Дінтану Мақала Барлығы бойынша Ұстаздарға арналған оқу әдістемелік материалдар

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Жалпы бұл мақалада біз Конфессияаралық және дінаралық диалог деген не,оның пайдасы қандай,Қазақстанда осыған байланысты қандай қадамдар жасады?Адамдардың бір-бірін түсінуі, сыйлауы және бейбіт өмір сүруіне арналған қарым-қатынастар жайлы айтатын боламыз.

әл- Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің Исламтану мамандығы туралы имидждік мақала

2024 жылғы 28 қыркүйекте әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің философия факультетінде көрнекті ғалым, ұстаз және философ, профессор К.Х. Рахматуллинді еске алуға арналған республикалық дөңгелек үстел өтті. Шараның тақырыбы — «Адам, Ұстаз, Ғалым және Философтың жарқын бейнесі» болды, ол қазақ философиясы мен ғылымына үлкен үлес қосқан тұлғаның өмірі мен шығармашылығын талқылауға арналды

Толеранттылықтың әдемі көрінісіне анық айғақ, ол – біздің егеменді еліміз, Қазақстандағы өшпенділіктің, алауыздық пен зорлық-зомбылықтың кез келген түріне жол бермейтін, әртүрлі әлеуметтік топтар арасында өзара түсіністіктің болуымен сипатталатын қоғамдағы толерантты қарым-қатынастың озық үлгісі. Мейлі, ол еліміздегі этносаралық қатынастар саласында болсын, мейлі, конфессияаралық өзара әрекеттесу саласында болсын, қазақ қоғамындағы түрлі халықтар мен ұлт өкілдері арасындағы өзара татулық пен бірлікке, бір-біріне деген сыйластық, құрмет сезімдеріне таң қаласың.

Қазіргі әлемде жастар көптеген қиындықтармен бетпе-бет келіп отыр, олардың бірі жылдам әлеуметтік-мәдени өзгерістер жағдайында діни бірегейлікті қалыптастыру болып табылады. Бұл мақалада біз жастардың діни болмысы контекстінде кездесетін негізгі қиындықтар мен перспективаларды қарастырамыз. Кантарбаева У.Ж., филос.ғ.к., қауым. профессор, ғылыми жетекші Ержанова Қ.А., Дінтану мамандығының 2 курс магистранты https://www.kaznu.kz/ru

Бұл мақалада біз діни ілімдер мен тәжірибелердің бүкіл әлемдегі адамдар өмірінің мәдени аспектілерімен қалай байланысты екенін қадағалаймыз. Біз мәдени сәйкестікті қалыптастырудағы, шығармашылық процесті шабыттандырудағы және қоғамдық құрылымдарды ұйымдастырудағы діннің рөлін қарастырамыз. Сенім мен мәдениет арасындағы байланысты жарықтандыру діни тәжірибенің жан-жақтылығын және оның адамзат әлемінің қалыптасуына әсерін тереңірек түсінуге мүмкіндік береді.

Құран Кәрімде еңбекке қатысты көптеген ережелер бекітіліп, Алла Тағала өз халқының өмір сүру құралдарын бергені, ризық-несібесі, қамқорлығы мен берекесі бар екендігі айтылады. Құран Кәрімде «Түнде көтеру» сүресінде: «Адам балаларын құрметтеп, құрлықта және теңізде көтеріп, жарылқадық» (17:70) делінген. Бұл сүреде адамға деген құрмет Раббысының оған өмір сүруге жағдай жасауымен ұштастырылған. Сондай-ақ Алла Тағала адамға ризық пен Алланың мейіріміне бөленуі үшін көлік бергенін айтады. Ал күнде еңбек етіп, нан табу мүмкіндігіне ие болған соң, лайықты өмір сүріп, жалғыз Аллаһқа құлшылық ете алады. Бұл норманың мағынасы да Алла Тағала адамның құрлық пен теңізді аралауын талап етеді. Сондай-ақ Құранда VII ғасырдың басына қарай Арабияда қалыптасқан қоғамдық қатынастардың бейнеленуі де қызығушылық тудырады. Құлдардың ережелері мақұлдауға лайық. Сүрелерде үй шаруашылығындағы құл еңбегі, күңдер туралы жиі айтылады (2:173; 4:29, 94; 5:91; 9:60; 24:32; 33:49; т.б.) .Пайғамбар соғыста тұтқын ретінде құл алған немесе сатып алған, мұра еткен немесе ақырында сыйлық ретінде алған адамға оны жеке және жұмыс күшін пайдалануды бұйырды, бірақ екінші жағынан, міндеттеме құлға жүктелді, иесі оған азды-көпті адамгершілікпен қарау керек. Құлға бостандық беру сауапты іс саналды; егер ол қожайынына тиісті төлемді төлей алса, соңғысы да өтей алар еді. Бұл ережелер жиі бұзылып, әлі де бұзылып отырғаны айтпаса да түсінікті, бұл фактілерді басқа діндердің, мысалы, христиандықтың тарихында кездестіруге болады. Зерттеуші А.М.Мамедовтың пікірінше, исламда саудаға ерекше мән берілген, Құран мен хадистерде саудамен айналысуға шақыру күшті. Орта ғасырларда сауданы пайданың құралы және байлыққа ұмтылуды айыптаған, Фома Аквинскийдің пікірінше, құрамында ұсқынсыз, ұят, лас нәрсе бар христиан дінінен айырмашылығы, ислам бұл кезеңде сауданы қатты қолдады. Шынында бірқатар хадистердің мазмұнын талдау бұл кезеңдегі мұсылмандық мұраттардың еңбек мәселесін ертедегі исламдық түсінігінің ұстанымдарынан күрт ерекшеленетінін дәлелдеуге негіз береді. Сондай-ақ Құранда саудаға қатысты теріс көзқарас жоқ. Керісінше, Құран тілі сауда терминологиясына толы. Осыған орай Құран Кәрімде: «Бірақ Алла сауданы рұқсат етті, өсімқорлықты харам етті» (2:275), «Бір-бірлеріңнің мал-мүлкіңді арам жолмен сатып алмаңдар, тек өзара келісім арқылы ғана сауда жасаңдар» (4:29) делінген. Мұхаммед пайғамбардың: «Жомарт пенде шамадан тыс табандылықсыз сатып, сатып алып, ақысын іздесе, Алла оны рахым етсін» деген сөзін келтірейік. Демек, Ислам әділетсіздікпен, алдаумен, қанаумен және Исламда айыпталған барлық нәрселермен байланысты саудаға тыйым салады. Алкогольді ішімдіктер, есірткі заттары, шошқа еті, исламда тұтынуға және пайдалануға тыйым салынған мүсіндерге қатысты мәмілелер харам болып саналады. Ислам діні бойынша адам басқару өнерін, сауда-саттықты меңгеруге, ғылыми-техникалық ойдың жетістіктерін меңгеруге ұмтылу жолында бар күш-жігерін аямауы керек. Дінтану және мәдениетану кафедрасы «Дінтану» мамандығының 4 курс студенті Лесбай С.Ә. https://www.kaznu.kz Жетекші аға оқытушы Тунгатова Ұ.А.

Бұл мақалада Қазақ хандығы кезіндегі медреседегі білімді, Ресей құрамындағы атеистік білімді, қазіргі Қазақстандағы дінтану білімдер салыстырмалы түрде талданады

Жастар тәрбиесінде діни сауаттылықтың маңызы

Ислам дінін насихаттауда жер-жерге таралуымен байланысты, ғалымдардыңда жан-жақтан зеіттеу жүргізіп, ізденуінің нәтижесінде ислам діні ғылым болып қалыптасты.

ДІНТАНУ ПӘНІ МҰҒАЛІМДЕРІНЕ МАҚАЛА ЖАЗУДА КӨМЕК РЕТІНДЕ ПАЙДАЛАНУҒА БОЛАДЫ