Мадениеттану Барлығы бойынша Ұстаздарға арналған оқу әдістемелік материалдар

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Экология – қазіргі әлемнің ең өзекті және маңызды салаларының бірі. Адамзат өркениеті дамыған сайын табиғи ресурстарға түсетін жүктеме артып, қоршаған ортаның ластануы, климаттың өзгеруі, биологиялық әртүрліліктің азаюы сияқты мәселелер күн тәртібіне шықты. Бұл проблемалар тек табиғатқа ғана емес, адамның денсаулығы мен өмір сапасына тікелей әсер етеді. Сол себепті экологиялық мәдениетті қалыптастыру, табиғатты сақтау және оны тиімді пайдалану – әрбір қоғамның басты міндеттерінің бірі. Табиғатты қорғау – тек ғылыми немесе мемлекеттік мәселе емес, әрбір адамның жауапкершілігі.

Қазіргі әдебиет несімен өзгерген?

Өзбекәлі Жәнібеков - көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері, мәдениет жанашыры, Қазақстан жастарының шынайы көшбасшысы. Ол Оңтүстік Қазақстанда дүниеге келіп, жетімдік пен жоқшылықты жеңіп, үлкен биіктерге жетті. Жастайынан театр мен әдебиетке жақын болып, мәдениет саласына зор үлес қосты. Ол Қазақстан Комсомолының жетекшісі, кейін ҚР Мәдениет министрі болды. Ұлттық дәстүрлерді, тарихты, өнер мен қолөнерді сақтап, Наурыз мейрамын қалпына келтіруге, Алаш арыстарын ақтауға үлкен еңбек сіңірді. Өзбекәлі Жәнібековтің өмірі- ұлтқа қызмет етудің, әділет пен парасаттың үлгісі. Оның есімі халық жадында мәңгі сақталады.

Тіл – ұлттың жүрегі, оның болмысы мен рухани байлығы.

Этикет және эстетика: адамгершілікке, ізгілікке, көркемдікке тәрбиелейтін ғибраттық тәмсіл Қоғамда адамның тұлғалық қалыптасуына ықпал ететін маңызды факторлардың бірі – оның қарым-қатынас мәдениеті мен сұлулықты бағалау қабілеті. Этикет пен эстетика адамды жоғары мәдениетке жетелей отырып, оны ізгілікке, әдептілікке және көркемдікке тәрбиелейді. Бұл екі ұғым – адамгершілік пен сұлулықтың үндестігін айқындайтын өмірлік қағидалар. 1. Этикет – адамгершіліктің айнасы Этикет – адамның қоғамдағы өзін-өзі ұстау ережелері, сөйлеу мәдениеті, үлкенге құрмет, кішіге ізет көрсету тәрізді қасиеттерді қамтитын моральдық нормалар жиынтығы. Әлемнің әртүрлі халықтарында этикет нормалары әртүрлі болғанымен, олардың барлығы ортақ адамгершілік құндылықтарға негізделеді. Этикеттің тарихи негіздері • Қытайдың Конфуций ілімі (б.з.д. VI-V ғғ.) – адамгершілік пен әдептілікті ең жоғарғы қасиеттер ретінде дәріптеген. Конфуцийдің айтуынша, қоғамдағы үйлесімділіктің негізі – адамның өзін-өзі жетілдіруі мен әдептілігі. • Еуропадағы рыцарьлық дәстүрлер – ортағасырлық Батыс Еуропада этикетке ерекше мән берілген. Мысалы, XV ғасырда жазылған “Рыцарьлық кодексінде” батылдық пен ерліктен бөлек, сыпайылық, құрмет, сөз мәдениеті, дастарқан әдебі секілді қағидалар көрсетілген. • Қазақ халқының дәстүрлі әдеп нормалары – халқымызда этикет нормалары ғасырлар бойы қалыптасқан. Қазақтың “Аталы сөзге арсыз ғана тоқтамайды”, “Үлкенге құрмет, кішіге ізет”, “Әдептілік – ардың айнасы” деген нақылдары осы мәдениеттің жарқын көрінісі. Этикеттің негізгі қағидалары 1. Сәлемдесу әдебі – әрбір мәдениетте сәлемдесудің өзіндік дәстүрі бар. Қазақ халқында үлкендерге “Ассалаумағалейкум” деп амандасу – құрметтің белгісі. 2. Дастарқан әдебі – қазақ халқы қонақжайлығымен танымал. Кез келген үйге келген адамға тамақ ұсынылады, ал қонақ “Ас дәмді болсын” деп алғысын білдіреді. 3. Киім кию мәдениеті – адам сыртқы келбеті арқылы да өз мәдениетін көрсетеді. Халық арасында “Адам көркі – шүберек” деген сөз осыны айғақтайды. 2. Эстетика – сұлулық пен көркемдік үйлесімі Эстетика – адам өміріндегі сұлулықты тану мен бағалауға бағытталған ғылым. Бұл ұғым тек өнер саласында ғана емес, күнделікті өмірде, адамдардың мінез-құлқында, киім кию мәдениетінде, қоршаған ортаны безендіруде көрініс табады. Эстетиканың тарихи дамуы • Ежелгі Грекиядағы эстетика – Платон мен Аристотель сұлулықты үйлесімділік пен пропорция арқылы анықтаған. Олардың еңбектері қазіргі өнер теорияларының негізін қалады. • Қайта өрлеу дәуірі (XIV-XVI ғғ.) – Леонардо да Винчи, Микеланджело сияқты ұлы суретшілер өнердегі сұлулық пен симметрияның маңызын көрсетті. • Шығыс эстетикасы – Қытай мен Жапонияда табиғат үйлесімділігі мен минимализмге мән берілген. Мысалы, жапондардың “Ваби-саби” философиясы қарапайымдық пен кемшіліктегі сұлулықты дәріптейді. Эстетика күнделікті өмірде 1. Сөз мәдениеті – әдемі әрі мағыналы сөйлей білу – адамның көркем мінезінің белгісі. Қазақ халқының шешендік өнері – осының айқын дәлелі. 2. Киім және сән – эстетика адамның сыртқы келбетінде де көрініс табады. Мысалы, ресми кездесулерде классикалық стильдегі киімдер таңдалады. 3. Қоршаған ортаны әсемдеу – үй интерьері, жұмыс орнының сәнді әрі үйлесімді болуы адамның психологиясына оң әсер етеді. 3. Этикет пен эстетиканың тәрбиелік мәні Этикет пен эстетика тек сыртқы мәдениетті емес, адамның ішкі жан дүниесін де тәрбиелейді. Олар адамды ізгілікке, сыпайылыққа, өзгені құрметтеуге үйретеді. Ғылыми зерттеулер не дейді? • Гарвард университетінің зерттеулері (2018 ж.) этикет пен қарым-қатынас мәдениеті дамыған адамдардың кәсіби жетістікке жету ықтималдығы жоғары екенін көрсетті. • Психолог Альберт Мейерабианның зерттеуі бойынша, адамдар арасындағы қарым-қатынаста 55% – дене тілі, 38% – дауыс ырғағы, 7% – сөздің мазмұны маңызды рөл атқарады. Яғни, этикеттің визуалды аспектілері адамдар арасындағы қарым-қатынасқа үлкен әсер етеді. • Эстетиканың адам психологиясына әсері туралы 2020 жылғы зерттеулер көрсеткендей, әдемі әрі үйлесімді ортада өмір сүретін адамдардың күйзеліске ұшырау деңгейі 30%-ға төмен болады. Қорытынды Этикет пен эстетика – адамзат қоғамындағы маңызды құндылықтар. Олар адамды әдептілікке, сұлулықты бағалауға және жоғары мәдениетті қалыптастыруға бағыттайды. Әрбір адамның этикет пен эстетика қағидаларын ұстануы – қоғамның рухани дамуының кепілі. Сондықтан әрбір тұлға өз мінез-құлқын, сөйлеу мәдениетін, сұлулықты бағалау қабілетін жетілдіруге ұмтылуы қажет. “Әдептілік – ардың айнасы” деген халық даналығын естен шығармай, өмірімізді этикет пен эстетика заңдылықтарына сай қалыптастырайық! ҚазҰУ, Журналистика факультетінің 3-курс студенті Аманкельдиева Ақбота. Жетекшісі: Р.С. Жақсылықбаева

Киіз басу биінің тексті Ерте кездегі апа-әжелеріміз айтқан әннің сөздерін есіме түскендерін ұйқастырып жаздым

Мәдениет – қоғамның рухани және экономикалық дамуына ықпал ететін құндылықтар кешені, ол музей, театр және басқа мәдени мекемелер арқылы ұлттық тарих пен дәстүрлерді сақтап, болашаққа жол ашады.

Открывая путь в будущее КазНУ – это не только образовательное учреждение, но и место, где закладываются основы для жизненного опыта и открываются пути в будущее. Каждый студент здесь реализует свои мечты и становится специалистом, который вносит вклад в светлое будущее Казахстана и всего мира. КазНУ – гордость Казахстана и колыбель будущих лидеров!

Тәуелсіздік алғаннан кейін Қазақстан күрделі кезеңді бастан кешірді, ол қазақ қоғамы өмірінің барлық салаларынан түбегейлі өзгерістер кезеңімен ерекшеленді. Бірінші кезекте бұл - патриотизм. Мақалада мемлекеттің аса маңызды құндылықтарының бірі ретіндегі патриотизм ұғымы негізделеді, қазақстандық патриотизмді қалыптастыруда маңызды рөл атқаратын мақсатқа қол жеткізу үшін негізгі міндеттер белгіленді.

ХІІІ ғасырдың 40-жылдарың басында Алтын Орда құрылған моңғол мемлекеті, орта ғасырдағы ең ірі мемлекет болды. Алтын Орда аумағында өмір сүрген халықтар, олардың салт-дәстүрлері мен көшпелі өмірі, хандардың байлығы, кең далада өмір сүргені туралы керемет аңыздар, саяхатшылардың әңгімелері болды.

Жақында ауданымызға әйгілі, беделі биік ордасы, өңірге үлгі, төңірекке тірек, шәкірттердің шаттықты мекені №39 Лесбек Жолдасов жалпы орта білім беретін мектебінде елге - өнеге, ұрпаққа - ұлағат, тарихқа таным, ұстаздардың мәртебесін асқақтататын үлгілі үрдіс , ғасырға жуық ғұмырда, «Қызыләскер» ауылы мектебінің тарихы жайлы мәңгілікке мұра болып қалатын асыл қазыналы «Ұстаз салған сара жол» атты кітап шығарылып, сол кітаптың «тұсау кесер» тойы, мектебіміздің 90 жылдығына арналып , өткізіліп, ұстаздар қауымының мерейін үстемдігін, өмірден озып кеткен ұстаздар отбасының , ұрпақтарының, туыс бауырларының және бұл ғұмырда тіршілік нәрік татып жүрген ұлағатты ұстаздардың көңілдерін көтеріп, шабыттарын шалқытып –ақ тастады. Бұл тарихи кітапты шығаруда негізі осы ұжымдағы майталман ұстаздар мен білікті шығармашыл, жаңашыл ұстаздардың ой түйінінен туындады.

Қазақтың келешек мектебітуралы ұлық ұстаздардың ұстанымы

барлық

ұстаздарға

11-сынып оқушылары арасындағы топтық сайыс "Жеті жұрттың тілін біл" Интеллектуалдық олимпиадасының сценарийінің сайтқа жүктелу себебі: 1. Топтық сайыстарды өткізер алдында көптеген мамандарға көмекші ретінде қажет болады 2. Жаңадан сценарий құрастырушы мамандарға үлкен үлгі, көмек 3. Дайын сценарий бойынша керемет іс-шара өткізуге және мақсатқа жетуге көмек

В наш век современных технологии и ускоренного ритма жизни большая часть семей и обычных людей стараются запечатлеть важные события их жизни, на кинокамеру. Для качественного кадра нужен специалист, такой как оператор или кинооператор

Мұғалімдерге оқушыларға ішіндегі өлеңдер көріністер өте пайдалы

Оқушыларға және мұғалімдерге ішіндегі өлеңдер көріністер өте пайдалы