Жалпыұлттық және ұлттық құндылықтар – халықтың байлығы

**САБАҚ ЖОСПАРЫ** **Пәні**: Информатика **Сыныбы**: 8 немесе 9 **Сабақтың тақырыбы**: **Символдар бойынша жолдарды өңдеу. Символдық жолдармен жұмыс істеуге арналған функциялар** **Сабақтың мақсаты**: Білімдік: * Оқушыларға символдық жол ұғымын түсіндіру; * Символдық жолдарды өңдеуге арналған функциялармен таныстыру; * Python тілінде жолмен жұмыс істеу мысалдарын көрсету. Дамытушылық: * Оқушылардың логикалық ойлауын, алгоритмдік мәдениетін дамыту; * Бағдарламалау дағдыларын жетілдіру. Тәрбиелік: * Нақтылыққа, ұқыптылыққа, еңбекқорлыққа тәрбиелеу; * АКТ-ны дұрыс пайдалану мәдениетін қалыптастыру. **Күтілетін нәтиже**: Оқушылар: * Жолдық айнымалылар мен символдармен жұмыс істеуді үйренеді; * Негізгі функцияларды (мысалы, `len()`, `find()`, `replace()`, `upper()`, `lower()`, `in`, т.б.) қолдануды біледі; * Қарапайым жолдық есептерді шеше алады. **Сабақ түрі**: Жаңа материалды меңгерту **Әдіс-тәсілдер**: Түсіндіру, көрсету, сұрақ-жауап, практикалық жұмыс, тапсырма орындау **Құрал-жабдықтар**: Компьютерлер, Python IDE, презентация, интерактивті тақта **САБАҚ БАРЫСЫ** **I. Ұйымдастыру кезеңі (3 минут)** * Амандасу * Оқушыларды түгендеу * Сабаққа дайындығын тексеру * Психологиялық дайындық **II. Үй тапсырмасын тексеру (5 минут)** * Өткен тақырып бойынша бірнеше сұрақ қою немесе шағын тест **III. Жаңа сабақ (15 минут)** #### **1. Символдық жол (string) деген не?** * Бірнеше символдардың тізбегі, тырнақша ішінде жазылады: `'Hello'`, `"World"` **2. Жолдық функциялар мен операциялар**: | Функция / әдіс | Сипаттамасы | Мысал | | --------------------- | -------------------------------------- | ------------------------------------- | | `len()` | Жолдың ұзындығын қайтарады | `len("Hello") → 5` | | `str[i]` | Жолдың i-ші индексіндегі символ | `"Test"[0] → 'T'` | | `in` | Символ немесе жол бар-жоғын тексеру | `'a' in 'apple' → True` | | `find()` | Ізделінген символдың индексі | `"apple".find('p') → 1` | | `replace()` | Бір символды/жолды екіншісіне ауыстыру | `"apple".replace('p', 'b') → 'abble'` | | `upper()` / `lower()` | Бас/кіші әріпке айналдыру | `"abc".upper() → 'ABC'` | | `strip()` | Бос орындарды алып тастайды | `" hello ".strip() → 'hello'` | **3. Индекстеу және тілім (slicing)** * `"Hello"[1:4] → 'ell'` --- ### **IV. Практикалық жұмыс (15–20 минут)** **Тапсырма 1:** Пайдаланушыдан жол енгізіп, оның ұзындығын анықтаңыз. ```python s = input("Жол енгізіңіз: ") print("Ұзындығы:", len(s)) ``` **Тапсырма 2:** Жолда 'а' әрпі неше рет кездесетінін есептеңіз. ```python s = input("Жол енгізіңіз: ") print("'а' әрпі саны:", s.count('а')) ``` **Тапсырма 3:** Жолдағы барлық бос орындарды алып тастаңыз. ```python s = input("Жол енгізіңіз: ") print("Нәтиже:", s.replace(" ", "")) **V. Бекіту (5–7 минут)** * Сұрақ-жауап: * Жол дегеніміз не? * `replace()` функциясы не үшін қолданылады? * Жолды бас әріппен жазу үшін қандай функция қолданылады? * Шағын тест немесе Kahoot/Quizizz арқылы бекіту **VI. Үй тапсырмасы (2 минут)** * Оқушыға 2–3 есеп беру: 1. Жолдағы барлық дауысты әріптерді табу. 2. Жолды кері жазу. 3. Екі жолды біріктіріп, жаңа жол жасау. **VII. Қорытынды. Рефлексия (3 минут)** * Не үйрендік? * Қиындық болды ма? * Бүгінгі сабақты бір сөзбен сипатта (мысалы: қызықты, түсінікті, т.б.)

Қазіргі заманда ақпараттық технологиялар білім беру саласында үлкен өзгерістер әкелді. Оларды оқу процесінде тиімді пайдалану білімгерлердің білім сапасын арттыруға зор мүмкіндік береді. Ақпараттық технологиялар оқушылардың пәнді терең түсінуіне, өздігінен білім алуына, шығармашылық қабілеттерін дамытуға ықпал етеді. Ақпараттық технологиялардың білім беру саласындағы маңызы Ақпараттық технологиялар білім беруде интерактивтілікті, ынтымақтастықты арттырады. Олар арқылы оқу материалдары жеңіл әрі қызықты түрде жеткізіледі. Оқушылар өз оқу жылдамдығына сай білім ала алады, қажетті ақпаратты іздеу және талдау дағдылары дамиды. Сонымен қатар, ақпараттық технологиялар оқытушыларға оқыту үдерісін тиімді басқаруға көмектеседі. Ақпараттық технологиялардың қолдану түрлері * **Интерактивті тақталар мен жобалағыштар** – оқу материалын визуалды түрде көрсетуге мүмкіндік береді. * **Онлайн оқу платформалары мен электронды кітаптар** – қосымша ресурстарға қол жеткізуді қамтамасыз етеді. * **Мультимедиалық материалдар (бейне, аудио)** – ақпаратты қабылдауды жеңілдетеді және есте сақтауды жақсартады. * **Бағдарламалау және симуляциялық құралдар** – практикалық дағдыларды қалыптастыруға көмектеседі. * **Вебинарлар мен онлайн конференциялар** – оқушылар мен мұғалімдердің араласу және пікір алмасуын қамтамасыз етеді. Білім сапасын арттырудағы ақпараттық технологиялардың артықшылықтары 1. **Жеке даралау** – әр білімгердің қабілеті мен қажеттіліктеріне сай оқыту. 2. **Уақыт тиімділігі** – оқу материалын жылдам әрі жүйелі меңгеру. 3. **Қашықтықтан оқыту мүмкіндігі** – пандемия сияқты шектеулі жағдайларда білім алуды жалғастыру. 4. **Шығармашылық пен инновацияны дамыту** – білімгерлердің өз идеяларын жүзеге асыруға жағдай жасау. 5. **Бағалау мен бақылау жүйесінің жетілдірілуі** – автоматтандырылған тестілеу арқылы білім деңгейін нақты анықтау. Қорытынды Ақпараттық технологияларды тиімді пайдалану білімгерлердің білім сапасын арттыруға мүмкіндік береді. Бұл бағытта мұғалімдердің кәсіби деңгейін арттыру, технологияларды сабаққа дұрыс енгізу маңызды. Сонымен қатар, білім алушылардың технологияны меңгеруі мен өз бетімен білім алу дағдыларын дамытуға басымдық беру қажет. Осылайша, ақпараттық технологиялар білім беру жүйесінің тиімділігін арттырып, болашақ мамандардың сапалы даярлануына септігін тигізеді.

Қазіргі білім беру жүйесінде информатика пәнінің маңызы артып келеді. Бұл пән оқушыларға заманауи технологияларды меңгеруге, логикалық ойлау қабілеттерін дамытуға және ақпараттық қоғамға бейімделуге көмектеседі. Сондықтан информатика сабағында оқыту технологияларын тиімді пайдалану білім сапасын арттырудың басты жолы болып табылады. Оқыту технологияларының ролі Информатика сабағында қолданылатын оқыту технологиялары оқушылардың белсенділігін арттырады, ақпаратты терең түсінуге мүмкіндік береді. Бұл технологиялар арқылы теория мен практиканың үйлесімдігі қамтамасыз етіледі, оқушылардың пәнге деген қызығушылығы артады. Сонымен қатар, технологиялық құралдар сабақтың интерактивті және тартымды болуына ықпал етеді. Информатика сабақтарында қолданылатын негізгі технологиялар * **Интерактивті тақталар** – оқушылардың визуалды қабылдауын жақсартып, сабақ материалын түсінуді жеңілдетеді. * **Бағдарламалық қамтамасыз ету (ПЗ)** – программалау тілдерін үйрену, алгоритмдерді практикада қолдану үшін маңызды. * **Онлайн платформалар мен ресурстар** – оқушыларға қосымша тапсырмалар мен тесттерді орындау мүмкіндігін береді. * **Видеосабақтар мен мультимедиалық презентациялар** – күрделі тақырыптарды жеңіл және қызықты етіп түсіндіруге көмектеседі. Білім сапасын арттырудағы технологиялардың артықшылықтары 1. **Оқушылардың танымдық белсенділігін арттыру** – технологиялар арқылы сабақта практикалық тапсырмалар көбейеді. 2. **Жеке даралау мүмкіндігі** – әр оқушының деңгейіне сәйкес материалдарды таңдау оңай болады. 3. **Қашықтықтан оқытуға қолайлы** – пандемия жағдайында онлайн технологиялар білім беруді тоқтатпай жалғастыруға мүмкіндік берді. 4. **Уақытты тиімді пайдалану** – автоматтандырылған тесттер мен жаттығулар арқылы бағалау процесі жеңілдейді. Қорытынды Информатика сабағында оқыту технологияларын қолдану білім беру сапасын арттырудың тиімді әдісі болып табылады. Мұғалімдердің кәсіби біліктілігін арттырып, инновациялық әдістерді енгізуі оқушылардың білім деңгейін көтеруге септігін тигізеді. Бұл бағытта жүйелі жұмыс істеу – заман талабына сай бәсекеге қабілетті мамандар даярлаудың кепілі.