Натурал санның бөлінгіштігі

абақ Мектеп : Мұғалімнің аты-жөні: Мерзімі : Сыныбы: 5 Барлығы: Қатыспағаны: Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 5.1В Натурал сандардың бөлінгіштігі Сабақ тақырыбы Бөлінгіштіктің негізгі қасиеттері Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме) 5.1.2.11 қосындының және айырымның берілген натурал санға бөлінгіштігін талдау; Сабақ мақсаттары Қосындының және айырымның берілген натурал санға бөлінгіштігін талдау; Сабақтың түрі Жаңа сабақты түсіндіру Бағалау критерийлері Оқушы: Қосылғыштарды жеке-жеке берілген санға бөлуді білсе; Шыққан бөлінділерді қосуды білсе; Азайғыш пен азайтқышты жеке-жеке берілген санға бөлуді білсе; Шыққан бөлінділерді азайтуды білсе; Қосындының және айырымның берілген санға бөлінгіштігін білсе. Тілдік мақсаттар Оқушылар: - есептеулерде натурал сандарға арифметикалық амалдар қасиеттерін қолдануды тұжырымдай алады; - бөлінгіштік белгілерін тұжырымдайды; Құндылықтар ды дарыту Топтық және жұппен жұмыс жасата отырып оқушыларда өзара сыйластық, сенімділік, қарым-қатынасты қалыптастыру Пәнаралық байланыстар Қосындының санға бөлінгіштігі география пәнімен және өмірмен байланысты. АКТ қолдану дағдылары Интернет ресурстарымен жұмыс жасау дағдысын дамыту. Бастапқы білім Натурал сандарды бөлу ережесі және амалдар қолдану. Қосу мен азайтуға қатысты көбейтудің үлестірімділік қасиеті Сабақ барысы Сабақтың жоспарланған кезеңдері Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет Ресурстар «Миға шабуыл» 1 минут Ұйымдастыру кезеңі Сабақ басында: 1) оқушылардың зейінін шоғырландыру, түгелдеу 2) оқушылармен бірге сабақ мақсаттарын /ОМ анықтап алу 3) сабақ соңында күтілетін нәтижелерді анықтау Қайталау 3 минут Жаңа сабақ «Мағынаны тану» 5 минут 10 минут 10 минут 5 минут 9 минут Көбейтіндінің берілген натурал санға бөлінгіштігін еске түсіру. ; Үй тапсырмасы бойынша сұрақтар: 1. Көбейтінді берілген санға бөліне ме? 2. Көбейткіштер берілген санға бөліне ме? Көбейтіндінің берілген санға бөлінгіштігі туралы қорытынды жасауға оқушыларды жетелейміз. Қосындының және айырманың натурал санға бөлінгіштігін анықтау үшін оқулықпен жұмыс ұйымдастыру. Қосынды мен айырманың еселік болатынын дәлелдеу үшін қосу мен азайтуға қатысты көбейтудің үлестірімділік қасиеті қалай қолданылуы мүмкін екенін оқушыларды өздігінен түсінуге бағыттау. Қосындының берілген санға бөлінгіштігін анықтау үшін, қосылғыштардың әрқайсысының сол санға жеке-жеке бөлінгішігін қарастырамыз. 1-жағдай. Қосылғыштардың әрқайсысы берілген санға қалдықсыз бөлінеді. Қосын ды Бөл гіш Қосылғыштардың бөлінгіштігі Қосындының бөлінгіштігі 12+6 3 12:3=4 6:3=2 18:3=6 28+42 14 28:14=2 42:14=3 70:14= 5 75+100 25 75:25=3 100:25=4 175:25꞊7 Кестедегі мысалдардан қосындының берілген санға бөлінгіштігі қасиеті тұжырымдалады. Егер қосылғыштардың әрқайсысы жеке-жеке берілген санға бөлінсе, онда қосынды сол санға бөлінеді. 2-жағдай. Қосылғыштар берілген санға қалдықпен бөлінеді. Қосын ды Бөл гіш Қосылғыштар дың қалдықпен бөлінуі Қалдық тар қосындысы Қосынды ның бөлінгіштігі 15+21 22+38 33+36 9 15 23 15 9 1 (қалдық 6) 21 9 2 (қалдық 3) 22:15=1 (қалдық 7) 38:15=2 (қалдық 8) 33:23=1 (қалдық10) 36:23=1 (қалдық13) 9 15 23 36:9=4 60:15=4 69:23=3 Қосындының берілген натурал санға бөлінгіштігін қалай білеміз? №185 Ауызша есептеңдер: 1) (32 ):4 (66 ):6 (20 ):5 (15 ):3 (21 ):7 (24 ):8 Ауызша бағалау түрлі-түсті стикер арқылы орындалады. №188. Қосындыны санға бөлуді орындаңдар: (84+28):14; 3) (192+72):24; 5) (183+305):61; (133+76):19; 4) (220+88):44; 6) (300+150):75. Үлгі: (70+42):14=70:14+42:14=5+3=8 Оқушылар есепті тақтаға жеке-жеке шығарады. Оқушылардың жұмысын интерактивті тақтада көрсетілген бағалау критерийлері арқылы бағалаймыз. Бағалау критерийлері: Қосылғыштарды жеке-жеке берілген санға бөлуді білсе; Шыққан бөлінділерді қосуды білсе; Азайғыш пен азайтқышты жеке-жеке берілген санға бөлуді білсе; Шыққан бөлінділерді азайтуды білсе; Қосындының және айырымның берілген санға бөлінгіштігін білсе. Есепті өрнек құрып шығарыңыз: №191. Жеңіл машина мен автобус 450 км қашықтықты бір уақытта бір-біріне қарама-қарсы жүріп, 3 сағаттан соң кездесті. Кездескенге дейін автобус 150 км жол жүрді. Жеңіл машинаның жылдамдығы қандай? А. 100 км/сағ; В. 90 км/сағ; С. 105 км/сағ; D. 85 км/сағ. 2. Оқушыларға сұрақ қойылады: Қандай жағдайда қосынды берілген натурал санға бөлінеді? Берілген санға еселік санды әрқайсысы берілген санға қалдықсыз бөлінетін қосылғыштардың қосындысы түрінде көрсету үнемі мүмкін бола бере ме? Түрлі-түсті стикер арқылы оқушылар жауабын бағалау жүзеге асады. №205. Амалдарды орындаңдар: (145х+58у-116х):29 2) (288у+195х + 144у):48 (245z+147у-98z):49 4) (130a+195b-65a):13 3. Оқушылармен бірігіп есептің шығарылу жолының алгоритімін құрамыз: Қосылғыштарды жеке-жеке берілген санға бөлеміз; Шыққан бөлінділерді қосамыз; Жауабын жазамыз. Осы дескриптор бойынша оқушылар өзара бағалау жұмысын орындайды. Топтық жұмыс: Топ оқушылары тапсырманы тақтада орындап болған соң, келесі топ оқушылары дескриптор бойынша және стикерге тілек жазу арқылы олардың жұмысын бағалайды. 1-топ №196. 543+84 қосындысы 5,4,3 сандарының қайсысына бөлінеді? №202 21 95+21·253 қосындысы 21 санынан өзге тағы да қандай сандарға бөлінеді? №210. Өрнекті ықшамдаңдар: (160х-92х):23+17х 2-топ №196 72+132 қосындысы 9,8,12 сандарының қайсысына бөлінеді? №202 187·35- 35·24 айырмасы 35 санынан өзге тағы да қандай сандарға бөлінеді? №210. Өрнекті ықшамдаңдар: 65у:5+(171у-95у):19 Оқушылармен бірігіп айырымды берілген санға бөлу есебінің шығарылу жолының алгоритімін құрамыз: Азайғыш пен азайтқышты жеке-жеке берілген санға бөлеміз; Шыққан бөлінділерді азайтамыз; Жауабын жазамыз. Жұптық жұмыс: №203. Амалдарды орындаңдар: (404·16-6072):56; 2) (6464:32-2408:43):73; 2000:(50·8) - 850:(25·17); 4) 3636:(12·3)-6060:(15·4) Жұптағы оқушылар бірін-бірі дескриптор (айырымды берілген санға бөлу есебінің шығарылу жолының алгоритімі) бойынша бағалайды. Жеке жұмыс: (Шығармашылық тапсырма) №198. Қарағандыдан шыққан пойыз осы уақытта Екібастұздан шыққан пойызбен 3 сағаттан соң кездеседі (суретте). Қарағандыдан шыққан пойыз 285 км жол жүрсе, Екібастұздан шыққан пойыз 207 км жол жүреді. Екі пойыз 1 сағатта бір-біріне неше километр жақындайды? Есептер шығару. №207. Семейден Павлодарға дейінгі автомобиль жолының ұзындығы 328 км. Сағат 13-те Семей қаласынан Павлодарға қарай 70 км/сағ жылдамдықпен автомобиль шықты. Ол 1 сағ жүрген соң, оған қарсы Павлодардан 59 км/сағ жылдамдықпен автобус шықты. Автомобиль мен автобус сағат нешеде кездеседі? Бұл қолданбалы есепті бағалау мұғалімнің басшылығымен жүзеге асады. Сабақты қорытындылау: Бүгінгі оқу мақсаты қандай болды? Бағалау критерийі қандай? Қосындының және айырымның берілген натурал санға бөлінгіштігін қалай талдау керек? №209. Қай тұжырымдама дұрыс? Егер қосылғыштардың әрқайсысы жеке-жеке берілген санға бөлінбесе, онда қосынды да сол санға бөлінбейді. Егер азайғыш берілген санға бөлінбесе, онда айырма да сол санға бөлінбейді. Егер қосылғыштардың біреуі берілген санға бөлінсе, онда қосынды да сол санға бөлінеді. Бұл ребусты шешкенде осы тақырыптағы ең негізгі сөз шығады. http://festival.1september.ru/articles/599748/ Т.А. Алдамұратова, Е.С. Байшоланов Математика 5, Алматы «Атамұра» 2005 42-45 беттер Қосымша 1 Т.А. Алдамұратова, Е.С. Байшоланов Математика 5, Алматы «Атамұра» 2005 42-45 беттер № 185-210 «Ой қорыту» 2 минут Рефлексия: «Екі жұлдыз, бір тілек!» Оқушылар стикерге сабақтан алған әсерін және тілегін жазады. Үйге тапсырма: №192. Бірінші аптада машинамен 200 т бидай тасылды. Екінші аптада 165 т бидай тасылды, себебі екінші аптада бірінші аптаға қарағанда 7 машина бидай аз тасылған. Әр ретте машинамен неше тонна бидай тасылған? №210. Өрнекті ықшамдаңдар: 1) 42х:7+(65х+39х):13; 2) (581у·5):83-18у. №205. Амалдарды орындаңдар: 5) (380d+152b- 304d):76 6) (498c+166d- 332c):83 Қосымша 2 Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз? Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз? Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы Топтық жұмысты бақылай отырып, қиындықтар кездескенденде бағыт беремін. Әлсіз оқушыларға жеке консультация алуға мүмкіндік беремін. Оқушылардың тапсырманы орындаудағы белсенділіктерін бақылау арқылы формативті бағалаймын. Сабақты бекіту кезінде оқушыларды жеке –жеке бағалаймын, оқушылар тапсырманың 80% дұрыс орындауы қажет Сабақты бекіту кезеңінің алдында презентация ға қарағандықтан ұзақ уақыт міндетті түрде «көз жаттығуын» жасатамын. Сабақ бойынша рефлексия Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме? Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме? Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен? Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз. Сабақтың мақсаты/оқу мақсаты дұрыс қойылған. Жалпы баға Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1: Оқушылар жұптық жұмыста белсенділік танытты. 2: Оқушылар есеп шығаудың алдында есептің шығарылу алгоритімін өз бетінше құра алады. Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1: Оқушылардың сабақты өткен материалмен байланысты екенін білуі. 2: Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет? Оқушылар бір-бірімен сыйластық қарым қатынас жасайды, жұптық жұмыста бір-біріне түсіндіреді, өз ойларын толық жеткізе алады. Өтілген материалдарды жаңа сабақпен байланыстыра біледі.