9.3А. Үшбұрыштарды шешу

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы: 9.3А. Үшбұрыштарды шешу Мектеп: Күні: Мұғалімніңаты-жөні: Сынып: 9 Қатысқандар: Қатыспағандар: Сабақтың тақырыбы Үшбұрыштарды шешу Осы сабақта қолжеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме) 9.1.3.6 косинустар теоремасын білу және қолдану; 9.1.3.7 синустар теоремасын білу және қолдану; Сабақтың мақсаты Барлық оқушылар: Үшбұрыштардың белгісіз элементтерін анықтауда синустар және косинустар теоремасын білу және қолдану; Көпшілік оқушылар: Косинустар және синустар теоремасын төртбұрыштардың белгісіз элементтерін табу үшін қолдану; Кейбір оқушылар: Берілген формулаларды синустар және косинустар теоремасы көмегімен шешу; Бағалаукритерийі Үшбұрыштардың белгісіз элементтерін анықтауда синустар және косинустар теоремасын біледі және қолданады; Косинустар және синустар теоремасын төртбұрыштардың белгісіз элементтерін табу үшін қолданады; Берілген формулаларды синустар және косинустар теоремасы көмегімен шешеді; Тілдікмақсаттар Оқушылар: косинустар және синустар теоремаларын тұжырымдайды; Бөлім бойынша лексика мен терминалогия: косинус синус үшбұрыш бұрыш градус Диолог пен жазу үшін пайдалы сөздермен тіркестер: Үшбұрыштың әрбір қабырғасының квадраты....; Үшбұрыштың қабырғалары қарсы жатқан бұрыштарының.....; Ойлау дағдыларының деңгейлері Білу; түсіну; қолдану; талдау; зерттеу Құндылықтарға баулу Тапсырмалар орындау барысында бір-бірін құрметтеуді, өз ойларын нақты айта білуді, ізденімпаздықты дамыту. Жұптық және топтық жұмыстар арқылы ұйымшылдықты, жауапкершілікті қалыптастыру. Пәнаралықбайланыс Физика Тақырып бойынша алдыңғы білім Үшбұрыш, тригонометриялық функциялар, Пифагор теоремасы Сабақ барысы Сабақтың жоспарланған кезеңдері Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері Ресурстар Сабақтың басы 2 мин Үй тапсырмасын тексеру. 2 мин І- кезең. Ұйымдастыру Оқушылармен амандасу; Оқушыларды түгендеу; Оқушылар назарын сабаққа аудару; Психологиялық ахуал. «Шаттық шеңбері». Оқушылар шаттық шеңберіне тұру арқылы бір-біріне бүгінгі сабаққа жақсы тілектер тілейді. Жіктеу-саралау. Аралас топ Оқушылардың ішінен 2 оқушыны таңдап аламын. Яғни осы 2 оқушы Алматы қаласына саяхатқа бармақшы, шыққан 2 оқушы өзімен бірге апарғысы келетін оқушыны таңдайды. Ол оқушы келесі оқушыны таңдайды. Солай оқушылар 2 топқа бөлінеді. Топтарының атын өткен тақырыпта қайталау барысында анықтайды. Сабақ барысында оқушылар «Бағдаршам» әдісін қолданады. Жасыл-мақсатқа қол жеткізілді Сары- біршама алға жылжу бар Қызыл- жетістікке қол жеткізбеді Рефлексия. БББ әдісі. Оқушылар сабақ соңында БББ кестесін толтырады. Білемін Білдім Білгім келеді Үй тапсырмасын тексеру. №239 .Қалыптастырушы бағалау Тақтада үй жұмысының дұрыс жауабы көрсетіледі. Әр топта оқушылар өзара дәптерлерін ауыстырып бір-бірін тексереді және қателерін тауып дұрыс шешімін көрсетіп оқушылармен талдайды. Бағдаршам әдісі арқылы мұғалімге тапсырманы қандай деңгейде орындағандарын көрсетеді. Кері байланыс: Кездескен қателер бойынша оқушылармен бірлесіп талдау жүргіледі. Қарқынды саралау. Өткен тақырыпты қайталау. Сәйкестендіру. Екі топка екі түрлі кесте беріледі. Кестенің қасына әріптер беріледі. Сұрақтармен жауаптарын дұрыс сәйкестендіргенде әріптер өз ретімен қойылып бір сөз шығады. І-топ Топпен жұмыс 4 мин Үшбұрыш дегеніміз Егер бір үшбұрыштың үш қабырғасы сәйкес екінші үшбұрыштың үш қабырғасына пропорционал болса, онда бұл үшбұрыш ұқса болады. Н Егер бір үшбұрыштың үш қабырғасы сәйкес...... Егер бір үшбұрыштың екі бұрышы екінші үшбұрыштың сәйкес екі бұрышына тең болса,онда мұндай үшбұрыштар ұқсас болады. С Үшбұрыштардың ұқсатығының бірінші белгісі 3 И Үшбұрыштар ұқсатығының неше белгісі бар? Бір жазықтықта жатпайтын үш нүктеден және олрды қосатын үш кесіндіден тұратын фигура К Үшбұрыштар ұқсатығының үшінші белгісі Екі қабырғасына пропорционал болса, онда мұндай үшбұрыштар ұқсас болады. С Үшбұрыш қабырғаларына қарай нешеге бөлінеді? Екінші үшбұрыштың үш қабырғасына пропорционал болса, онда бұл үшбұрыш ұқсас болады. О Егер бір үшбұрыштың екі қабырғасы екінші үшбұрыштың сәйкес... 3 У ІІ-топ. Үшбұрыштардың ұқсастығының неше белгісі бар Екі қабырғасына пропорционал болса, онда мұндай үшбұрыштар ұқсас болады. Н Егер бір үшбұрыштың үш қабырғасы сәйкес...... Үшбұрыш С Егер бір үшбұрыштың екі қабырғасы екінші үшбұрыштың сәйкес... 1 У Егер бір үшбұрыштың екі бұрышы екінші үшбұрыштың сәйкес екі бұрышына тең болса,онда мұндай үшбұрыштар ұқсас болады. Үшбұрыштар ұқсастығының нешінші белгісі 3 С Бір жазықтықта жатпайтын үш нүктеден және оларды қосатын үш кесіндіден тұратын фигура Екінші үшбұрыштың үш қабырғасына пропорционал болса, онда бұл үшбұрыш ұқса болады. И Топпен жұмыс 5 мин Сабақтың ортасы Топпен, жұппен Жұмыс 5мин Топпен, жұппен Жұмыс 12 мин Дескриптор: Білім алушы: Үшбұрыш, үшбұрыштар ұқсатығының ережелерін қолданады. Сабақтың тақырыбын айтады. Топтарының атын анықтайды. Қалыптастырушы бағалау. Уақыт біткенде интербелсенді тақтаға жауаптарын шығарамын. Екі топ «Сәйкестендіру» парақшаларын «Сен маған, мен саған» әдісі арқылы алмастырып, бір-бірін бағалайды. Бағдаршам әдісі Кері байланыс: Үшбұрыштардың ұқсатығының бірінші белгісін түсіндіңіздер ма? Үшбұрыштардың ұқсатығының екінші белгісін түсіндіңіздер ма? Үшбұрыштардың ұқсатығының үшінші белгісін түсіндіңіздер ма? Сабақтың ортасы Топпен, жұппен Жұмыс 5мин Жұппен жұмыс 13 мин Жаңа сабақ. «Ойлан-жұптас-бөліс» әдісі. Джигсо жіктеу саралау. «Косинус» тобына үшбұрыштарды шешуде косинустар теоремасын қалай пайдалануға болатындығы туралы, «Синус» тобына үшбұрыштарды шешуде синустар теоремасын қалай пайдалануға болатындығы туралы оқуға тапсырма беріледі. Қалыптастырушы бағалау Оқушылар тақырыпты оқып болғасын топ ішінде, сосын жұптасып тақырыпты талдайды. Сосын әр топтан бір оқушы шығып тақырыпты басқа оқушыларға түсіндіреді. Кері байланыс: Оқушылар бір-біріне сұрақ қояды. Тақтада тұрған оқушы оған жауап беріп, тақырыпты толықтырады. «Пилот және Штормын» әдісі. Деңгейлік тапсырмалар: Топтың ішінде тапсырма бойынша саралау. Әр топтың деңгейлік тапсырмалары беріледі. Топтың ішінде оқушылар деңгейлеріне қарай жұптасып, тапсырмаларды бөліп алып шығарады. Сабақ мақсаты: үшбұрыштардың белгісіз элементтерін анықтауда синустар және косинустар теоремасын білу және қолдану; Косинустар және синустар теоремасын төртбұрыштардың белгісіз элементтерін табу үшін қолдану; Берілген формулаларды синустар және косинустар теоремасы көмегімен шешу; Бағалау критерийі Үшбұрыштардың белгісіз элементтерін анықтауда синустар және косинустар теоремасын біледі және қолданады; Косинустар және синустар теоремасын төртбұрыштардың белгісіз элементтерін табу үшін қолданады; Берілген формулаларды синустар және косинустар теоремасы көмегімен шешеді; Геометрия 9 сынып, Шыныбеков, Әбілқасымова Интербелсенді тақта Ойлау дағдыларының деңгейлері: Білу; түсіну;қолдану А деңгейі. «Косинус» тобына Үшбұрышытң қабырғалары 3м, 4м және 5м. Үшбұрыш бұрыштарының косинустарын табыңдар. Дескриптор: Үшбұрыштардың косинустар теоремасын пайдаланады. Үшбұрыштардың бұрыштарының косинустарын табады «Синус» тобына АВС үшбұрышында <А=300, АС=2см, ВС=√2 cм болса, В бұрышын табыңдар. Дескриптор: Үшбұрыштардың синустар теоремасын пайдаланады. Үшбұрыштың В бұрышын табады. В деңгейі «Косинус» тобына Диогнальдары d1 және d2-ге, ал кіші қабырғасы а-ға тең параллелограмның диогнальдары арасындағы бұрышты табыңдар: d1=10см, d2=12см, а=√31см; Дескриптор: Есепті шығару барысында параллелограмның диогнальдары арасындағы формуласын қолданады. Есептің шешуін табады. «Синус» тобына Параллелограмм қабырғалары 4 см және 2√3 см. Егер оның ауданы 12 см2 болса, онда параллелограмның сүйір бұрышы неге тең? Дескриптор: Есепті шығару барысында үшбұрыштың ауданының формуласын қолданады. Есептің шешуін табады. С деңгейі «Косинус» тобына Қабырғалары а,в,с-ға тең болатын үшбұрыштың с қабырғасына түсірілген биіктігін (2) формуланы пайдаланып, h_c=2S/c формуласы арқылы табуға болатынын дәлелдеңдер. Бұл формуланы жеңілірек тәсілмен алуға бола ма? Дескриптор: Косинустар теоремасы формуланы пайдаланады. Үшбұрыштың биіктігінің формуласын қолданады. Рационал жолын көрсетеді. «Синус» тобына Қабырғалары а,в,с-ға тең болатын үшбұрышқа іштей сызылған шеңбердің радиусы r= 2S/p Формуласымен анықталатынын көрсетіңдер. Мұнда p= (a+b+c)/2. Топпен жұмыс. 7 мин Дескриптор: Шеңбердің радиусының формуласын қолданады. Үшбұрыштардың периметрінің формуласын қолданады. Қалыптастырушы бағалау. Интербелсенді тақтадан тапсырмалардың жауаптары көрсетіледі. Топтар бірін-бірі тексереді. Барлық үш тапсырманы орындаған оқушылар топта талдайды, бір-біріне түсіндіреді. Бағдаршам әдісі Кері байланыс Балалар осы тапсырмаларды орындау барысында қандай қиындықтар кездесті? Оқушылар өз ойларын айтады. Мұғалім тапсырмалар барысында қиындық тудырған жерлерін толығырақ түсіңдіріп кетеді. «Көрейік- талдайық-зерттейік» әдісі. Зерттеуге тапсырмалар. Фигураларды салып, зерттеп, талдап, қорытынды жасайды. Сабақ мақсаты: үшбұрыштардың белгісіз элементтерін анықтауда синустар және косинустар теоремасын білу және қолдану; Бағалау критерийі Үшбұрыштардың белгісіз элементтерін анықтауда синустар және косинустар теоремасын біледі және қолданады; Ойлау дағдыларының деңгейлері: Білу; түсіну;қолдану, талдау, зерттеу. «Косинус» тобына CD –ABC үшбұрышының медианасы. Егер АС>ВС болса, онда болатынын дәлелдеңдер. Дескриптор: Үшбұрышты сызады. Синустар теоремасын пайдаланады. Бұрыштардың үлкен немесе кіші екенін дәлелдейді. «Синус» тобына №276. АВС сүйір бұрышты үшбұрышының биіктіктері О нүктесінде қиылысады. АВС, АОВ, АОС, ВОС үшбұрыштарына сырттай сызылған шеңберлердің радиустары өзара тең болатынын дәлелдеңдер. Дескриптор: Үшбұрышқа сырттай шеңбер сызады. Шеңберлердің радиустары өзара тең болатынын дәлелдейді. Қалыптастырушы бағалау. Топтардан ақылдаса отырып бір оқушы шығып есепті тақтаға қорғайды. «Екі жұлдыз-бір тілек» әдісімен бағаланады. Есепті шығару барысында қай жерде қате кеткенін және формуланы қалай тиімді пайдаланғаның, қорғауы қалай екенін айтады. Кері байланыс Оқушылар тапсырманы орындау барысында қандай қиындық туындады? Қандай формуланы пайдаландыңдар? деп сұрау арқылы кері байланыс жасайды. Сабақты қорытындылау. 3 мин Үйге тапсырма 1 мин Рефлексия. 3 мин Сабақты қорытындылау. «Попкорн» әдісі. Сұрақтар. Косинустар теоремасы дегеніміз..... Синустар теоремасы дегеніміз..... Косинустар теоремасын жазып көрсетіңіз. (тақтаға жазады) Синустар теоремасының формуласын жазып көрсетіңдер. (тақтаға жазады). Косинустар теоремасы арқылы бұрышты қалай табамыз. (формуланы қорытып тақтаға жазады) Қалыптастырушы бағалау. Оқушылар «Попкорн» әдісі арқылы өткен сабақты пысықтайды. Яғни берілген сұрақтардың жауаптарын білетін оқушылар орындарынан тұрады. Мұғалім сол оқушылардың ішінен біреуінен ғана сұрайды. Сұрақ-жауап солай жалғаса береді. Бағдаршам әдісімен бағалайды. Кері байланыс Саған қай сұрақ қиын болды? Нені түсінбедіңдер? деп сұрау арқылы мұғалім оқушылармен кері бацланыс орнатады. Үйге тапсырма: Тапсырма бойынша саралау. Әр топ өздері тапсырма орындау барысында бағаланылған түстерін санап шығады. Кімде жасыл түс басымырақ сол топқа күрделі деңгейдегі, ал кімде сары мен қызыл көп сол топқа орташа деңгейдегі тапсырма беріледі. №281 (А дейгейі) № 298 (В деңгейі) Сабақ соңында мұғалім қай топта, оқушыда бағдаршамның қандай түсі жинақталғанына қарап оқушыларды бағалайды. Рефлексия. БББ әдісі. Оқушылар сабақ соңында БББ кестесін толтырады. Білемін Білдім Білгім келеді Қалыптастырушы бағалау. Балар БББ кестесінде не жазды соны оқиды. Қай балада қандай тапсырмамен қиындық туғанын біліп осы тақырыптың келесі сабақтарында жұмыс жасалады. Қосымша ақпарат Саралау –оқушыға мейлінше қолдау көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Қабілетті оқушыға тапсырманы қалай түрлендіресіз? Бағалау– оқушы білімін тексеруді қалай жоспарлайсыз? Пəнаралық байланыс; денсаулық жəне қауіпсіздік, АКТ- мен байланыс, құндылықтармен байланыс (тəрбие элементі) Жіктеу бойынша саралау, аралас топ. Дигсо-жіктеу саралау, «Ойлан-жұптас-бөліс» әдісі. Тапсырма саралау бойынша топтағы оқушыларға А,В, С деңгейлік тапсырмалар беру арқылы, оқушылардың өз деңгейлеріне сай карточкаларды таңдап есептер шығарады. Үй тапсырмасында деңгелеріне қарай беру. Қарқын саралау бойынша, берілген тапсырманы оқушылар белгілі уақыт ішінде орындап болады және жауаптары интебелсенді тақтада көрсетіліп тексеріледі. «Бағдаршам» әдісі арқылы бірін –бірі бағалау. (сабақ барысында оқушыларға бағдаршам түстері беріліп отырады). Жасыл-мақсатқа қол жеткізілді Сары- біршама алға жылжу бар Қызыл- жетістікке қол жеткізбеді «Сен маған, мен саған». Екі топ бірін-бірі бағалайды. «Екі жұлдыз-бір тілек». Тақтаға есеп шығарған баланы оқушылар бағалайды. Сабақ соңында мұғалім қай топта, оқушыда бағдаршамның қандай түсі жинақталғанына қарап оқушыларды бағалайды. Сабақ барысында интербелсенді тақта, оқулық пайдаланылды. Сабақ барысында оқушылардың еркін қозғалуына мүмкіндік берілді. Сабақ физика пәнімен байланыстырылды. Рефлексия Білемін Білдім Білгім келеді Өткізген сабақ туралы ойлану үшін төмендегі орынды пайдаланыңыз. Сол жақтағы сіздің сабағыңызға қатысты сұрақтарға жауап беріңіз. Жалпыбағалау Еңжақсыөткенекінəрсе (оқыту меноқуғақатысты) 1: 2: Қандайекінəрсенемесетапсырмасабақтыңбұдандажақсыөтуінеықпалынтигізереді (оқыту меноқуғақатысты)? 1: 2: Осысабақтыңбарысындабарлықсыныпнемесежекелегеноқушыларжөніндекелесісабағымақажетболуымүмкінқандайақпаратбілдім?