Латын қарпіне көшудің маңыздылығы жайында

Елімізде латын әліпбиіне көшу мәселесі қызу талқыланып келе жатқан өзекті тақырыптардың бірі екендігі бәрімізге аян. «Латын әрпіне көшу – қазақ тілін дамыту мен жаңғыртудағы ішкі қажеттілік» -деген Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың сөзін бәріміз де санамызбен түсініп, оның шынында да, қазіргі қоғамға тигізер ықпалы орасан зор екені айқын.

Латын қарпіне көшудің ұлттық сипаты Қазақ тілінің жетілуі заман талабына сай өзгеріп отырғаны бізге мәлім. Тарихқа жүгінетін болсақ, қазақ халқы өзге түркі халықтары сияқты 4-5 ғасыр бойы араб жазуын пайдаланды. ХIХ ғасырдың екінші жартысынан бастап зиялылар, оның ішінде Ыбырай Алтынсарин тәрізді ағартушылар, қазақтың ұлттық жазба әдеби тілін қалыптастыру үшін оның дыбыстық жүйесін толық бере алатын жаңа алфавит қабылдауды не осы жазуды жетілдіруді күн тәртібіне қоя бастады. Жас буынды әлемдік ғылым мен білім иірімдерін игеруге бағыттап жатқан игі істердің бірі латын қарпіне көшу. Тарих беттерінде қазақ жазуы А.Байтұрсынов ұсынған төте жазудан бастап, латын графикасы, орыс графикасына негізделген қазақ жазуы қолданды. 1929 жылға дейін Араб жазуы мен А.Байтұрсынұлының төте жазуы қолданыста болғантын. Тілтанушы Т.Шонанов өз еңбегінде «Ахметтің жаңа алфавиті тілдің таза сақталуына мүмкіндік туғызды, әлемдік мәдениетпен араластырды» деген құнды пікірі бар. 1929-1940 жылдар аралығында халқымыз латын графикасы негізіндегі әліпбиді пайдаланды. Ал 1940 жылдан бастап қазіpгі қолданыстағы кирилицаға негізделгeн әліпбиді пайдаланамыз. Статистикалық мәліметке сүйенсек, әлемнің 70% елдері латын жазуы арқылы білімді игеріп, ғылыми зерттеулермен танысуда. Демек, латын әліпбиі әлемдегі дамыған 30 елдің қатарына қосылу талабының орындалуы жолында маңызды басымдықтардың бірі болып отыр.