Коррекциялық мектеп Мақала бойынша Ұстаздарға арналған оқу әдістемелік материалдар

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Фонетика-фонематикалық бұзылыс дегеніміз қалыпты интеллект пен қалыпты биологиялық есту қабілеті дұрыс балалардың түрлі сөйлеу бұзылысы кезінде дыбысты айту мен фонемаларды қабылдау процессінің дамымауын айтамыз. Ол кезде дыбыстарды ауыстыру, бұрмалау, сөздің құрылымын бұзу, айқын емес лексикалық-грамматикалық бұзылуымен сипатталады.

«Аутизмді 21 ғасырдың науқасы деп атайды.Егер өткен ғасырдың 70-ші жылдары əрбір он мың жаңа туған нəрестенің біреуінде ғана «аутизм» диагнозы ұшырасқан болса, 2013 жылы əрбір елуінші нəресте осы дертке шалдыққан. Тағы бір деректерге сүйенсек, ересектер мен балаларды бірге есептегенде, аутистік спектр көріністері мың адамның алтауында кездеседі екен, əрі қыз балаларға қарағанда ұл балалар арасында шамамен 4 есе жиі ұшырасатын көрінеді».

Бұл мақалада инклюзивті білім беру аясында ерекше білім беруді қажет ететін оқушылармен жүргізілетін жұмыс әдістері қарастырылады. Педагогтың рөлі, тьюторлық қолдау, бейімделген оқу бағдарламалары және психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу жүйелері талданады. Мақсат – инклюзивті сыныптағы оқушылармен тиімді жұмыс істеудің заманауи тәсілдерін сипаттау.

Аңдатпа. Әдеби мәліметтерді талдау және гендерлік айырмашылықтар, аутизм спектрінің бұзылуы бар балалардың отбасындағы қарым-қатынастар және ата-аналардың мінез-құлқы туралы өз зерттеулеріміз негізінде негізгі психикалық және психологиялық проблемалар анықталды. Клиникалық, клиникалық-психологиялық және этологиялық зерттеу әдістері қолданылды. Гендерлік айырмашылықтар, биологиялық және экологиялық көріністер, аутизмдегі мінез-құлық бұзылыстары, отбасындағы қарым-қатынас ерекшеліктері және ата-аналық стильдер арасындағы байланыс көрсетілген.

Қазақстан Республикасында білім беруді және ғылымды дамытудың 2020-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында көрсетілгендей Психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялар (бұдан әрі-ПМПК) «медициналық» модельден «әлеуметтік-педагогикалық» модель көшеді. ПМПК қызметі балалардың ерекше білім беру қажеттіліктерін анықтауға бағытталады делінген және бүгінгі таңда осы бағыттағы жұмыстар жүргізілуде.

Логопедия — бұл сөйлеудің бұзылуы және оны арнаулы оқыту мен тәрбиелеу нәтижесінде анықтау, түзету және алдын алу әдістері туралы ғылым. Логопедия неврология, невропсихология, нейролингвистика, психология, педагогика және т.б. ғылымдар негізінде жұмыс атқарады. Бұл ғылыми пәндер логопедияға сөйлеудің бұзылуының механизмдері мен кұрылымдарын ғылыми түрде негіздеуге, сөйлеуді дамыту, түзету мен қайта қалпына келтірудің ғылыми әдістерін қолдануға мүмкіндік береді. Логопедиялық жұмыстың мақсаты мен мазмұны баланың сөйлеу тілінің бұзылуының себептерін анықтап, сонымен қатар сақталған функцияларын орнына келтіру, дамыту мүмкіншіліктеріне негізделеді.

баяндама

Қазіргі таңда барлық әлем жұртшылығының назарын аударып отырған мәселе балалардың жеке сұраныстары мен ерекшеліктеріне ортаның, отбасының қатысуымен білім беру үрдісіне толық қосуды қарастыратын инклюзивті білім беру. Осы жаһандық мәселеге әлем ғалымдары мынадай анықтама береді: инклюзивтік білім беру дегеніміз - барлық балаларды, соның ішінде мүмкіндіктері шектеулі балаларды жалпы білім үрдісіне толық енгізу және әлеуметтік бейімдеуге, жынысына, шығу тегіне, дініне, жағдайына қарамай, балаларды айыратын кедергілерді жоюға, ата-аналарын белсенділікке шақыруға, баланың түзеу-педагогикалық және әлеуметтік мұқтаждықтарына арнайы қолдау, яғни, жалпы білім беру сапасы сақталған тиімді оқытуға бағытталған мемлекеттік саясат. Инклюзив - сөзі латын тілінен аударғанда «өзімді қосқанда» ал, ағылшын тілінен аударғанда «араластырамын» деген мағынаны білдіреді. Инклюзивті оқыту – ерекше мұқтаждықтары бар балалардың жалпы білім беретін мектептердегі оқыту үрдісін сипаттауда қолданылады. Демек, инклюзивті оқыту негізінде балалардың қандай да бір дискриминациясын жоққа шығару, барлық адамдарға деген теңдік қатынасты қамтамасыз ету, сонымен бірге оқытудың ерекше қажеттілігі бар балаларға арнайы жағдай қалыптастыру идеологиясы жатыр. Осы бағыт балаларды оқуда жетістікке жетуге ықпал етіп, жақсы өмір сүру жағдайын қалыптастырады.

Әр оқуышының білім алуда өз ерекшеліктері бар. Мәселен әр оқушының эмоционалдық және психикалық таным процестерінің дамуы деңгейі әртүрлі. Десекте қазіргі таңда әр оқушыға жеке тұлға ретінде қарап, саналы тәрбие сапалы білім беру өмір талабы болып табылады.

Баламалы байланыстың (коммуникация) - осы әдісі арқылы баламен суреттермен тілдесуді көздейді. PECS-тіл кемістігі бар балалардың карточка арқылы тілдесу жүйесі. ПЕКС-ті пайдалана отырып, балаға жылдамырақ өзінің белсенділігін танытып және еріксіз сөздерді айтуға үйретуге болады.Пекс баланың қоршаған адамдармен тілдесуіне өте жетімді.

Материал дефектологтарға қажет

Материал дефектолоктарға қажет

"Зиятында ауытқушылығы бар бастауыш сынып оқушыларының ауызша сөйлеу тілінің ерекшеліктері тақырыбындағы мақала ең біріншіден қазіргі таңда қарқынды дамып келе жатқан инклюзивті білім беру саласындағы мамандарға ауадай қажет. сонымен қатар арнайы білім беру ұйымдарындағы логопед, дефектолог мамандарына қажет материал болып есептелінеді.

балабақша, мектеп, түзету кабинеті, пмпк, сонымен қатар логопедиялық пунктердегі логпедтер мен дефектолог маманына қажет материал. бұл материалмен танысу арқасында ата-аналар да үй жағдайында балаларының сөйлеу тілін дамыта алады. себебі қазіргі тағда дизартрия балалар саны өте кең тараған диагноз түрі болып есептелінеді.

Ғылыми еңбек педагог-дефектолог , психолг мамандарға қажет . Мақалада жалпы ЗЗБ-жайлы айтылған.

мұғалімдерге

Материал дефектологтарга арналған

Материал сурдопедагогтарга арналған

Жалпы орта мектептердің мұғалімдеріне,психологтарына өте қажет материал болып табылады

Ерекше білімді қажет ететін балалардың математикалық білімін қалыптастыруда «Нумикон» мультисенсорлық көрнекі материалдар жиынтығын қолданудың маңызы