"Қаланың жаңа келбеті"

«Ауылдың тыныс-тіршілігі» Кіріспе Ауыл – қазақ халқының рухани және мәдени өмірінің негізі. Ауылдың тыныс-тіршілігі табиғатпен тығыз байланысты, сондықтан ауыл өмірі экология, экономика, және әлеуметтік қатынастардың өзара әрекеттестігімен ерекшеленеді. Бүгінгі баяндамада ауылдың тіршілігін, шаруашылығын, мәдениетін және әлеуметтік жағдайын талқылаймын. 1. Ауыл шаруашылығы Ауылдың негізгі тірек көзі – ауыл шаруашылығы. Қазақстанның ауылдық аймақтарында егіншілік, мал шаруашылығы, және бақша шаруашылығы дамыған. Егіншілік: Ауыл тұрғындары бидай, арпа, жүгері секілді дақылдарды егеді. Егін жинау кезеңі – ауыл өмірінің ең маңызды сәті, мұнда барлық тұрғындар жұмыла еңбек етеді. Мал шаруашылығы: Сиыр, қой, жылқы, және түйе асырау ауыл тұрғындарының күнделікті тіршілігінде маңызды рөл атқарады. Мал өнімдері – сүт, ет, жүн – ауыл экономикасының негізгі бөлігін құрайды. 2. Мәдениет және дәстүрлер Ауылдың мәдениеті – оның өмір сүру салты мен дәстүрлерінің жиынтығы. Дәстүрлер: Қазақ халқының мәдениеті мен салт-дәстүрлері ауыл өмірінің ажырамас бөлігі. Наурыз, Құрбан айт, Тәуелсіздік күні сияқты мерекелерді атап өту – ауыл тұрғындарының бірлігін арттырады. Өнер: Ауылда қолөнер, ән-күй, би өнері дамыған. Халық музыканттары, қолөнершілері мен суретшілері ауыл мәдениетінің тұтқасы болып табылады. 3. Әлеуметтік құрылым Ауыл тұрғындарының арасындағы әлеуметтік байланыстар ерекше. Отбасы: Ауылда отбасы – қоғамдық өмірдің негізі. Отбасы мүшелері бір-біріне қолдау көрсетіп, ортақ мақсатқа бағытталады. Көмек көрсету: Ауыл тұрғындары бір-біріне көмек көрсетуге дайын. Қиын кезеңдерде тұрғындар бірігіп, бір-біріне қол ұшын береді.

Түркі әлемінің мақтанышы, қазақтың біртуар ұлы ақыны Абай Құнанбаев.

Әдебиет  зерттеуші ғалым, түркітанушы, публицист, педагог, аудармашы, қоғам және мемлекет қайраткері. Қазақ халқының 20 ғасырдың басындағы ұлт-азаттық қозғалысы жетекшілерінің бірі, қазақ тіл білімі мен әдебиеттану ғылымдарының негізін салушы, ұлттық жазудың реформаторы,ағартушы, Алаш-Орда өкіметінің мүшесі. Қазақтың біртуар азаматы Ахмет Байтұрсынұлы  1873  жылы 5 – қыркүйекте  қазіргі Қостанай облысы, Жангелдин ауданындағы Сартүбек елді мекенін де дүниеге келген. Сүйегі – арғын, оның ішінде – үмбетей.  Ал әріден таратсақ, Ахаң тарихта есімі мәшһүр тұңғыш тархан Жәнібекпен  тусады.  Жәнібек батыр Шақшақтың шобересі болса, Ахмет – Шақшақ бабаның тоғызыншы тармақтағы ұрпағы.  Әкесі Байтұрсын Шошақұлы еті тірі, сергек, намысқой адам болған.  Байтұрсынұлы шығармашылық жұмысын өлең жазудан бастаған. Онда ол еңбекші халықтың ауыр халін, арман-тілегін, мұң-мұқтажын көрсетіп, жұртшылықты оқуға, білім-ғылымға, рухани биіктікке, адамгершілікке, мәдениетті көтеруге, еңбек етуге шақырады. Патшалық Ресейдің қанаушылық-отаршылдық саясатын, шенді-шекпендінің алдында құлдық ұрған шенеуніктердің опасыздығын сынады.   Ақынның алғашқы өлеңдері «Қырық мысал» атты аударма жинағында 1909 ж. Санкт-Петербургте жарық көрді. Бұл кітабы арқылы қалың ұйқыда жатқан қараңғы елге жар салып, олардың ой-санасын оятуға бар жігер-қайратын, білімін жұмсайды. Ақын әрбір аудармасының соңына өзінің негізгі ойын, айтайын деген түйінді мәселесін халқымыздың сол кездегі тұрмыс-тіршілігіне, мінезіне, психологиясына сәйкес қосып отырған.  Сонымен бірге А. Байтұрсынұлының ел арасына кеңнен тараған бірнеше әндері де бар: «Аққұм», «Қаракөз», «»Екі жирен», «Қараторғай»т.б.  «Қырық мысал» ұлы ағартушының түбірлі, түбегейлі тәрбиелік мақсаты мен мұратынан туған өлеңді шығармалар топтамасы. Кітапқа енген қырық мысал түгелдей атақты орыс ақыны М.АКрыловтан аударылған: Орыстың тәржіме еттім мысалдарын, Әзірге  қолдан келген осы барым. Қанағат азға деген, жоққа сабыр, Қомсынып, қоңырайма, құрбыларым,- дей тұрғанмен, осы қырық өлеңнің  бәрі  де түгелімен тіпті аударма секілді емес. Байтұрсынұлының екінші кітабы — «Маса» (1911). Бұл кітапқа енген өлеңдерінде ақын қараңғылық, надандық, шаруаға енжарлық,