде қолданылады. Дәрілерді дайындау үшін шикізат ретінде пайдаланылатын дәрілік өсімдіктер бөлек іріктеледі. Дәріні, көбінесе, жабайы өсімдіктерден алады. Көптеген өсімдіктердің емдік қасиеттері бар. Оларды дәрілік өсімдіктер дейді

1. Микробиология табиғатта кеңінен таралған тірі организмдердің ең көп, әртүрлі ортада тіршілік етуге бейімделген ұсақ ағзаларды және олардың пайдасы мен зиянын білдіру. 2. Денсаулық сақтау, ауыл шаруашылығы, халық шаруашылығы, ветеринарлық, экологиялық, өндірістік, мұхит микроорганизмдерінің әр қайсысының өз ерекшеліктері мен дамуы бар екенін түсіндіру.

Түсінік хат Биология – тіршілік пен тірі организмдерді зерттейтін ғылым, оның ішінде олардың құрылымы, қызметі, өсуі, шығу тегі, эволюциясы, таралуы және жүйеленуі. Биология бөлімдері биохимиядан, молекулалық биологиядан және генетикадан бастап физиология мен экологияға дейін кеңінен түрленеді. Факультатив сабақ бағдарламасының мақсаты: молекулалық генетика, жасушалық биология, биохимия, биофизика, биоинформатика әдістерін меңгерген, жаратылыстану және ақпараттық ғылымдар, ағылшын тілінен терең білімі бар, ғылым мен өндірістегі биологиялық бейіндегі зертханада алған білімдерін тәжірибелік іске асыруға қабілетті, отандық және шетелдік магистратураға түсуге қабілетті биология саласындағы мамандарды даярлау. Факультатив сабақ бағдарламасының міндеттері: • Биология бағыты бойынша болашақ мамандардың биологиялық және кәсіпкерлік қызметті жоспарлау, басқару дағдыларын меңгерген және бітірушіге қоятын талаптарын орындайтын негізгі кәсіби құзіреттіліктерін қалыптастыру. • Жеке және кәсіби іске асыру міндеттерін шешу және жаратылыстану және ақпараттық ғылымдарды тереңдетіп меңгерту. • Молекулалық биология, биохимия және биофизика әдістерін қолдана отырып, молекулалық генетика есептерін шешу. • Ғылыми-техникалық ақпаратпен жұмыс істеу, кәсіби қызметте отандық және шетелдік тәжірибелермен теориялық тұрғыда танысу, пайдалану. Осы білім беру бағдарламасы молекулалық генетика, жасушалық биология, биохимия, биофизика, биоинформатика әдістерін игеруге көмектеседі, жаратылыстану және ақпараттық ғылымдар жайлы шағын түсінік қалыптастырады.

Курсты оқыту барысында оқытудың интербелсенді түрлері арқылы оқушылардың креативті ойлау дағдыларына арналған жұптық, топтық жұмыстар орындату қарастырылады. Оқушыларды «Биологиялық жүйелер физиологиясы» интербелсенді оқыту үшін арнайы жасалған боялатын атлас дәптерде тапсырманы микроскопиялық сурет жасау арқылы әрбір сабақта лабороториялық жұмысты орындайды, ол оқушының материалды ұзақ уақыт бойы жадында сақтауға мүмкіндік береді.

Құрастырушы автор жоғары сыныптарға арналған «Генетика және селекция негіздері» қолданбалы курсының бағдарламасын оқушылардың жас ерекшелігін ескере отырып жасаған. Бағдарлама 34 сағатқа негізделген және мемлекеттік білім беру стандартына сай жазылған.

Құрастырушы автор 34 сағаттық күнтізбелік-тақырыптық жоспарлауды оқушылардың жас ерекшелігін ескере отырып жасаған. Курс мақсаты биология пәнінен оқушылардың білімдерін өткен тақырыптарды қайталай отырып толықтыруға бағытталған және бағдарлама білім берудің негізгі талаптарына сәйкес келеді.

Құрастырушы автор 34 сағаттық күнтізбелік-тақырыптық жоспарлауды оқушылардың жас ерекшелігін ескере отырып жасаған. Курс мақсаты биология пәнінен оқушылардың білімдерін өткен тақырыптарды қайталай отырып толықтыруға бағытталған және бағдарлама білім берудің негізгі талаптарына сәйкес келеді.

11- сыныпқа арналған таңдаулы курс бағдарламасы, жылына 34 сағат, аптасына 1 сағаттан. Бұл бағдарлама болашақта биология саласы бойынша мамандық таңдауға, ұлттық біріңғай тест тапсыруда, ғылыми жоба сайыстарынан білімді тексеруде, жоғарғы оқу орындарына түсуге дайындық ретінде тереңдетіліп жүргізіледі. Бағдарламаның мазмұнында жалпы экологиялық мәселелер, экологиялық дағдарыс, экологиялық қауіп-қатер мәселелері және оны шешудің жолдары қарастырылды. Сонымен қатар, экологиялық тұжырымдамаға сүйене отырып, оқушылардың экологиялық сана-сезімі мен мәдениеті қалыптастыру мәселелеріне көп көңіл бөлінген.

□ Суммативное оценивание за раздел 7.2.3 «Дыхание» , Спецификация суммативного оценивания за 2 четверть

учителю биологии

учителям биологии

Факультативный курс предназначен для углубления знаний учащихся 10-х классов по биологии человека и ознакомлении их с широким кругом проблем, связанных со здоровым образом жизни, способствует повышению мотивации к изучению учебного предмета «Биология». Целью курса является формирование культуры здоровья. Основные задачи стоящие перед курсом: воспитание навыков здорового образа жизни, раскрытие и углубление понятий о здоровье как одной из главных ценностей. Существенная роль отводится формированию социально значимого умения беречь своё здоровье, подготовке учащихся к самостоятельной жизни в обществе и семье.

Оқушылардың гүл туралы білімдерін толықтыру,зерделеу, тәжірибе барысында қолдану. Гүл құрылысын талдай білуге, баптау, күту негізінде этикалық,эстетикалық тәрбие қалыптастыру. Қоршаған ортаға сауатты қарым-қатынас жасауға дағдыландыру. Танымдық қабілеттерін дамыту, алған білімдерін өмірде қолдана білу.

10-11 cыныптың қолданбалы / таңдау курсының бағдарламасы. Курс тақырыбы: «Адам және қоршаған орта». Оқушыларға адам анатомиясы, физиологиясы, гигиенасын медицина және экология ғылымдары арқылы таныстыру. Адам физиологиясындағы ең маңызды және негізгі проблемалар бойынша; олардың өз ағзасын, денсаулығын сақтау шараларын, аурудың алдын алу, дәрігерге дейінгі алғашқы көмек беру туралы; адамзат қоғамының табиғаттағы орны, адам мен табиғат арасындағы қатынастар нәтижесінде биосферадағы тепе – теңдіктің бұзылуынан пайда болған өзгрістердің адамға тигізетін кері әсерлерін, одан туындайтын элеуметтік экология проблемалары бойынша білім беру көзделген.

11 сынып

11 сынып

таңдау курсы

11 сынып таңдау курсы