9-сынып Дене шынықтыру Биіктікке секіру

Футбол ойынының ұзақтығы: 90 мин. Екі бөлініп ойналады 45 минуттан. 15 минут -үзіліс. Ойыншылар саны: 11 адам. Мини футбол ойыншылар саны: 4-8 адам. Ойыншылар саны алаң көлеміне арап белгіленеді. Ойынды жүргізілетіндер алаңда жүретін бір төреші, алаңның сыртқы жанында екі төреші болады. Допты аяқпен тебу(ұшымен) тәсіл айып добын соғу, болмаса ойын үстінде қақпаға қарай доп соққан кезде жиі қолданылады бұл доп тебу түрі тіке жүгіріп келіп тебу арқылы жүзеге асады. Аяқтың үстімен доп тебу кезінде екі аяқ мынадай қалыптарда болады, тізеден сәл бүгілген жерге тірейтін аяқ допты жанай одан 10-12 см қашық жерге қойылып, аяқтың ұшы доптың ұшу бағытымен бағыттас болады, допты тебетін аяқ тізеден бүгіле артқа қатты сілтеніп, содан кейін тізенің қарқынды жазылуымен алға қарай сілтенеді, соққы доптың дәл ортасына бағытталып, жерге тірелетін аяқтың ұшы сәл көтеріледі де, кеуде алға қарай еңкейеді, допты тебетін аяқ жақтағы қол жазылған қалыпта артқа, екінші қол алға әрі жоғары сермеледі.

Жеңіл атлетика, спорттың ең көп тараған түрі. Оған әр түрлі қашықтықта жүгіру мен жүру, ұзындық пен биіктікке секіру, спорттық снарядтарды лақтыру, жеңіл атлетикалық көпсайыстар енеді. Қазақстанда алғашқы ресми жеңіл атлетикалық жарыс — Бүкілқазақстандық 1-спартакиада 1928 жылы Петропавл қаласында өтті. КСРО мен Қазақстан Республикасына еңбегі сіңген спорт шебері, Халықаралық дәрежедегі спорт шебері, Қазақстан Республикасына еңбегі сінген, құрметті пофессоры Әмин Тұяқ Елемесұлы қысқа қашықтыққа жүгіруде өзінің еңбегімен дараланады. Тәуелсіз елімізге тұңғыш алтын медальді 2000 жылы Сиднейде (Австралия) өткен 27-Олимпиялық ойындарда кедергі арқылы жүгіруші О.Шишигина, Әмин Тұяқовтың шәкірті еді. Қысқа қашықтыққа жүгіру техникасы: «Сөреге!», «Дайындалыңдар!», «Жүгір!» командаларын түсіндіру және орындау;

Допты лақтыруды орында тұрып орындайды. Онда дененің салмағыноң аяққа сала қисайтып, содан соң сол аяқты ілгері тастап, бар салмақты сол аяққа сала, оң аяқпен денені көтере доп нысанаға лақтырылады. Нысанаға тигізу тапсырмасы болса оны орында тұрып, нысанаға көздеп допты лақтыру керек. Ал егер допты алыс қашықтыққа керек болса, онда айтылған қозғалыста, лақтыру кезінде жүгіріп келіп қолдану керек. Оқушыларға 150 г допты лақтырту.