Осы аптаның үздік көрнекіліктері
Әлеуметтік медианың журналистикаға әсері: Жас журналист пікірі
Материал туралы қысқаша түсінік
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің Журналистика факультетінің 2-курс студенті, “LAGYL” қыздар ұйымының төрайымының орынбасары және жеке менторлық бағдарламасының авторы Дамира Дәулетқызымен аз-кем сұхбат құрған болатынмын.
-Сәлеметсіз бе,Дамира ханым!Сұхбатқа уақыт бөлгеніңізге рақмет.
-Журналистика саласын таңдауға не түрткі болды?
-Журналистика саласын таңдауға халық пен биліктің арасындағы алтын көпір болу ниетім себеп болды. Қарапайым халықтың үні естіліп, олардың мәселелері билікке жету үшін шынайы ақпарат жеткізудің маңызы зор. Мен сол көпірді құрып, қоғамдағы маңызды өзгерістерге ықпал еткім келеді.
-Бұл университетте журналистика факультетінде оқудың қандай ерекшеліктері бар?
-Бұл университетте журналистика факультетінде оқудың ерекшеліктері көп. Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті еліміздегі ең беделді оқу орындарының бірі болғандықтан, мұнда білім беру деңгейі жоғары, оқу бағдарламасы заманауи талаптарға сай. Әсіресе, практикалық сабақтар мен шеберлік сыныптары көп өтеді, бұл студенттердің болашақ мамандықтары бойынша тәжірибе жинауына мүмкіндік береді. Сонымен қатар, университеттің медиа орталығы, телестудиясы және әртүрлі жобалары студенттерге өздерін шығармашылық тұрғыда дамытуға жағдай жасайды. Оқытушылардың кәсіби тәжірибесі мол, олар бізге нақты салалық білім беріп қана қоймай, журналистік этика мен қоғам алдындағы жауапкершілікке де үйретеді.
-2 курс студентті ретінде ,сіздің оқу процесіндегі ең есте қалған оқиға немесе жобаңыз қандай?
-2курс студенті ретінде, менің оқу процесіндегі ең есте қалған оқиғам – группаластарыммен бірге өткен күндерім және практикалық жұмыстар. Әсіресе, жаңалық сюжеттерін әзірлеу кезінде топпен бірге жұмыс істегеніміз қызықты әрі әсерлі болды. Барлығымыз бір-бірімізді қолдап, идеяларымызды ортаға салып, түрлі пікірлерімізбен бөлісіп, ортақ мақсатқа жетуге тырыстық. Сондай-ақ, қалада өткізген практикалық жұмыстарымыз да ерекше есте қалды. Тікелей эфирде сұхбат алу, репортаждар жасау, түрлі әлеуметтік мәселелерді зерттеу секілді тәжірибелер мен үшін өте құнды болды.
-Сәкен Сейфуллин музейіне жасаған репортажыңыз маған қатты ұнады. Әсіресе, Сәкен атамыздың өмірі мен шығармашылығына қатысты құнды деректер мен мәліметтерді ерекше атап өтуіңіз әсерлі болды. Оның ішінде, ‘Тар жол, тайғақ кешу’ романына жасаған шолуыңыз ерекше назар аудартты.
Сіз бұл романды оқуға кеңес берген екенсіз, сол кітаптан ойыңызда ерекше сақталып қалған, сізді терең толғандырған тұстар болды ма?
-Рахмет! Сәкен Сейфуллиннің “Тар жол, тайғақ кешу” романы – мен үшін ұлы тарихи кезеңді терең түсінуге мүмкіндік берген ерекше шығарма. Бұл кітапта Сәкен атамыз өз заманының қиындықтары мен күрестерін жан-жақты бейнелеген.
Романда мені ерекше толғандырған тұсы – Сәкеннің әділетсіздікке қарсы күресі мен елінің тәуелсіздігі жолындағы табанды ерлігі. Әсіресе, оның түрмеде отырып та рухын жоғалтпауы, азаттыққа деген сенімін жоғалтпай, өз халқы үшін күресті жалғастыруы жанға әсер етеді. Бұл жердегі әрбір оқиға – бір ұлттың тарихы мен тағдырына әсер еткен ауыр кезеңдердің куәсі.
Сонымен қатар, Сәкеннің өмірі мен оның күрескерлік жолы арқылы ерік-жігер мен ұлттық құндылықтарды сақтау маңыздылығын терең түсінуге болады. Сол себепті бұл кітапты әр оқырманға оқуға кеңес беремін – ол тек тарихи шығарма емес, рухани азық деуге де болады.
-Бүгінгі күні журналистика мен медиа саласындағы қандай әлемдік тенденциялар сізді қызықтырады?
-Бүгінгі күні журналистика мен медиа саласындағы бірнеше әлемдік тенденциялар ерекше қызығушылығымды тудырады.
1.Жасанды интеллекттің журналистикадағы рөлі күн сайын артып келеді. Оның көмегімен деректерді талдау, материалдарды жылдам дайындау және аудиторияға жеке көзқараспен ақпарат ұсыну мүмкіндіктері ерекше қызықтырады.
2.Әлеуметтік желілер арқылы ақпараттың таралу жылдамдығы шексіз. Бұл платформалар журналистика мен аудитория арасындағы байланысты одан әрі нығайтуда маңызды рөл атқарып отыр.
3.Заманауи журналистиканың басты мәселелерінің бірі – жалған ақпаратпен күрес. Осы бағытта дамып жатқан технологиялар мен әдіс-тәсілдерге қызығушылығым жоғары.
4.Үлкен мәліметтер негізінде терең талдау жасау, сараптама дайындау – қазіргі журналистиканың жаңа деңгейі.
5.Интерактивті материалдар, подкасттар, бейнежурналистика сияқты форматтар ақпаратты әсерлі әрі тың тәсілдермен жеткізуге мүмкіндік береді.
-Өз мансабыңыздың қандай бағытта дамуын қалайсыз?
-Өз мансабымның журналистика саласында бірнеше негізгі бағытта дамығанын қалаймын.
1. Сараптамалық журналистика:
Қоғамға терең талдау жасап, күрделі мәселелерді ашып көрсету арқылы адамдарға шынайы әрі пайдалы ақпарат жеткізуді қалаймын. Сараптамалық материалдар жазу, үлкен деректермен жұмыс істеу және әлеуметтік тақырыптарға зерттеулер жүргізу мен үшін өте маңызды.
2. Халықаралық журналистика:
Әлемдік оқиғаларды зерттеп, түрлі елдердің мәдениеті мен қоғамындағы өзекті мәселелерді көтергім келеді. Бұл маған өзге халықтардың тәжірибесін түсініп, олардың ерекшеліктерін біздің қоғамға жеткізуге мүмкіндік береді.
3. Көпмедиалы журналистика:
Заманауи технологиялар мен жаңа форматтарды қолдану арқылы аудиторияға қызықты әрі мағыналы материалдар ұсынғым келеді. Подкасттар, бейнежурналистика, интерактивті жобалар сияқты бағыттарды дамытуды жоспарлаймын.
4. Әлеуметтік мәселелерді қозғау:
Әділетсіздікке, теңсіздікке, және жастар мен әйелдердің құқықтары мәселелеріне арналған жобалар жасауға қызығушылығым зор. Бұл тақырыптар қоғамның санасын оятуға көмектеседі деп сенемін.
5. Оқыту және тәлімгерлік:
Болашақта жинаған тәжірибемді жас журналистермен бөлісіп, осы салада жаңа мамандарды дайындау ісіне өз үлесімді қосқым келеді.
Жалпы, мансабымды тек кәсіби тұрғыдан ғана емес, қоғамға пайдалы іс жасау арқылы дамыту – басты мақсатым.
-Бұл мамандықты таңдағысы келетін жас талапкерлерге қандай кеңес бересіз?
-Журналистика мамандығын таңдағысы келетін жас талапкерлерге келесі кеңестерді ұсынар едім:
1.Қызығушылығыңызды анықтаңыз:
Журналистика – әртүрлі салаларды қамтитын кең ауқымды мамандық. Сізді қандай тақырыптар, оқиғалар немесе мәселелер қызықтыратынын анықтап алыңыз. Бұл сіздің бағыт-бағдарыңызды айқындауға көмектеседі.
2. Оқыңыз және зерттеңіз:
Журналистика білімді, жан-жақты болуды талап етеді. Көп оқып, әлемдік және жергілікті жаңалықтарды бақылап, сараптамалық мақалаларды зерттеуді әдетке айналдырыңыз.
3. Жазу дағдыларын дамытыңыз:
Жақсы журналист болу үшін ойды анық және түсінікті жеткізе білу маңызды. Жазу стиліңізді дамыту үшін күнделік жазыңыз, блог жүргізіңіз немесе шағын мақалалар дайындап көріңіз.
4. Сыни ойлауды үйреніңіз:
Қоғамдағы әртүрлі ақпараттарды талдап, оның шынайылығын анықтауға дағдыланыңыз. Сыни ойлау – журналистің ең басты құралы.
5. Тәжірибе жинаңыз:
Университет кезінде немесе ертерек кезеңнен бастап, жергілікті газеттерде, телеарналарда немесе онлайн платформаларда тәжірибе алуға тырысыңыз. Бұл сіздің болашақ мансабыңыз үшін өте құнды тәжірибе болады.
6. Көп оқыңыз және білім қуыңыз:
Журналистика тек шынайы ақпаратты жеткізу емес, сонымен қатар шығармашылықты қажет етеді. Әдеби шығармаларды, тарихи және мәдени еңбектерді оқуға уақыт бөліңіз.
7. Төзімді болыңыз:
Журналистика кейде қиындықтар мен кедергілерді жеңуді талап етеді. Сын, қысым немесе қиын жағдайлар болса да, өз мақсатыңыздан таймаңыз.
Ең бастысы – қоғамға адал қызмет етуге дайын болыңыз. Журналистиканың басты міндеті – шындықты іздеу мен оны халыққа жеткізу екенін ұмытпаңыз!
-Уақыт бөлгеніңіз үшін рақмет! Сізге шығармашылық табыстар тілеймін!
Осы материалды тегін алғыңыз келеді ма?
Толығырақ
Толығырақ
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
Осы материалды тегін алғыңыз келеді ма?
Толығырақ
Толығырақ
Жариялаған:
Мирамова Гүлсана
Мақала жариялап аттестацияға жарамды тегін СЕРТИФИКАТ АЛЫҢЫЗ!
Бұл сертификат «Ziatker.kz» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!

Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!

Осы аптаның үздік көрнекіліктері
Материал іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз
Барлығы 663 959 материал жиналған
Автордың материалдары
Ерлік – елге мұра, ұрпаққа – ұлағат
Әр халықтың тарихында ұрпаққа үлгі болар ұлы оқиғалар мен ерлікке толы кезеңдер болады. Қазақ халқы үшін Ұлы Отан соғысы – сондай тарихи белестердің бірі. Бұл – от кешкен аталарымыздың қанымен, аналарымыздың көз жасымен келген қасиетті Жеңіс. Осындай қастерлі күннің 80 жылдығына орай Хамидолла Наубетов атындағы орта мектеп қабырғасында өткен кездесу – тарихпен тілдесудің жарқын үлгісі болды.
Кездесу «Мирас» өлкетану клубының бастамасымен және Атырау облыстық мемлекеттік мұрағатымен бірлесіп ұйымдастырылды. Мақсат – оқушыларды мұрағат құжаттары негізінде өткен ғасыр шындығымен таныстырып, ел қорғаған ерлердің есімін ұлықтау.
Шара аясында мұрағат қызметкерлері оқушылар назарына құнды құжаттар мен тарихи материалдарды ұсынды. Майдан даласынан жазылған сарғайған хаттар, марапат қағаздары, фотоқұжаттар – бәрі де сол бір зұлмат жылдардың куәсіндей әсер етті.
Оқушылар өз кезегінде белсенділік танытып, қызықты сұрақтар қойып, аталарының ерлігі туралы баяндады. Бұл – ұрпақ пен тарихтың арасындағы алтын көпір секілді әсер қалдырды. Осындай кездесулер арқылы жастар тек тыңдаушы ғана емес, елінің өткенін құрметтейтін азамат болып қалыптасады.
Хамидолла Наубетов атындағы орта мектепте өткен бұл кездесу – бір күндік шара ғана емес, ұрпақ жадында мәңгілікке сақталатын рухани сабақ болды. Кездесу барысында оқушылар белсенділік танытып, сұрақтар қойып, өздерінің де аталары жайлы естеліктерімен бөлісті. Бұл — тарихпен тілдесу ғана емес, өз тегіне, өз жерінің шынайы шежіресіне үңілу сәті болды.
Шара соңында мектеп директоры мен мұғалімдер қонақтарға алғыс айтып, білім мен рухани құндылық қатар өрілген мұндай шаралардың тәрбиелік мәні зор екенін атап өтті. Естелік суретке түсіп, оқушыларда ерекше әсер мен отансүйгіш рух қалды.
Ерлік – ешқашан ұмытылмайды. Оны еске алу – парыз, жеткізу – борыш. Бүгінгі ұрпақ ата-бабасының ерлігін мақтан тұтып, бейбіт елдің бағасын түсінсе, болашақ та баянды болмақ.
“Өткенді білмей, болашақты болжау қиын”, – деген дана сөздің дәлелі іспетті бұл тағылымды кездесу – елдікті, бірлікті, Отанды сүюді үйреткен өмір сабағы болды.
Аттестаттау материалдары
Барлығы
Барлығы
Наурыз – бұл көктемнің жаршысы, жаңару мен жасампаздықтың, бірлік пен берекенің бастауы. Ұлыстың ұлы күні еліміздің түкпір-түкпірінде кеңінен тойланып жатса, сол игі дәстүрден Атырау облысы, Исатай ауданы, Жанбай ауылы да тыс қалмады. Биылғы мереке ерекше ұйымшылдықпен, сән-салтанатымен аталып өтті. Ауылдағы Зинеден Құрасұлы атындағы көше тұрғындары ауызбіршіліктің озық үлгісін көрсетіп, бір үйдің баласындай жұмыла кірісіп, ұлан-асыр той ұйымдастырды.
Күннің шуағы төгіліп, айнала нұрланып, табиғат та, адамдар да жаңарып, ерекше көңіл күйге бөленген бұл күні ауыл тұрғындары қазақы салт-дәстүрге сай киініп, мейрамға үлкен дайындықпен келді. Киіз үйлер тігіліп, кең дастарқан жайылып, қонақтарға наурыз көже, бауырсақ, қазы-қарта, жал-жая секілді ұлттық тағамдар ұсынылды. Ақсақалдар ақ батасын беріп, елдің амандығын, халықтың тұтастығын тіледі.
Наурыз тойының басты ерекшелігі – халықтық сипатында. Бұл күні барша ауыл тұрғындары бір дастарқан басына жиналып, шат-шадыман күй кешті. Ауылдың ардагерлері кейінгі ұрпаққа өнегелі әңгімелер айтып, ата-баба дәстүрін дәріптеді. Ақ жаулықты аналар жас келіндерге ұлттық тағам әзірлеудің қыр-сырын үйретіп, ұлтымыздың асыл мұрасын жалғастыруға шақырды.
Наурыз тек көңілді мереке ғана емес, сонымен қатар ұлттық ойындардың көрініс тапқан сайыстарымен де ерекшеленеді. Бұл жолы да ауылдың жастары мен жігіттері білек күші мен ептілікті қажет ететін түрлі жарыстарға қатысып, өзара мықтыны анықтады.
Арқан тарту сайысы нағыз тартысқа толы болды. Екі жақтың жігіттері бар күш-жігерін салып, бір-бірін жеңуге тырысты. Бұл сайыс командалық рух пен ұйымшылдықты қажет ететіндіктен, әр қатысушы барын салды.
Қол күрес жарысында білектілер өз мықтылығын дәлелдеп, білек күші сынға түсті. Әсіресе, ауылдың жас жігіттері мен тәжірибелі ағалары арасындағы бәсеке қызықты өтті.
Алтыбақан тебу – мерекенің көркін қыздырып, жастардың көңілін көтерді. Қыз-жігіттер алтыбақан тебіп, дәстүрлі әндер шырқап, көтеріңкі көңіл күй сыйлады.
Мереке сәнін келтіретін – ән мен күй. Бұл күні Жанбай ауылының өнерпаздары өз өнерлерін ортаға салып, жиналған жұртшылықтың қошеметіне бөленді. Домбыраның күмбірлеген әуені халықтың жүрегін тербеп, әр күйде ата-бабамыздың өр рухы мен шежіресі сезілді. Әншілер халық әндері мен термелерді орындап, қазақтың қара өлеңімен жұртшылықты сусындатты.
Ауыл ақындары да бұл думаннан шет қалмады. Олар Наурыздың қадір-қасиетін жырға қосып, елге арнауларын арнады. Той-думан қыза түскен сайын ауыл тұрғындары бір-біріне жылы лебізін білдіріп, ақ тілектерін жолдады.
Мереке соңында ауыл ақсақалдары жастарға өсиет айтып, ұлттық құндылықтарды сақтау керектігін ерекше атап өтті. “Ұлыстың ұлы күні баршамызға құт-береке әкелсін! Елдігіміз нығайып, ынтымағымыз арта берсін!” – деп тілек білдірген қариялардың сөздері әрбір жанның жүрегіне жылу сыйлады.
Жанбай ауылының тұрғындары бұл дәстүрді алдағы жылдары да жалғастыруды жоспарлап, Наурыз мерекесін жыл сайын кең көлемде атап өтуді мақсат етуде. Ұлттық мерекенің осылай ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып, ұлы дәстүрлердің ұлықталуы – елдің тұтастығы мен бірлігінің айқын көрінісі.
Мирамова Гүлсана
Хамидолла Наубетов атындағы орта мектептің 11 сынып оқушысы
Аттестаттау материалдары
Барлығы
Барлығы
Мұхтар Әуезовтің «Абай жолы» романы – қазақ әдебиетінің алтын қазынасы. Бұл шығарманың әр беті халқымыздың тарихын, мәдениетін, салт-дәстүрін тереңнен қозғайды. Әсіресе, Құнанбай мен Абай арасындағы диалог – ұлттық болмыстың, адамдық қасиеттер мен көзқарастардың күрделі қақтығысын бейнелейді. Бұл тартыс арқылы Әуезов бізге тек тарихи кезеңді ғана емес, өмірдің мәні мен мазмұнын түсінуге мүмкіндік береді.
Құнанбай Абайға былай дейді:
“Сенің басыңнан үш түрлі мін көремін. Арзан мен қымбаттың парқын айырмайсың. Өзіңдегі барыңды арзан ұстайсың. Бұлдай білмейсің. Көп күлкіге, болымсыз ермекке асылыңды шашасың. Жайдақсың! Жайдақ суды ит те, құс та жалайды. Екінші, дос пен қасты сараптамайсың. Досқа досша, қасқа қасша қырың жоқ. Жұрт бастайтын адам ондай болмайды. Үшінші, орысшылсың. Солай қарай ден қойып барасың. Дін, мұсылман жат санайтынын ескермейсің!”
Бұл сөздер – әкенің баласына өмірлік тәжірибесі мен талаптарын білдіруі, сын айтуы. Құнанбай – дәстүрлі қазақ қоғамының өкілі, ескілік пен жаңашылдықтың тоғысында тұрған тарихи тұлға. Ол ел басқару, адам тәрбиелеу мәселелерінде өзінің өмірлік ұстанымдарын берік ұстанады. Құнанбай үшін арзан мен қымбаттың, дос пен қастың парқын білу, дәстүрді сақтап, бөтен жұртқа жақындамау – басты қағидалар. Абайдың мінез-құлқынан бұл қасиеттердің көрінбеуі оның көңіліне күмән ұялатады.
Алайда, Абай Құнанбайдың сынына сабырлы жауап береді:
“Жайдақ суды көпке пайдасы тиетін болғаны үшін артық санаймын. Құралы бар жалғыз-жарымға ғана пайдасы тиетін шыңыраудағы су болғанша, кәрі-жасқа түгел пайдасы тиетін жайдақ су болғанды жөн көремін. Ал дос пен қасты сараптамайды дедіңіз. Менің білуімше, ел бұрын қой сияқты еді – айдағанға жүретін. Кейін түйе сияқты болды – алдына тас тастасаң да бұрылмайтын. Қазір ел жылқы секілді. Енді оны қар төсеніп, мұз жастанған бақташы ғана баға алады. Ал үшінші, орысшылсың дедіңіз. Халық үшін де, өзім үшін де ең асылы – білім мен өнер. Сол өнер орыста. Мен оны жатырқап қашықтасам, бұл надандық болар еді, бірақ қасиет емес.”
Бұл диалогта әке мен баланың тек тұлғалық емес, дүниетанымдық айырмашылықтары көрінеді. Құнанбай дәстүрді, діни қағидаларды, ел билеу жүйесін өзгермейтін құндылық деп қабылдайды. Ал Абайдың көзқарасы – заманауи, білім мен өнерге, жаңашылдыққа бағытталған. Әуезов осындай тартысты бейнелей отырып, қазақ қоғамының дамуы, жаңаруы, өрлеуі үшін дәстүр мен жаңашылдықтың ұштасуы қажеттігін меңзейді.
Абайдың «жайдақ су» болуды артық санауы – оның көпшілікке пайдалы болуға деген ұмтылысын білдіреді. Жайдақ судың баршаға пайдасы тиетіні сияқты, Абай да өз білімі мен ілімін халықтың игілігіне жаратуға ұмтылады. Ол адамдық қасиеттердің жеке бас пайдасынан жоғары тұруын жақтайды. Бұл – бүгінгі күнде де өзектілігін жоғалтпаған ой.
Екінші мәселеде Абай ел басқарудың жаңа тәсілін ұсынады. Құнанбай айтқандай, «қой сияқты» көнбіс халықтың заманы өтті. Жаңа заманға сай халықтың санасы оянды. Енді әділ, білімді, халыққа шын жанашыр адамдар ғана ел басқара алады. Бұл – Абайдың әділет пен білімді ту еткен ұстанымы.
Үшінші мәселе – «орыстың өнері мен біліміне құмарлық». Құнанбай бұл қасиетті жат деп санаса, Абай оны адамзат игілігі деп біледі. Оның: «Дүниенің ең асылы – білім мен өнер. Ол орыста бар. Мен оны жатырқап, қашықтасам – бұл надандық болар еді» деген сөзі оның прогрессивті ой-өрісін, болашақты болжай білетін кемеңгерлігін көрсетеді.
Құнанбай мен Абай арасындағы бұл диалог бүгінгі заман үшін де терең ой салады. Абайдың білім мен өнерге ұмтылуы, халыққа пайдасы тиетін істерге ден қоюы – әрбір адамның өмірлік ұстанымы болуы тиіс. Қазіргі жаһандану заманында да әр ұлт өз салт-дәстүрін сақтай отырып, білім мен ғылымның жетістіктерін меңгеруі керек.
Әкесінің көрегендігі мен баласының жаңашылдығы – ұрпақ сабақтастығының айнасы. Құнанбайдың айтқан сындары – әрбір адам үшін өмірлік ескерту болса, Абайдың жауаптары – заман талабына сай ойлаудың, адамгершілік пен әділдіктің көрінісі.
Әуезов бұл көрініс арқылы бізге ұлттық болмыстың тереңдігін, ақыл мен парасаттың құндылығын, жаңашылдыққа ұмтылудың маңыздылығын ұғындырады. Құнанбай мен Абай арасындағы диалог – тек әке мен баланың әңгімесі ғана емес, қазақ халқының өткені мен болашағы туралы ойдың мәңгілік символы.
Барлығы
Барлығы
Барлығы
Осы аптаның үздік
көрнекіліктері
көрнекіліктері